“Wij mogen toch meepraten?”: VBO reikt jongeren de hand via ‘futurathon’

Lieven Miguel Kandolo (25) uit Vilvoorde

“Waar ik heel veel moeite mee heb, is de start-upmentaliteit die vaak als een hoera-verhaal verkocht wordt. Woorden als flexibel, autonoom, disruptie. Dat is ook maar één kant van het verhaal. De nadelen komen vaak niet aan bod”, zegt Lieven Kandolo (25), die als student intercultureel management een grote interesse toont in de technologische innovaties die onze maatschappij doormaakt. Geen blind geloof echter. Wanneer de Ubers van deze wereld aan bod komen, volgt meteen de andere kant van het verhaal. “Voor de mensen in die taxi’s zijn de werkvoorwaarden niet zo geweldig, dat is intussen duidelijk.”

Die genuanceerde kijk mist Kandolo soms bij werkgeversorganisaties zoals VBO. “Ze moeten er echt over waken dat de mens centraal blijft in het verhaal. Anders gaan we op lange termijn in onze eigen voet schieten”, denkt Kandolo, die vooral vreest dat flexibel werken tot excessen kan leiden. “Ik ben zeker geen voorstander van de klassieke 9 tot 5 waar we al decennialang aan vastgehouden hebben. Maar flexibiliteit mag ook niet uitmonden in altijd beschikbaar zijn”, knipoogt hij naar een hippe hashtag die vandaag circuleert bij jonge werknemers: #nevernotworking.

“Bij leeftijdsgenoten merk ik soms een fomo-mentaliteit rond ondernemen: fear of missing out. Ondernemen is goed, maar we moeten vooral zorgen dat mensen weer vat krijgen op hun eigen pad, en de keuzes die ze juist achten.” In die zin ligt de grootste sleutel volgens hem evenwel bij het onderwijs. “Dat is niet meer aangepast aan de realiteit van vandaag. Veel mensen studeren af en weten niet wat ze met hun diploma moeten aanvangen. Daar moeten we snel werk van maken.”

Yasmine Naciri (19) uit Brussel

“Mijn kernidee is eigenlijk heel simpel: er moeten jongeren in de bestuursraden van bedrijven komen te zitten”, zegt Yasmine Naciri (19), studente politieke wetenschappen en activiste bij Plan International België. “Concreet zou dat quota kunnen betekenen, die bedrijven dwingen om een of twee jongeren op te nemen. Nu blijven die belangrijke beslissingen nog te veel in handen van de oudere generaties.” Precieze leeftijdsgrenzen plakt ze daar niet op, het gaat vooral over hetzelfde principe als bij vrouwenquota: meer diversiteit. “Niet enkel meer oude, blanke mannen.”

Hebben jonge snaken wel iets te zoeken in zo’n bestuursraad, waar ervaring toch een belangrijke vuist op tafel is? “Het is net dat idee dat we grondig moeten veranderen: dat wat jonge mensen beleven minder relevant is. Ik heb zelf ook al ervaringen binnen een onderneming, en krijg via mijn studies heel wat kennis ingelepeld over politiek en economie. Dan mag je toch een woordje meepraten, of niet?”

Meepraten is natuurlijk nog niet mee beslissen. “Neen, je zou zelfs kunnen stellen dat zo’n futurathon toch ook een beetje een pr-gordijn is. Maar dat doe ik liever niet. Alleen al dat we hier door VBO worden uitgenodigd, om zo uitgebreid onze ideeën te verkondigen, is echt verfrissend. Ik vind dit een goede eerste stap.” Naciri geeft ook al de richting van een goede tweede stap aan: “Betaalde stages. Daarmee kunnen bedrijven de eerste stap richting professionele ervaring veel toegankelijker maken.”

Benjamin Torfs (25) uit Lier

“Waar ik wakker van lig? Dat veel mensen verdwaald raken in die illusie van sociaal contact die op onze schermen gecreëerd wordt. Onze buurt gaat de wereld zijn, dacht ik ooit. Maar onze buurt verkleint net tot onze woonkamer”, zegt Benjamin Torfs (25), student theater- en filmwetenschappen aan de UAntwerpen. Hij wordt in zijn visie gesterkt door de recente verkiezingsoverwinning van Forum voor Democratie in Nederland. “De filterbubbels waarin mensen zich begeven, en de polarisatie die daaruit volgt, daar ben ik echt bang voor.”

Als voorzitter van de jongerenafdeling van Open Vld in Lier is hij het vrije marktsysteem natuurlijk genegen, maar ziet hij ook dat data geen goederen zijn die zomaar doorgesluisd kunnen worden. Een werkgeversorganisatie heeft daar volgens hem meer in de pap te brokken dan ze zelf beseft. “Wat kiezers zijn voor de politiek, zijn de bedrijven voor sociale media: zij zijn namelijk de échte klanten van de Googles van deze wereld, de gebruikers en hun data zijn het product. Vandaag heeft de overheid amper macht over zo’n technologiegigant, bedrijven moeten beseffen dat zij die wel hebben.”

Die macht moeten ze volgens Torfs durven uitspelen als een ‘wereld zonder grenzen’ meer wil zijn dan een toverwoord. “Op hoe de algoritmes tot hun resultaat komen, hebben we namelijk steeds minder vat”, zegt hij over de zogenaamde ‘black box’ van algoritmes: zijn die wel zo neutraal als wordt beweerd of zijn er net ingebouwde vooroordelen. “Verhoog de controle daarop, of zorg er toch tenminste voor dat mensen de moeite willen nemen om je Terms of Agreement (gebruikersvoorwaarden, MIM) te lezen.”