Imperium Amerikaanse miljardairsfamilie die rijk werd met verslavende opioïden vertoont eerste barsten

Meer dan duizend rechtszaken heeft Purdue Pharma al aan zijn broek gehad sinds het bedrijf OxyContin op de markt bracht in 1996. OxyContin, of Oxy in de volksmond in de VS, is een zeer krachtige opioïde pijnstiller die significant heeft bijgedragen tot de opiatencrisis in Amerika. De crisis, die in 2015 door de Drug Enforcement Administration als epidemisch werd bestempeld, verwijst naar een enorme en aanhoudende toename in sterfte door overdosis van opiaten sinds de jaren 90. De opioïdencrisis kostte in 2017 aan meer dan 49.000 Amerikanen het leven, een record.  

De oorzaak van die forse toename wordt voor een groot deel gelegd bij het voorschrijfgedrag van artsen, die op hun buurt door de farmaindustrie bewust werden misleid over de risico’s van opioïde pijnstillers. Zo werd ook producent Purdue Pharma tal van keren voor de rechter gedaagd omdat ze de gevaren van hun product systematisch minimaliseerden en OxyContin in hun promo-materiaal voorstelden als een onschuldige pijnstiller die veiliger en beter was dan morfine en zonder problemen kon worden voorgeschreven. En dat terwijl het risico op verslaving groot is. In 2007 moest het bedrijf nog 600 miljoen dollar schadevergoeding betalen nadat ze hadden toegegeven dat ze de consument inderdaad hadden misleid. De naam Sackler bleef echter lange tijd onbevlekt. Dat tij lijkt te keren. 

Meer dan 500 verschillende steden, gemeenten en personen klagen het bedrijf en acht van de Sacklers. Eén van hen is Robert Sackler, die bestuursvoorzitter was tijdens de controversiële marketingcampagne voor OxyContin, het medicijn waarmee de Sacklers naar schatting 4 miljard dollar verdienden. Ze worden ervan beschuldigd bewust de wet te hebben geschonden om zich gewetenloos te verrijken, terwijl duizenden Amerikanen het met hun leven bekochten. “Acht mensen binnen één familie hebben keuzes gemaakt die een rechtstreekse impact hebben gehad op de opiatencrisis”, staat te lezen in één van de vele aanklachten.

Eén van de redenen dat de zaak zo geladen is in de VS, is omdat de naam Sackler prijkt op gebouwen, standbeelden, schilderijen, etc. en vaak terugkeert in culturele kringen. De familie staat namelijk bekend als een familie filantropen. Jaarlijks genieten musea en culturele en onderwijsinstellingen van hun gulle donaties. De namen zijn niet de eerste de beste: onder meer het wereldberoemde Guggenheim en het MET in New York kunnen mee van hun rijkdom profiteren. Beide musea’s kwamen de laatste tijd fel onder vuur te liggen om die reden. Ook de universiteiten die door de Sacklers worden gesteund zijn niet de eerste de beste. Onder andere Columbia, MIT en Yale horen daarbij. 

Maar onder meer Columbia University en de universiteit van Washington hebben gewetenswroeging gekregen en hebben ondertussen laten weten dat ze geen donaties meer zullen aanvaarden. Ook het Britse Tate en de Britse National Portrait Gallery weigeren een donatie van 1,3 miljoen dollar. Tate liet wel optekenen dat ze de familienaam niet zullen verwijderen van eendere donaties. 

De universiteit van Yale wil niet op haar beleid terugkomen. Ja, er is een opioïdencrisis, maar het geld van de familie - waarvan ongeveer 4 miljard dankzij OxyContin - heeft ook veel goeds gedaan, gaat de redenering.

Vorig jaar kwam Richard Sackler ook in opspraak. Sackler kreeg in 2018 een patent voor een medicijn dat wordt gebruikt om mensen van hun verslaving aan opioïde pijnstillers zoals Oxycontin af te helpen.

Het nieuwe geneesmiddel, dat een nieuwe vorm van het opiaat buprenorfine is, kan Sackler veel geld opleveren dankzij de toename van het aantal verslaafden. “Hoewel opioïden bekend staan als nuttig bij pijnbehandeling, zijn ze ook potentieel verslavend”, aldus het patent. “Als de pijnstillers worden ingenomen door gezonde mensen die aanleg vertonen tot afhankelijkheid van drugs, kunnen zij psychologisch of fysiek afhankelijk raken.”