Vande Lanotte trekt ten strijde tegenbuitensporige prijzen
Dankzij de nieuwe prijzenwet kan de overheid binnenkort de prijzen van alle producten en diensten blokkeren. De handelaarsfederaties NSZ en Comeos staan op hun achterste poten: 'Onaanvaardbaar.'
Het is een oud zeer: in België liggen de prijzen hoger dan in de buurlanden en ze stijgen ook sneller. Een van de oorzaken is het gebrek aan toezicht, iets wat minister van Consumentenzaken Johan Vande Lanotte (sp.a) koste wat het kost wil veranderen via een nieuwe prijzenwet. De wet - die wellicht ingaat vanaf 2013 - moet vooral de concurrentiewaakhond, de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA), versterken. Concreet: als het Prijzenobservatorium een probleem ziet inzake prijszetting, kan die dat rapporteren aan de BMA. Daar zullen experts zich dan uitspreken én ingrijpen. Bijvoorbeeld met een prijsblokkering.
"De mededingingsautoriteit zal bij snel stijgende prijzen of grote marges maatregelen kunnen nemen", zegt Vande Lanotte. "Dat kan een prijsblokkering zijn, maar evengoed andere tariefformules of meer transparantie. In het hele proces zal overleg zijn met de sector en na de beslissing kan men nog in beroep gaan. We gaan de sector niet opzij zetten, maar ze kunnen ook niet alles zomaar zelf bepalen."
De handelaarsorganisaties Comeos en NSZ (Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen) gaan niet akkoord met de nieuwe prijzenwet. Ze vrezen electoraal geïnspireerde blokkeringen. "Zo riskeert de regering handelaars te dwingen met verlies te verkopen", benadrukt Dominique Michel, gedelegeerd bestuurder van Comeos, de federatie van winkeliers. "Stel: je blokkeert de koffieprijs voor zes maanden. Als tijdens die prijsblokkering de grondstofprijs stijgt, loop je wel het gevaar dat de winkel de koffie duurder inkoopt dan hij hem van de overheid mag verkopen. De winkelier zal dus met verlies moeten verkopen, hoewel dat wettelijk niet mag. Om dat verlies te compenseren zal de handelaar zijn marges op andere producten moeten verhogen. De klant zal misschien de indruk hebben dat hij door de politiek wordt geholpen wanneer die de prijs van koffie bevriest - maar hij zal uiteindelijk zijn melk duurder betalen." Hetzelfde verhaal bij het NSZ: "Dit is eigenlijk onaanvaarbaar. Een maat voor niets."
Vande Lanotte vindt de kritiek onterecht. "Uit hun reactie blijkt precies dat ze absoluut niet willen dat er toezicht komt, dat de prijzen in de gaten worden gehouden. En een waakhond is er om te zorgen dat er niets gebeurt wat niet mag. Als er niets fout gebeurt, dan blaft de waakhond ook niet. Het gaat alleen om uitzonderlijke verstoringen van de markt."
De socialist benadrukt ook dat Europa geen graten vindt in extra overheidsingrijpen in de markt. "We hebben voortdurend contact gehad met de EU, die trouwens veel verder gaat. Heel wat landen gebruiken al vergelijkbare maatregelen."