KU Leuven dwingt Gasthuisberg weer in het gelid

In de week dat heel Leuven naar de universiteit kijkt, steelt het UZ Gasthuisberg de show. Het opstappen van algemeen directeur Johan Kips woensdagavond laat is ingeslagen als een bom. De spanningen in het grootste ziekenhuis van het land waren de afgelopen maanden tot op een hoogtepunt gedreven.

Eerder loste diensthoofd orthopedie Johan Bellemans al een waarschuwingsschot (DM 7/3). Hij kaartte de administratieve druk en het vertrek van jonge toptalenten aan via een open brief. "Er hoeven geen koppen te rollen", zei Bellemans. "Maar we moeten ons toptalent wel koesteren als we over tien jaar nog het leidende ziekenhuis willen zijn."

Er hoefden geen koppen te rollen, maar het gebeurde toch. Kips, die sinds 2007 aan het hoofd stond van het UZ Leuven, zet een stap opzij. "Hij heeft zelf ontslag genomen", zegt KU Leuven-rector Mark Waer. "We hebben zes jaar lang een sterk top down management gekend. Nu wenst een meerderheid van het bestuur meer vrijheid, creativiteit en ruimte voor persoonlijk initiatief. Kips had een andere toekomstvisie en trok daarop zijn conclusies."

Geofferd

In de wandelgangen van het UZ klinkt een ander verhaal. Kips zou opzij zijn gezet. De voortekenen daarvan waren al in november zichtbaar bij de evaluatie van Kips. Hij mocht van het bestuurscomité met de hakken over de sloot doordoen. Een kleine groep bestuurders bleef evenwel vierkant tegen zijn contractverlenging. Zij zouden hem nu onder druk hebben gezet om ontslag te nemen.

"Er was grote spanning ontstaan tussen de medici en de directeur", zegt een diensthoofd. "De doktoren hadden dit ontslag verwacht, alleen niet zo snel. Maar het is wel logisch als je weet dat de rectorverkiezingen eraan komen. De KU Leuven wil verandering en iemand moest geofferd worden."

De onvrede over het beleid van directeur Kips blijft niet binnenskamers. Het medisch korps vraagt meer zeggenschap, meer tijd voor research, minder administratie en meer plaats voor toptalent. Ook wordt Kips een gebrek aan inlevingsvermogen verweten.

"Veel klinisch artsen werken hier aan een lager loon dan wat zij elders zouden kunnen krijgen", verklaart een biomedicus. "Zij doen dat enkel en alleen om wetenschappelijk onderzoek te verrichten. Kips had daar niet genoeg respect voor. Ook had hij te weinig aandacht voor de wensen van de universiteit."

Dat laatste lijkt Kips de das te hebben omgedaan. Hij zou de laatste jaren hebben geprobeerd om de band met de KU Leuven losser te maken. "Een deel van onze financiering komt van de KU Leuven", zegt het diensthoofd. "Kips wilde dit aandeel verminderen en meer eigen zeggenschap afdwingen. Die manoeuvres werden niet gesmaakt binnen de hoogste regionen van de universiteit. En nu zien we dat er geen kandidaat opkomt vanuit het UZ. Dat betekent dat het ziekenhuisbeleid gaat verschuiven richting de KU Leuven. Dat heeft zijn voordelen. Zo zal er waarschijnlijk meer ruimte komen voor klinisch artsen om onderzoek te verrichten."

Academisch manager

Dokter Wim Tambeur is de tijdelijke vervanger van Kips. In het UZ Leuven is intussen de zoektocht naar een vaste opvolger ingezet. Die zou binnen vier tot vijf maanden bekend moeten zijn. Waer: "Er wordt binnenkort een selectiecomité opgericht om op zoek te gaan naar een academisch manager die breed gedragen is en vertrouwd is met de cultuur binnen het UZ. Daarom kijken we eerst en vooral naar interne kandidaten."

Die academisch manager kan alvast hulp uit de hoogste regionen van de KU Leuven krijgen. Mark Waer, van 1998 tot 2005 hoofdgeneesheer van het UZ, stopt op 1 augustus als rector. Volgens goedgeplaatste bronnen binnen Gasthuisberg zou hij daarna aan de slag kunnen gaan als voorzitter van het bestuurscomité, wat instaat voor het beheer van het ziekenhuis. Waer ontkent: "Daar is geen sprake van. Het mandaat van de huidige voorzitter loopt nog een jaar. En daarbij, als ik opnieuw zou willen besturen, had ik beter mijn rectoraat voortgezet."