Exact 3 jaar geleden gebeurden zwaarste aanslagen in geschiedenis van ons land

De aanslagen van 22 maart 2016 in ons land kwamen een viertal maanden na de dodelijke aanslagen in Parijs - op onder meer concertzaal Bataclan - en waren het werk van dezelfde cel IS-terroristen. Drie terroristen lieten die dag zelf het leven en in de weken en maanden nadien werden tien verdachten geïdentificeerd en opgepakt die allemaal betrokken geweest zijn bij de voorbereiding en uitvoering van de aanslagen: Mohamed Abrini, Osama Krayem, Sofien Ayari, de broers Smaïl en Ibrahim Farisi, Hervé Bayingana Muhirwa, Bilal El Makhoukhi, Ali El Haddad Asufi, Youssef El Ajmi en Brahim Tabich. Het grootste deel van hen zit nog in voorlopige hechtenis.

Het gerechtelijk onderzoek naar de aanslagen loopt bijna drie jaar later nog steeds, maar zit in een eindfase aldus het federaal parket. “Er moet nog een honderdtal onderzoeksdaden uitgevoerd worden, maar het gaat om kleinere zaken. Om een aantal deuren in het onderzoek te kunnen sluiten”, klinkt het.


Eenmaal de onderzoeksrechters van oordeel zijn dat alle nuttige onderzoeksdaden uitgevoerd zijn, zullen ze het dossier overmaken aan het federaal parket, dat dan zijn eindvordering moet opstellen en het dossier voor de raadkamer moet brengen. Het is die raadkamer die moet beslissen welke verdachten terecht zullen moeten staan en voor welke rechtbank. 


Naar alle waarschijnlijkheid zal het tot een proces voor het hof van assisen komen, tenzij in tussentijd de procedure nog aangepast wordt. Het federaal parket hoopt de hele procedure voor de raadkamer, en eventueel de Kamer van Inbeschuldigingstelling (KI), op relatief korte tijd te kunnen doorlopen, zodat het proces nog in 2020 zou kunnen beginnen. Volgens een eerste schatting zou het proces minstens zes maanden duren. (lees hieronder verder)

Waar het proces zal plaatsvinden, is nog niet duidelijk. “De ruimte moet groot genoeg zijn aangezien er 1.000 personen binnen moeten kunnen”, zegt Eric Van der Sypt, woordvoerder van het federaal parket, aan VTM NIEUWS. Er zijn immers 600 burgerlijke partijen - 209 voor de aanslag in Maalbeek, 391 voor Brussels Airport - die allemaal het proces moeten kunnen bijwonen. Bovendien moet er een aparte zaal zijn voor de pers en een ruimte voor de juryleden en de rechters. Mogelijke pistes zijn het oude NAVO-gebouw in Evere of een ruimte in het Justitiepaleis.

Veel slachtoffers kampen intussen nog altijd met de naweeën van de aanslagen: gevolgen op fysiek en psychisch vlak, maar ook financieel. Meer dan 60 procent wacht nog steeds op een correcte schadevergoeding, schreef de krant De Zondag vorige week al. De overheid doet niks en verzekeringsmaatschappijen vertragen dossiers, luidt de kritiek. Aan 1.337 slachtoffers is iets meer dan 27 miljoen euro uitbetaald.

In veel gevallen gaat het nog om een provisionele vergoeding of om voorschotten. Verzekeraarskoepel Assuralia wijst erop dat de uitbetaling van schade aan zwaargewonden pas definitief vastgelegd kan worden op het moment dat hun toestand “gestabiliseerd” is, “dat wil zeggen wanneer medisch verwacht wordt dat hun toestand niet meer zal evolueren”. (lees hieronder verder)

De koepel van verzekeraars verwondert er zich verder over dat sommige slachtoffers, “dikwijls op advies van naasten of hun advocaat”, voorschotten niet aanvaarden. “Een voorschot is nochtans in niets bindend voor wat het definitieve schadebedrag zal zijn”, klinkt het.

Vandaag vinden verscheidene herdenkingen plaats. In Maalbeek is er om 9 uur een samenkomst, die een uur later wordt afgesloten met een minuut stilte. Ook op Brussels Airport wordt een minuut stilte gehouden. Daar zullen slachtoffers en nabestaanden om 9.30 uur samenkomen aan de gedenkplaat voor de aanslagen in de vertrekhal en worden de namen van de slachtoffers voorgelezen. Achteraf volgt nog een bezinningsmoment in de ‘Memorial Garden’ op het luchthavendomein. Dat is een herdenkingsplaats waar het kunstwerk ‘Flight in mind’ staat dat tot de aanslagen in de vertrekhal stond, samen met een herdenkingsplaat.

Na een bijeenkomst voor slachtoffers en nabestaanden in Bozar in Brussel begint om 14.30 uur ook een herdenking aan de berkencirkel in het Zoniënwoud. Dat natuurmonument, dat bestaat uit een zitbank met daarrond 32 berken in een cirkel, werd een jaar na de aanslagen ingehuldigd ter herdenking van de slachtoffers.

Manneken-Pis draagt vandaag ook een brandweeruitrusting ter herdenkingen van de slachtoffers en vanavond wordt in het CC Espace Magh de documentaire ‘Tous Ensemble’ in avant-première getoond. Die film biedt een unieke inkijk in het leven van vier slachtoffers van de aanslagen. Er loopt ook een expositie over boodschappen van medeleven die mensen achterlieten aan de Brusselse Beurs en metrostation Maalbeek.

Ook de Europese staatshoofden en regeringsleiders hebben op een top in Brussel een minuut stilte in acht genomen, op vraag van premier Michel. Er werd ook gedacht aan de aanslagen in de Londense wijk Westminster, waarbij vijf slachtoffers vielen, op 22 maart 2017, exact één jaar na de aanslagen in België.