Kinderwens in de vriezer: steeds meer vrouwen laten hun eicellen invriezen

In België wordt sinds 2009 aan social freezing gedaan: eicellen oogsten en invriezen. Het was een primeur van het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde aan UZ Brussel, waar ook professor Michel De Vos werkt. Nu, 10 jaar later, is er al veel veranderd. “Als je als vrouw op tram 3 stapt en een gezin wil stichten, heb je 3 opties. Wie in een stabiele relatie zit, kan er het best meteen invliegen. Je kan ook nog een paar jaar wachten, maar dan loop je het risico om een vruchtbaarheidsprobleem te ontwikkelen. Een derde optie is je eicellen invriezen. Dat is de enige manier om de eicelkwaliteit te behouden en de tijd eventjes stil te zetten", legt De Vos uit. 

En blijkbaar kiezen steeds meer vrouwen voor die derde optie. Zo werden er in 2010 39 behandelingen uitgevoerd. Een jaar later steeg dat aantal naar 90. In 2015 waren dat er al 146, in 2016 177, en in 2017 stond de teller op 205. En ook vorig jaar werden er meer dan 200 behandelingen uitgevoerd. Een kleine kanttekening: het gaat dus niet over het aantal patiënten, want sommige vrouwen laten per jaar 2 keer hun eicellen invriezen. “In 2013 was er even een dipje, maar dat valt te verklaren doordat we in het prille begin veel Nederlandse dames over de vloer kregen. Toen ging dat nog niet bij onze noorderburen. Ondertussen kunnen ze wel terecht bij Nederlandse centra”, aldus de fertiliteitsexpert. 

Volgens de professor is er een simpele verklaring voor de toename. “Er wordt gewoonweg meer over gesproken. Of een koppel vlot kinderen kan krijgen, hangt af van verschillende factoren. Denk maar aan de sperma van de man. Maar de belangrijkste factor is en blijft toch de leeftijd van de vrouw. Daar wordt door de media meer aandacht aan besteed, waardoor ook meer moeders in spe stilstaan bij hun dalende vruchtbaarheid”, redeneert hij.

Dat blijkt ook uit recent onderzoek van het Britse Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (RCOG). De wetenschappers hebben meer dan 1.000 vrouwen tussen 18 en 24 jaar ondervraagd. 25% maakt zich zorgen dat ze geen kinderen kunnen krijgen. 3 op de 5 vindt alle online info over vruchtbaarheid overweldigend. 

Een les die je hieruit zou kunnen trekken: een slimme meid begint op tijd. Maar die (vervelende en vreselijke) leuze is compleet achterhaald. Gelukkig maar. Dat zegt ook De Vos: “Met zo’n slagzin zadel je vrouwen met een schuldgevoel op. Sommigen studeren langer, zijn single of hebben een relatie met een man die zich eigenlijk niet wil binden. Voor zo'n vrouwen is het een oplossing om eicellen te laten invriezen en zo wat biologische tijd te kopen." 

Tegenwoordig bieden grote bedrijven als Facebook, Google en Spotify de techniek zelfs aan als extralegaal voordeel. Het is dan ook geen verrassing dat het cliché van de invriezende carrièrevrouw bestaat. Je weet wel: het type dat haar ambitieuze dromen achterna jaagt en de kinderwens letterlijk en figuurlijk in de diepvries steekt. “Zulke profielen komen ook bij ons aankloppen, maar die zijn in de minderheid. Het zijn vooral single vrouwen die aan social freezing doen. Niet dat ze zich slecht voelen om hun vrijgezelle status, maar ze beseffen dat hun biologische klok tikt. Als ze op date gaan, hebben ze het gevoel dat mannen in hun ogen kunnen lezen dat ze een kinderwens hebben. En dat schrikt af.”

Een slimme meid vriest haar eicellen op tijd, dan maar? Toch ook niet. “In 2010 was 38,1 de gemiddelde leeftijd van vrouwen die een behandeling lieten uitvoeren. Een jaar later was dat 37,8 en sinds 2012 schommelt het rond 36 jaar”, vertelt de fertiliteitsexpert. “Dat is een goede leeftijd. Als je enkel en alleen kijkt naar de effectieve kans om zwanger te worden, moet je jonger zijn dan 36 jaar. Maar het is gecompliceerder dan dat. Je eicellen laten invriezen is een flinke financiële investering. Die wil je niet te vroeg maken, want dan is de kans groter dat je nog een partner tegenkomt en de eicellen niet nodig zult hebben. Een gulden middenweg tussen de kosten en de efficiëntie is dus 36 jaar.”

Hoeveel kost dat nu eigenlijk? Voor één ‘oogst’ moet je als Belgische vrouw € 2.700 neertellen. Je moet er dus wel wat voor over hebben. Zo kan je ook niet gewoon aankloppen bij het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde. Eerst en vooral moet je een intakegesprek voeren met een psycholoog. “We handelen puur in het belang van het kind. Wij als vruchtbaarheidscentrum moeten de kwaliteit van het leven van het kindje vooropstellen, en niet de kinderwens an sich. Dus zonder grondig gesprek met de wensouders gaan we geen eicellen invriezen en vrijgeven.”