Vandaag stemmen de vakbonden over het loonakkoord: wat staat er op het spel?

Aan het ontwerp van loonakkoord gingen moeizame onderhandelingen vooraf. Uiteindelijk bereikten vakbonden en werkgevers eind februari een akkoord.

Daarin staat onder meer dat de lonen in de privésector volgend jaar met maximaal 1,1 procent bovenop de index mogen stijgen. De minimumlonen gaan omhoog met 10 cent per uur en ook de uitkeringen en pensioenen stijgen.

Ook werden afspraken gemaakt over het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT), het vroegere brugpensioen. Zo blijft dat SWT dit jaar nog mogelijk vanaf 58 jaar voor werknemers van bedrijven in moeilijkheden en in herstructurering.

Het ontwerpakkoord moesten de drie grote vakbonden nog aan hun achterban voorleggen. De deelcentrales hebben zich al uitgesproken, het definitieve nationale antwoord van de vakbonden komt er vandaag.

De liberale ACLVB zal het ontwerp van loonakkoord naar verwachting goedkeuren. Nationaal voorzitter Mario Coppens liet eerder al weten dat er "veel is binnengehaald" en dat hij het akkoord zou verdedigen.

Ook bij de christelijke vakbond ACV lijkt het erop dat het licht op groen zal worden gezet.  Onder meer de metaalcentrale en de ambtenarencentrale binnen het ACV hebben het loonakkoord al goedgekeurd. Ook de bediendebond LBC - de grootste vakbond voor bedienden in België - stemde voor, al was dat maar met een kleine meerderheid. De voedingscentrale keurde het loonakkoord nipt af.

Bij de socialistische vakbond ABVV ziet het er minder rooskleurig uit. De grootste arbeiderscentrale, de Algemene Centrale, heeft het ontwerp van loonakkoord met een ruime meerderheid van 78 procent verworpen. De bediendebond BBTK heeft het ontwerp wel goedgekeurd.

Tegenstanders van het ontwerp van loonakkoord vinden de overeengekomen loonmarge van 1,1 procent onvoldoende om de koopkracht op peil te houden. De verhoging van het minimumloon noemen ze een "aalmoes".

Als alle drie de vakbonden het ontwerp van loonakkoord goedkeuren, dan zal het loonakkoord zo goed als volledig kunnen worden uitgevoerd. Zonder verdere tussenkomst van de regering zouden in dat geval de afspraken rond de loonnorm, minimumlonen en SWT kunnen worden uitgevoerd via collectieve arbeidsovereenkomsten.

Komt er een njet van het ABVV, dan liggen de kaarten moeilijker. In dat geval is de federale regering aan zet. Die zou - met steun van de twee andere vakbonden - op zijn minst een deel van het loonakkoord kunnen uitvoeren, denk aan de loonnorm van 1,1 procent. Maar evident wordt het niet: de regering is in lopende zaken én heeft geen meerderheid in het parlement. Bovendien is er binnen de minderheidsregering geen eensgezindheid over het loonakkoord: Open VLD heeft zich namelijk gekant tegen de afspraken rond het SWT.

Als ook het ACV - de grootste vakbond - het ontwerpakkoord zou verwerpen, dan is het een groot vraagteken wat er moet gebeuren.