Amnesty International: "Amerikanen verbergen mogelijke oorlogsmisdaden in Somalië"
Er zijn geloofwaardige bewijzen dat in Somalië veel burgers omkomen bij Amerikaanse luchtaanvallen. Dat zegt Amnesty International. De mensenrechtenorganisatie roept de Amerikaanse regering op de burgerslachtoffers "onpartijdig en grondig te onderzoeken". Het Amerikaanse leger heeft tot nog toe altijd ontkend dat er burgerslachtoffers gevallen zijn.
Sinds begin 2017 hebben Amerikaanse drones en bemande vliegtuigen meer dan honderd luchtaanvallen uitgevoerd op Somalische doelwitten. Het aantal luchtaanvallen is onder president Trump verdrievoudigd en ligt nu hoger dan in Libië en Jemen samen, schrijft mensenrechtenorganisatie Amnesty International in haar nieuwe rapport The Hidden US War in Somalia.
Trump ondertekende in maart 2017 een uitvoerend besluit waarin hij het zuiden van Somalië uitriep tot "actief vijandig gebied". In de laatste 9 maanden van 2017 voerde het Amerikaanse leger 34 luchtaanvallen uit in Somalië, meer dan in de periode 2012-2016. In 2018 liep dat aantal op tot 47 en in de eerste twee maanden van 2019 alleen al werden 24 luchtaanvallen uitgevoerd.
De aanvallen zijn volgens de Amerikanen gericht op militanten van Al Shabaab, een islamitische terroristische organisatie die aanleunt bij Al Qaeda en de sharia wil invoeren in Somalië, een strikte islamitische wet. Al Shabaab werd in 2011 uit de hoofdstad Mogadishu verdreven, maar blijft grote delen van het zuiden en centrum van het land controleren.
Maar volgens Amnesty levert forensisch onderzoek "geloofwaardig bewijsmateriaal" op dat bij 5 Amerikaanse luchtaanvallen zeker 14 burgers om het leven zijn gekomen. Deze luchtaanvallen vonden plaats in de regio rond Mogadishu, die grotendeels door Al Shabaab gecontroleerd wordt. Volgens Amnesty zijn de aanvallen mogelijk een schending van het internationaal humanitair recht. "In sommige gevallen gaat het mogelijk om oorlogsmisdaden."
Onderzoekers van Amnesty deden naar eigen zeggen diepte-interviews met meer dan 150 ooggetuigen, familieleden, vluchtelingen en experts, ook van het Amerikaanse leger. Ze gingen ook ter plaatse onderzoek doen en analyseerden "uitvoerig" het beschikbare materiaal, zoals satellietbeelden, munitierestanten en foto's van de getroffen plaatsen na de luchtaanvallen.
Vrijwel iedere volwassen man die in een dorp woont dat welwillend staat tegenover Al Shabaab en die wordt gezien in de nabijheid van bekende strijders, is nu een mogelijk doelwit.
Volgens een Amerikaanse brigadier-generaal met wie Amnesty een gesprek had, heeft het uitvoerend besluit van Trump het aantal doelwitten fel uitgebreid. "Vrijwel iedere volwassen man die in een dorp woont dat welwillend staat tegenover Al Shabaab en die wordt gezien in de nabijheid van bekende strijders, is een mogelijk doelwit", zegt Amnesty. "Zo'n breed net van potentiële doelwitten is in strijd met het internationaal humanitair recht en leidt tot het onwettig doden van burgers."
Het rapport beperkt zich tot 14 doden bij 5 luchtaanvallen, maar volgens Amnesty kan de dodentol onder de burgerbevolking nog veel hoger zijn, wetende dat er de voorbije twee jaar meer dan honderd luchtaanvallen zijn uitgevoerd. "Meldingen van nog meer burgerslachtoffers konden niet voldoende geverifieerd worden en werden daarom niet in het rapport opgenomen."
"Onpartijdig en grondig onderzoek"
Amnesty roept de Amerikaanse regering op om de burgerslachtoffers "onpartijdig en grondig" te onderzoeken. "De verantwoordelijken voor misdaden moeten rekenschap afleggen en slachtoffers en overlevenden moeten een schadevergoeding krijgen", vindt Amnesty-onderzoeker Ella Knight.
Het Amerikaanse leger heeft tot nog toe altijd ontkend dat er burgers zijn gedood bij Amerikaanse luchtaanvallen. "Onze bevindingen druisen regelrecht in tegen de mantra van het Amerikaanse leger dat er in Somalië geen burgerslachtoffers gevallen zijn. Een groteske bewering", zegt Brian Castner, wapenexpert bij Amnesty, in een persbericht. "Wij hebben maar een handvol aanvallen onderzocht en daarbij komen meteen al verschillende dodelijke burgerslachtoffers aan het licht."
Vier doden bij nieuwe luchtaanval
In de nacht van maandag op dinsdag kwamen overigens opnieuw 4 mensen om het leven bij een luchtaanval. Ze werden onder vuur genomen toen ze in een auto op weg waren. Volgens AFRICOM, de leiding van de Amerikaanse troepen in Afrika, zijn bij de luchtaanval 3 militanten van Al Shabaab gedood.
"We zijn ervan op de hoogte dat er over mogelijke burgerslachtoffers gesproken wordt als gevolg van deze luchtaanval. We zullen alle informatie die we over de aanval hebben, onderzoeken, ook alle relevante informatie van derden", liet de legerleiding nog weten.