‘Arctic’: Hellevaart in een ijswoestijn
In Arctic vertolkt Mads Mikkelsen een in een poolwoestijn gestrande piloot voor wie de redding zich achter enkele heuvelrotsen zou kunnen bevinden.
Sneeuwblindheid: het is het enige waarvan Overgård in Arctic geen last heeft. Voor het overige belandt hij in situaties die je kunt verwachten als je strandt in het noordpoolgebied: gruwelijke sneeuwstormen, een solide ondergrond die verraderlijk plots overgaat in het grote niets, een monstrueuze ijsbeer op zoek naar voedsel. De debuterende Braziliaanse regisseur Joe Penna drijft keer op keer de spanning op en leunt tijdens die momenten vol agitatie zwaar op de richtinggevende soundtrack van Joseph Trapanese.
Die aanpak contrasteert met de afstandelijkheid waarvoor Penna het grootste deel van de film kiest en die prima werkt. Het door een excellente Mads Mikkelsen geïncarneerde naamloze hoofdpersonage – volgens de generiek heet hij Overgård – is met zijn vliegtuig gestrand in een ijswoestijn met flinke pieken. Informatie over het ongeluk, hoe hij het overleefd heeft of over ’s mans verleden wordt niet gegeven. We zien alleen dat hij, hopend gevonden te worden, een overlevingsroutine heeft opgebouwd.
‘Arctic’ is een melodrama dat zich langzaam en onafwendbaar aan je opdringt
Wanneer een helikopter in de buurt crasht – een zoekactie of niet: het blijft ongezegd – ontfermt hij zich over de enige overlevende, een gewonde vrouw. Pas na een tijdje toont hij zich bereid zijn regelmaat te doorbreken en probeert hij haar naar de bewoonde wereld te transporteren. Zij liggend op een slede, hij als de sledehond. De tocht wordt in alles behalve de temperatuur een hellevaart. Waarom hij niet eerder heeft geprobeerd in zijn eentje uit de besneeuwde kloof te raken, blijft eveneens onverteld.
Die vele gaten in de backstory van het hoofdpersonage zorgen ervoor dat de identificatie, die langzaam komt, niet opgewekt wordt door wie de man is, wel door wat hij doet (of niet). Het is de lastigste optie die Penna kon kiezen, en hoewel de film soms wat uit balans dreigt te slaan – zie dus het gebruik van muziek – is het per saldo een geslaagde keuze. Als onverwacht de eindgeneriek begint te rollen daagt het besef dat Arctic een melodrama was. Geen dat overrompelt, zoals melodrama’s vaak doen, maar eentje dat zich langzaam en onafwendbaar aan je opdringt.