Nieuw-Zeelandse premier zweert naam van schutter Christchurch nooit te zullen uitspreken

Ardern moedigde Nieuw-Zeelanders aan om in plaats van de naam van de vermoedelijke dader, juist de namen van zijn slachtoffers te laten weerklinken. “Ik smeek jullie: spreek de namen uit van degenen die we kwijtgeraakt zijn, in plaats van de man die hun levens nam. Hij heeft bekendheid gezocht, maar wij in Nieuw-Zeeland zullen hem niets geven, niet eens zijn naam’’, aldus Ardern. Een ding kan ik u verzekeren: u zal me nooit zijn naam horen noemen", zei ze. 

De premier stelde verder dat ze alles zou doen dat in haar macht lag om te voorkomen dat de schutter de aandacht krijgt waar hij zo naar lijkt te verlangen: de man ontsloeg de advocaat die was aangesteld voor zijn verdediging, waaruit zou kunnen blijken dat hij zijn proces wil aangrijpen als platform voor het spuien van zijn extremistische ideeën.

“We moeten doen wat we kunnen om te voorkomen dat hij de bekendheid krijgt die hij zoekt", aldus Ardern. “Hij had overduidelijk een reeks motieven om deze verschrikkelijke terroristische aandacht te plegen. Zichzelf profileren was er daar een van en dat is iets dat we hem absoluut kunnen onthouden.”

Op de vraag of ze het proces achter de gesloten deuren wilde zien, antwoordde de premier dat “dit niet aan mij is om over te beslissen”.

Ardern beloofde verder, in haar eerste toespraak in het parlement sinds de aanslag, dat ze de families van de slachtoffers zal steunen en waarschuwde Facebook en andere socialemediabedrijven over hun rol in het verspreiden van de video van de aanval. De terrorist streamde zijn daden namelijk live op Facebook. Ook werden links naar zijn manifest op Twitter gepubliceerd. 

“Zij zijn de uitgevers, niet slechts de postbode”, klonk het. “We kunnen niet alleen maar toekijken en accepteren dat deze platforms nu eenmaal bestaan en dat wat erop gezegd wordt niet de verantwoordelijkheid is van de plek waarop het materiaal gepubliceerd wordt.”

Drie van de grootste telecombedrijven van Nieuw-Zeeland, Vodafone NZ, Spark en 2degrees, stuurden samen een open brief aan Facebook. “Internetaanbieders zijn de ziekenwagens beneden aan de klif, met botte instrumenten, zoals het blokkeren van sites na de feiten”, schreven ze. Ze vinden dat socialemediabedrijven de “wettelijke plicht hebben om hun gebruikers en de maatschappij te beschermen” en dus moeten verhinderen dat dergelijke inhoud nog geüpload en gedeeld wordt. 

Een aantal Nieuw-Zeelandse bedrijven trokken advertenties in op sociale media. Ze reageerden zo op het gebrek aan initiatief dat Facebook in hun ogen aan de dag legt in deze kwestie. Vier dagen na de racistische aanslag van vrijdag liggen nog dertig gewonden in het ziekenhuis. Volgens de ziekenhuizen verkeren negen van hen nog in een kritieke toestand. Woensdag zullen talrijke dodelijke slachtoffers in Christchurch begraven worden. Er zijn intussen al meer dan vijf miljoen euro aan giften ingezameld voor hun nabestaanden.