Actievoerende luchtverkeersleiders getuigen anoniem: "Op deze manier verder werken is niet langer haalbaar"

De luchtverkeersleiders bij skeyes, het vroegere Belgocontrol, voeren vandaag opnieuw actie. Ze doen dat uit onvrede met de werkdruk. VRT NWS stelde een aantal onder hen 10 vragen, dit zijn hun antwoorden. Ze willen graag uitleggen waarom ze actievoeren en een aantal (volgens hen) misverstanden uit de wereld helpen.

1. Wat is jullie grootste bekommernis? Waarom voeren jullie actie?

"Onze grootste bekommernis is de veiligheid van de passagiers en de gezondheid van onze collega's. Op deze manier verder werken is jammer genoeg niet langer haalbaar. Hoe graag we onze job ook doen. We verliezen steeds meer en meer collega's door ziekte of door burn-out, sommigen verlaten skeyes en zoeken andere oorden op. We werken echt lange periodes aan één stuk door, soms 11 of 12 dagen. Die worden dan gevolgd door 1 of 2 dagen thuis, maar het is echt slopend voor onze concentratie en dat brengt de veiligheid van het Belgische luchtruim in het gedrang."

2. De directie zegt dat ze geïnvesteerd heeft in technologie en in personeel. Doen ze dan niet voldoende?

"De directie heeft alle noodkreten van de vakbonden en de beroepsorganisaties weggelachen. De investering in mensen en technologie moet continu zijn. Men is pas begonnen met nieuwe aanwervingen in mei 2015, dat is te laat en het is ook te weinig om de uitstroom te compenseren. Vanaf 2021 gaan er gedurende 5 jaar maar liefst 75 luchtverkeersleiders met pensioen ook. We geven toe dat het tekort voor de controletorens op de luchthavens bijna is weggewerkt. Maar het tekort in het nationaal luchtverkeersleidingscentrum (CANAC) bedraagt bijna 25 procent. Ook bij onze ondersteunende technische diensten zijn er tekorten, daar worden ze vervangen door 'consultants' die geen enkele kennis van zaken hebben over de zeer gespecialiseerde systemen, werkmethodes en veiligheidsvoorschriften. Er is veel geïnvesteerd in nieuwe technologische systemen, en toch hebben we jaarlijks verschillende technische storingen.

De laatste storing dateert nog maar van vorige maand, door een foutief gasalarm moest de werkvloer worden geëvacueerd. Daardoor werd een deel van het luchtruim onder onze controle gesloten. Dit is vooral te wijten aan een gebrek aan opleiding voor deze specifieke kritische systemen. De technische diensten zijn ook onderbemand en alle herstellingen en updates gebeuren onder een grote tijdsdruk, wat opnieuw leidt tot fouten."

3. Begrijpen jullie de irritatie van de reiziger? Het is niet de eerste actie ook. Het geduld bij de passagiers raakt op.

"Het geduld van onze klanten wordt misbruikt door de directie als drukkingsmiddel. Onze CEO zei op een van de verzoeningsvergaderingen dat hij hoopt dat we het luchtruim minstens een week lang sluiten. Uiteraard is dat voor ons geen optie. Wij als luchtverkeersleiders en alle andere medewerkers beseffen zeer goed de frustratie en machteloosheid van de reiziger, een gevoel dat we ook delen. We hebben in het verleden al allerlei ludieke acties gevoerd: we hebben gratis gewerkt, korte stakingsacties, de politiek aangeschreven,... Maar al deze acties hebben steeds tot niets geleid. We proberen de hinder te beperken door bijvoorbeeld in de weekends geen actie te voeren."

4. Ook de luchtvaartmaatschappijen klagen over de acties. De luchthaven krijgt vaak te maken met stakingsacties en dat is niet goed voor het imago van de luchthaven, zeggen zij. Begrijpen jullie hen?

