Het wordt een mager jaar
Een economische groei van hoogstens 0,5 procent, tot 16.000 jobs weg in conjunctuurgevoelige branches en nog een heleboel vraagtekens rond de overheidsfinanciën. Gouverneur Luc Coene van de Nationale Bank ziet weinig opbeurends in zijn kristallen bol.
De Nationale Bank ziet officieel nog een economische groei van 0,5 procent in 2012, zo blijkt uit de gisteren gepresenteerde vooruitzichten. "Maar de kans is groot dat die prognose in neerwaartse zin bijgesteld moet worden", voegde gouverneur Luc Coene er meteen aan toe. "Het is duidelijk dat de groei onder 0,5 procent zal uitkomen."
De prognose is omwille van Europese afspraken afgesloten op 25 november. Sindsdien richtte de eurocrisis nog bijkomende ravage aan en maakte de nieuwe premier Di Rupo zijn begrotingsplannen bekend. De aangekondigde belastingverhogingen zullen wellicht een remmend effect hebben op de Belgische economie, denkt de Nationale Bank.
Luc Coene: "We verwachten dat de binnenlandse gezinsconsumptie amper zal groeien in 2012. De mensen worden voorzichtiger, gaan meer van hun inkomen sparen en dus minder consumeren. De woningbouw zal wellicht ook terugvallen. Dat alles heeft te maken met de regeringsmaatregelen die op stapel staan."
Geloofwaardige saneringen
De consumptiedrift kan op lange termijn wel weer aanzwengelen, eens de gezinnen ervan overtuigd raken dat de staatsfinanciën op een geloofwaardig saneringspad zitten. "Dat zou de huishoudens ertoe kunnen aanzetten om hun voorzorgssparen weer te verminderen", zegt de Nationale Bank.
Voor Coene hangt er nog veel mist rond de staatsfinanciën. Hij signaleerde dat de Nationale Bank daarom geen raming maakt van het begrotingstekort in 2012. Voor het lopende jaar 2011 bevestigde hij wel het eerder uitgelekte cijfer van 4,2 procent van het bbp. Dat is ruim boven de regeringsdoelstelling van 3,6 procent. "Maar er bestaat ook daar nog veel onzekerheid rond."
Twee kwesties dienen voor de gouverneur nog uitgeklaard te worden: de afwikkeling van het netelige dossier-Dexia en de concrete uitwerking van het regeerakkoord.
De Belgische staat had zich aanvankelijk voor 54 miljard euro garant gesteld voor Dexia, maar mogelijk wordt de deal nog hertimmerd na toetsing met de Europese concurrentieregels. De garantie voor de particuliere coöperanten van Arco, een grote aandeelhouder van Dexia, kan oplopen tot 1,5 miljard euro.
Minimale banengroei
"De Europese Commissie moet zich nog uitspreken over de waarborgregeling voor Dexia en voor Arco", zegt Coene. "Sommige regeringsmaatregelen klinken nog vaag. De structurele maatregelen gaan in elk geval in de goede richting: de Belgen langer aan het werk houden, zodat er een beter evenwicht is tussen de actieve bevolking en de 'post-actieve bevolking'. Maar het is wachten op het uitschrijven van de teksten."
De banengroei in ons land is intussen stilgevallen. De Nationale Bank ziet de werkgelegenheid in het komende jaar met amper 4.800 jobs toenemen. Dat is wel beter dan het krimpscenario in het rampjaar 2009, toen er dik 23.000 banen verloren gingen.
Het betekent echter niet dat er in het komende jaar geen collectieve ontslagen in zicht zijn. De verwachte minieme banengroei is het resultaat van grote onderliggende schokken.
In de sectoren van de dienstencheques en de gezondheidszorg zullen er duizenden jobs bijkomen. Maar in de conjunctuurgevoelige branches staan er tot 16.000 banen op de tocht, zo vreest de Nationale Bank.
Als het tot massale herstructureringen komt, zal de discussie over de loonindexering wellicht weer naar boven komen. De werkgevers pleiten voor een drastische herzien ervan, zodat de loonkosten niet automatisch meestijgen met de prijzen.
Wat ook nog in de lucht hangt, is de Belgische deelname aan een bijkomend reddingsfonds voor de eurocrisis. Dat fonds zou door het Internationaal Muntfonds (IMF) geleid worden. "De Belgische bijdrage kan 9,5 miljard euro bedragen", zo zei Coene. De Nationale Bank zou dat geld ophoesten, mét een waarborg van de Belgische overheid.