Direct naar artikelinhoud

RIJKEN verhuizen niet voor de gezonde lucht

Sinds bekend raakte dat 'de rijkste Belg' Alexandre Van Damme naar Zwitserland verhuist, is het stof nog niet neergedaald. Jaagt de komst van de meerwaardetaks de vermogenden naar het buitenland, of loopt het zo'n vaart niet?

1

Hoeveel 'vermogenden' kozen al het hazenpad?

Er wonen nu al zeker 24.438 Belgen in Luxemburg en nog eens 22.225 in Zwitserland. Dat zijn er 10 procent meer dan in 2014. Dat blijkt uit cijfers die zakenkrant De Tijd heeft opgevraagd bij de algemene directie instellingen en bevolking van de federale overheidsdienst Binnenlandse Zaken.

Nog vorige week raakte bekend dat de rijkste Belg, Alexandre Van Damme (54), de grootste individuele aandeelhouder van de biergroep AB InBev, deze zomer is verhuisd naar Zwitserland. Van Damme heeft een geschat vermogen van 3,2 miljard euro. Zakelijk bindt hem weinig aan ons land, want zijn vennootschappen resideren al grotendeels in het buitenland.

2

Zijn dat allemaal 'fiscale vluchtelingen'?

Dat ze kiezen voor Zwitserland en Luxemburg zal zeker niet alleen voor het klimaat en de gezonde lucht te maken hebben. Dat het fiscale luik een rol speelt, staat buiten kijf. Een buitenlander wordt in Zwitserland op een forfaitaire basis belast. Dat zorgt voor een vrij stabiel systeem van belastbare basis. Fiscalisten wijzen vooral op het stabiele karakter, en minder op de lagere belastingen, als reden voor een verhuizing.

3

Is dat een verlies voor ons land?

Wel, als je weet dat de 10 procent rijkste Belgen zo'n 47 procent van alle belastingen ophoesten is het netto inderdaad wel een verlies als ze kiezen voor een verhuizing. Want hoe minder vermogenden, hoe minder hun aandeel in de gezamenlijke pot van de belastingen. Dat ze allerlei vluchtwegen kennen en gebruiken om hun aandeel aan belastingen zo laag mogelijk te houden, is daarbij ondergeschikt. Uiteraard moet iedereen zijn of haar fair deel van de belastingen betalen. Maar het systeem waarbij het overheidsbeslag bijna 53 procent bedraagt, botst op zijn limiet. En vermogenden kunnen nu eenmaal makkelijker hun vermogen spreiden, en zo de hoge belastingdruk ontlopen.

De fiscus zou door het vertrek van Van Damme minstens 70 miljoen euro mislopen, zo werd berekend. Volgens Geert Noels, econoom en partner bij Econopolis, pest de Belgische overheid miljonairs weg. Of die rekensom wel klopt, is voer voor discussie. Dat er een negatief klimaat heerst voor de vermogenden klopt dan weer wel. Sinds Lux Leaks en Panama Papers lijkt er bijna een soort heksenjacht te zijn ontstaan, en is rijkdom per definitie verdacht gemaakt.

4

Zal de roep om eerlijker fiscaliteit die vlucht nog versnellen?

Verborgen vermogens aanhouden in het buitenland wordt almaar moeilijker. Dat bewijzen onthullingen als Lux Leaks. Dat heeft tot gevolg dat veel vermogens net terugkeren naar België.

De fiscus krijgt steeds minder inkomsten binnen uit opbrengsten van buitenlandse rekeningen. Zwitserland en Luxemburg waren in 2012 nog goed voor een opbrengst van 50 miljoen euro. In 2015 nam dit bedrag met ruim de helft af (-53 %), tot slechts 23 miljoen euro, weet de beleggersblog Beurs.com.

Dat betekent dat de voorgaande jaren veel zwart geld is geregulariseerd. Volgens Luc De Broe (Professor Fiscaal Recht aan de KU Leuven) is de voornaamste reden het opheffen van het bankgeheim. "Luxemburg, Zwitserland en andere landen, zullen voortaan alle bankgegevens van Belgische klanten doorspelen aan de fiscus."

De enige manier om de opheffing van het bankgeheim te voorkomen, is werkelijk in een ander land fysiek gaan wonen. Dat zou dus de verklaring kunnen zijn waarom Van Damme en de anderen effectief kiezen voor een verhuis.

5

Spelen er nog redenen?

Het onderzoeksbureau New World Wealth, gevestigd in Zuid-Afrika, publiceerde dit voorjaar een rapport waarin het cijfers vrijgeeft betreffende de kapitaalvlucht uit Europa. Meteen valt op dat Frankrijk op nummer één staat, het land verloor vorig jaar maar liefst 10.000 rijken, waarvan er 7.000 uit Parijs kwamen. De uitstroom wordt getriggerd door botsende confrontaties tussen christenen en moslims, mede als gevolg van de terreurdreiging. Stedelijke gebieden worden het hardst getroffen omwille van de grotere populatie en dus meer geloofsverschillen en stribbelingen.

Ook landen zoals België, Duitsland, Zweden en het Verenigd Koninkrijk worden genoemd. Ook hier zien de onderzoekers dat de religieuze spanningen jaar per jaar toenemen. Rijken vluchten naar landen waar er voldoende stabiliteit en bescherming is, luidt het nog in het rapport.