Regering bepaalt zelf marge voor loonstijging, maar speelt de bal door voor andere maatregelen

De achterban van de socialistische vakbond ABVV stemde dinsdag het loonakkoord weg. Dat bepaalde dat de lonen de komende twee jaar met maximaal 1,1 procent kunnen stijgen. Ook werd afgesproken om de laagste uitkeringen op te trekken en werd bijvoorbeeld de leeftijd van brugpensioen bij bedrijven in herstructurering op 58 jaar gehouden. 

Wat blijft er nog van het akkoord over? De regering pleegde woensdag overleg met de sociale partners in de hoop het nog te reanimeren. Daar besliste de regering om de maximale loonstijging van 1,1 procent zélf in te voeren. Die strategie werd in het verleden ook al toegepast en wordt ook binnen de regering niet betwist. 

De vraag is wat er met de rest van het akkoord zal gebeuren. Er zijn nog twee andere grote onderdelen. Eerst en vooral is er de zogenoemde ‘welvaartsenveloppe’, het budget om de laagste uitkeringen op te trekken. Zo gaan bijvoorbeeld de pensioenen omhoog van wie een onvolledige carrière had. 

Over dit onderdeel zijn de sociale partners het eens. Wanneer ze hun fiat geven, is de regering van zin om dit uit te voeren, al moet voor sommige onderdelen nog een meerderheid gezocht worden in het parlement. Met steun van de linkse oppositie moet dit lukken.

Brugpensioen

Het is vooral het laatste luik dat bijzonder moeilijk ligt. Het gaat om een heel pakket aan maatregelen, het resultaat van een groot compromis. Naast de soepelere regeling voor brugpensioen, zijn er ook afspraken gemaakt over een hogere tegemoetkoming bij het treinabonnement, extra overuren en de landingsbanen. Ook werd bepaald om het minimumloon met 1,1 procent op te trekken. 

De regering kaatst daarvoor de bal terug naar de sociale partners. Zij moeten onderling bekijken of zij die maatregelen alsnog kunnen goedkeuren. Valt het ABVV nog te overtuigen? De socialistische vakbond stemde het akkoord in de eerste plaats weg omdat de loonmarge te laag zou zijn. Bij de andere sociale partners is er voorzichtige hoop dat ze met de overige maatregelen wel zouden kunnen instemmen. 

Toch wordt het bijzonder moeilijk. Binnen het ABVV is het optrekken van het minimumloon een belangrijk strijdpunt geworden. Dat er in het akkoord slechts een minimale verhoging beslist is, wordt bijzonder slecht verteerd. Onder meer de Algemene Centrale, een van de grootste en machtigste centrales van het ABVV, heeft al aangegeven dat ze die beperkte ingreep nooit zou goedkeuren. Ook nu is die afdeling geneigd haar veto te stellen. 

Het is ook alles of niets: het hele pakket maatregelen hangt aan elkaar vast, zo gaven de andere sociale partners duidelijk aan. Enkel het licht op groen zetten voor het soepeler brugpensioen kan dus niet. “We gaan niet aan cherrypicking doen”, zegt VBO-topman Pieter Timmermans.

Welke positie ABVV finaal inneemt, is voorlopig nog onduidelijk. Woensdag was er al intens overleg, donderdag wordt dat voortgezet. Tegen de middag moeten de knopen doorgehakt zijn. De tijd dringt. Vrijdag ten laatste moeten de maatregelen ondertekend worden, samen met de andere sociale partners.

Vuilbak

Zet het ABVV alsnog het licht op groen, dan kunnen de maatregelen ook meteen worden ingevoerd. In principe moet minister van Werk Kris Peeters (CD&V) de unanieme beslissing van de sociale partners enkel bevestigen.

Dat zou dik tegen de zin zijn van coalitiepartner Open Vld. “We zullen verzet aantekenen in het parlement, de vraag is of dat iets zal opleveren”, zegt Kamerlid Egbert Lachaert (Open Vld). “Op links zal Peeters wel steun vinden.”

Raakt het ABVV er niet uit, dan gaat het hele pakket de vuilbak in, ook de soepelere regeling rond brugpensioen. Maar bij de socialistische vakbond gaan er stemmen op om de bluts met de buil te nemen. “We hebben dinsdag neen gezegd”, zegt een topper. “Waarom moeten we daarop terugkeren?”