"Uiteraard begrijpen we ook de ergernis van de luchtvaartmaatschappijen, maar zij zijn ook mee verantwoordelijk voor deze situatie. De hele sector heeft jarenlang mee geijverd voor goedkopere tarieven bij de luchtverkeersleiding. Dus net zoals bij de bagageafhandelaars resulteert dit in besparingen en in minder personeel. Ondertussen verdubbelde wel het vliegverkeer, maar wij kunnen die stijging niet compenseren met nieuw personeel, omdat de opleiding tot luchtverkeersleider even duurt. In het buitenland lossen ze het op door op bepaalde momenten van de dag het vliegverkeer beperkingen op te leggen. Maar in een drang naar de 'beste cijfers' wil men daar in België niet van weten. We zijn nochtans bereid om samen met directie, vakbonden en luchtvaartmaatschappijen te zoeken naar een leefbare en vooral ook veilige oplossing. In heel Europa kampt men met een tekort aan luchtverkeersleiders, alleen pakken ze in het buitenland dat probleem anders en beter aan: daar zit iedereen samen rond de tafel."

5. Wat gaan jullie nu doen? De directie zegt dat ze een sociaal akkoord op zak heeft, gaan jullie je daarbij neerleggen?

"Het akkoord dat nu door één enkele vakbond is getekend, de socialistische ACOD, geeft geen enkele extra ademruimte en zorgt niet voor  wettelijke rustperioden. Integendeel het ontneemt ons zelfs het recht op loopbaanonderbreking of ouderschapsverlof, wat dus opnieuw extra druk op onze schouders legt. Jammer genoeg is er dus geen verbetering voor ons en gaan onze acties voort. We betreuren heel erg de woordenoorlog in de media door onze directie. Het is niet constructief en het is tekenend voor de sfeer binnen ons bedrijf."

(lees verder onder de foto)

6. Hebben jullie het gevoel dat de veiligheid in het gedrang is gekomen de voorbije jaren?

"Ja, absoluut. Bij het laatste incident was de luchtverkeersleider bezig aan zijn negende werkdag op een rij. Iedereen raakt vermoeid en is niet altijd even goed geconcentreerd. Gelukkig is de winter minder druk, maar aan dit werkritme wordt de lente en de zomer zeer kritiek en hopen we dat we ongelukken kunnen vermijden. Neem daar ook nog eens bij dat we nu met een groep onervaren en nieuwe luchtverkeersleiders zitten en sommigen onder ons maken zich echt wel zorgen."

7. Hoe kan dit opgelost worden?

"Het is eigenlijk heel eenvoudig hoor. De directie moet de wettelijke rusttijden en rustdagen respecteren door op sommige momenten of op sommige dagen de capaciteit wat te verlagen. Zo is het leefbaar voor iedereen."

8. De directie zegt dat het een kleine luide minderheid is die aanzet tot stakingsacties en dat er ook druk wordt uitgeoefend op wie niet wil staken. Klopt dit?

"Tijdens onze eerste stakingsnacht hebben alle afdelingen, alle torens meegedaan. We hebben toen beurtelings om de 2 uur actiegevoerd. Dit was al een sterk signaal naar de buitenwereld en naar de directie dat dit breed gedragen is. Elke afdeling kampt natuurlijk niet met dezelfde problemen, maar iedereen is of voelt zich wel betrokken. Ook onze weerdienst en de technici hebben meegestaakt. Dit is dus zeker niet het gevolg van een aantal 'rotte appels'. We spreken eerder over een mand, een kruiwagen of een vrachtwagen vol."

9. Sommigen pleiten nu voor de invoering van een minimale dienstverlening. Wat denken jullie daar over?

"Eigenlijk zorgen wij nu al voor een vorm van minimale dienstverlening en het is een erezaak. Een opgelegde minimale dienstverlening zal zorgen voor nog grotere vertragingen. Vandaar dat we onze acties willen voeren zoals we dat nu doen."

10. De publieke opinie denkt dat jullie 'veel geld' verdienen. Klopt dit? Begrijpen jullie die ergernis? De mensen denken: 'Ze worden goed betaald, dan moeten ze er ook voor werken.'

"Op veiligheid staat toch geen prijs? En op onze wettelijke rechten toch ook niet? Ja, wij worden correct vergoed voor ons werk. Maar niet iedereen krijgt hier de bedragen die in de media circuleren. Vraag maar eens aan onze directie om de vergelijking te maken met buitenlandse luchtverkeersleiders."

Meest gelezen