Is Brussels Airlines hetzelfde lot beschoren als Sabena?
Luchtvaartmaatschappij Brussels Airlines zit in slechte papieren, en een deel van het verontruste personeel ziet in de verte het spook van Sabena al opdoemen. Ook nu ligt het lot van de maatschappij in handen van een ander. 'Grote vraag is: wat doet mede-eigenaar Lufthansa?'
Maandag verzamelen de ex-Sabeniens aan de luchthaven van Zaventem. Het zal die dag precies tien jaar geleden zijn dat de nationale luchtvaartmaatschappij kopje-onder ging. Wie nog in zijn uniform van destijds past, mag het nog één keer aandoen, om Sabena te herdenken. Maar niet alleen de teloorgang van Sabena zal die dag uitvoerig besproken worden. Ook de zwarte wolken boven opvolger Brussels Airlines, druk bevolkt door voormalig Sabena-personeel, worden ongetwijfeld een gespreksonderwerp. Gisteren wist zakenkrant De Tijd immers te melden dat de luchtvaartmaatschappij afstevent op een recordverlies van 60 tot 80 miljoen euro.
Brussels Airlines zit al langer in een sukkelstraatje. De directie wil de cijfers niet bevestigen, maar nuanceert de onheilspellende berichten. "We beleven een zwaar investeringsjaar, omdat we onze vloot vernieuwen. De verliezen zijn dus verwacht", legt woordvoerder Geert Sciot uit. "Bovendien betalen we veel aan brandstof, en hebben we begin dit jaar problemen gekend in Afrika. Vooral onze activiteiten in Senegal en Ivoorkust werden getroffen door lokale onrust."
Onrust is er ook bij het personeel, dat zich ernstig zorgen maakt. "De cijfers staan zo rood als bij Sabena", vertelt een lid van het cabinepersoneel met enige zin voor overdrijving. De man heeft dik twintig jaar Sabena op de teller staan, maar wil zijn naam niet in de krant, kwestie van op zijn werk niet in de problemen te geraken. "Ik hoor dezelfde woorden terugkomen: flexibiliteit, prestaties, besparen. En net als toen communiceert de directie niet. Tenzij ze slecht nieuws te melden heeft."
Groter marktaandeel
"Dat Brussels Airlines verlies zou lijden, was inderdaad verwacht. Dat de bedragen zo hoog zouden oplopen, is wel een verrassing. En dan gaat het volgens mij nog om een voorzichtige schatting. Ik voorspel eerder een verlies van 90 miljoen euro." Dat zegt luchtvaartspecialist Luk De Wilde, die net een boek uitgebracht heeft over het faillissement van Sabena. De slechte resultaten van Brussels Airlines wijt De Wilde aan een slechte aankoop van brandstof, waardoor de factuur duur uitvalt, net als de problemen in Afrika en een vlootwissel die groter uitvalt dan voorzien. "Tegelijk heeft Brussels Airlines ingezet op een groter marktaandeel, en met succes: er vliegen tot 20 procent passagiers meer. Maar de ticketprijzen liggen zo laag dat ze niet uit de kosten komen. Ook het Korongo-project, waarbij Brussels Airlines als partner betrokken is voor de oprichting van een Congolese luchtvaartmaatschappij, weegt zwaar. De kosten lopen veel hoger op dan gepland, en er ligt niets op tafel."
Swissair-scenario
Toch hoedt De Wilde zich voor uitspraken over een nieuw drama à la Sabena. "De overheid past wel bij, dat was destijds de teneur. Brussels Airlines daarentegen is een privébedrijf, gemanaged door lui die moeten rapporteren aan aandeelhouders." Ook een andere ex-Sabenien die nu voor het grondteam van Brussels Airlines werkt, vindt de vergelijking overroepen. "Zo dramatisch is de situatie nog niet", relativeert hij, ook al staat ook hij op anonimiteit. "Het zijn vooral de vakbonden die graag de parallel met Sabena trekken. Ik vermoed ook dat de directie daarom de slechte cijfers heeft gelekt, om de bonden onder druk te zetten. Toegegeven, net als destijds worden er veel spelletjes gespeeld."
En net als destijds is de grote vraag: wat doet de mede-eigenaar? Sinds 2008 bezit Lufthansa 45 procent van Brussels Airlines, en zou volgend jaar beslissen of ze haar optie op de overige 55 procent te gelde maakt. Doet ze dat niet, dan verwacht De Wilde miserie. "Frankfurt stelde bij de ondertekening van het akkoord goede resultaten als voorwaarde voor een overname. Brussels Airlines kan mooie passagierscijfers en een kwaliteitsvolle service voorleggen. Maar het financiële plaatje oogt niet fraai."
Zet Lufthansa toch door, valt dan een Swissair-scenario te vrezen? Het personeel van Brussels Airlines gelooft alvast van niet, en duimt voor een overname. Ook De Wilde is er gerust in: "Daarvoor bestaat geen enkele indicatie. Lufthansa is geïnteresseerd in Brussel als belangrijke hub. En de aandeelhouders zijn volgens mij alert genoeg om ervoor te zorgen dat de maatschappij niet weer leeggezogen wordt."