Derde van alle werknemers ontevreden over job
Wie veel inspraak heeft in zijn job, is daar doorgaans heel tevreden over. De onregelmatige uren en harde werklast nemen we er dan wel bij. Aan de andere kant van het spectrum zit een peloton van werknemers die repetitieve arbeid of emotioneel belastend werk moeten verrichten. Met soms gezondheidsproblemen tot gevolg.
Bent u een visser of landbouwer? Dan hebt u een zware job. Transporteurs zijn dan weer synoniem voor flexibiliteit. Terwijl verpleegkundigen en onderwijzers een emotioneel belastende baan hebben. Zoveel mensen, zoveel beroepen, evenveel verschillen. Arbeid neemt een belangrijke plaats in ons bestaan in. We brengen niet alleen veel tijd door op ons werk, maar het bepaalt ook voor een groot stuk onze algemene tevredenheid. Een goede job is dus een must. Alleen, wat is een goede job? Dat valt niet zomaar eenduidig te verklaren. Gender, zekerheid, sector en grootte van het bedrijf zijn belangrijke factoren die de kwaliteit van de job bepalen.
Elf onderzoekers van het onderzoeksinstituut voor arbeid en samenleving (HIVA) werkten aan het lijvige rapport 'Kwaliteit van werk en werkgelegenheid in België'. Dat is een uitvloeisel van een groot Europees onderzoek, waarvoorin België ruim 4.000 mensen werden ondervraagd. Daaruit distilleerden de onderzoekers zeven clusters. Over elk van die clusters valt wel iets positiefs of negatiefs te zeggen.
Veralgemenend kan je stellen dat 31 procent van de Belgen een bevredigende jobvervult. Dat betekent voldoende inspraak, een hoog loon, vast contract en goede loopbaankansen. Leidinggevenden zijn daar het uithangbord voor, net als intellectuele beroepen en wetenschappelijk of administratief personeel. De vaak onregelmatige uren en hoge werkdruk doen daar geen afbreuk aan.
Emotioneel belastend
Aan het andere uiteinde van het arbeidsspectrum zitten de mensen die repetitieve arbeid moeten verrichten in een soms risicovolle omgeving en zonder enige vorm van autonomie. Bovendien zijn de lonen laag en is jobzekerheid praktisch onbestaande. Zowat 14 procent van de Belgen verkeert in die situatie. Voorbeelden daarvan zijn vissers, receptionisten of schoonmakers.
Daartussen heb je dan een amalgaam van banen waarbij zowelpositieve als negatieve factoren spelen. Gangbare voorbeelden daarvan zijn de puur industriële jobs en bouwvakkers: wat zij inboeten aan autonomie winnen ze bijvoorbeeld terug in de vorm van een behoorlijk loon of een vast contract.
Verdeeld over al die verschillende clusters kan je stellen dat bijna 36 procent van de werknemers ontevreden is over zijn of haar job. De pijnpunten luisteren naar de naam: zwaar of repetitief werk, ronduit laagwaardig of emotioneel belastend. Wie in een klein bedrijf werkt, heeft doorgaans meer kans op een laagwaardige job en minder carrièremogelijkheden. In middelgrote bedrijven is het aandeel van de bevredigende jobs dan weer meer dan gemiddeld. Mannen werken meer dan gemiddeld in flexibele en repetitieve jobs, vrouwen vind je vaker in emotioneel belastende banen.
Dat alles heeft ook een weerslag op onze gezondheid, stellen de onderzoekers vast. Vooral mensen met een emotioneel belastende job zien zichzelf niet tot hun 60ste in die functie. De meest voorkomende lichamelijke klachten zijn rug- en spierpijn, hoofdpijn en algemene vermoeidheid.
Al die resultaten samen zorgen ervoor dat ons land binnen Europa is ingedeeld bij de 'gemiddelde' landen als Duitsland, Luxemburg en Oostenrijk. Deze landen scoren hoog op het vlak van vaste contracten (en dus jobzekerheid), maar lager op het vlak van inspraak en sociale steun. Wie het meeste plezier in zijn job wil hebben, moet naar de Scandinavische landen, die alle andere lidstaten het nakijken geven.