Frans Van Daele, de nieuwe kabinetschef
Met Albert II verdwijnt ook kabinetschef Jacques Van Ypersele van het toneel. Van Ypersele, die ook tien jaar lang Boudewijn bijstond, ruimt het veld voor oud- topdiplomaat en baron Frans Van Daele, de voormalige rechterhand van Herman Van Rompuy.
Zijn informele titel zegt alles. Jacques Van Ypersele de Strihou gaat in politieke kringen door voor 'de onderkoning van België'. Dat is geen woord te veel gezegd. Van Ypersele was de kabinetschef van premier Wilfried Martens toen wijlen koning Boudewijn hem vroeg of hij geen overstap naar het paleis overwoog.
Boudewijns kabinetschef Jean-Marie Piret had een keertje te veel geblunderd, onder andere met een informeel gesprek tussen José Happart en de vorst aan de kant van de weg, en Boudewijn had dringend nood aan een naaste medewerker die de gevoeligheden van de politieke wereld kende. Van Ypersele zou liefst dertig jaar lang op post blijven. Want ook toen Boudewijn in 1993 overleed, bleef hij - op expliciete vraag van Albert.
In twintig jaar tijd is Van Yperseles macht alleen maar toegenomen. Albert verliet zich op hem om de crises van de voorbije jaren in goede banen te leiden. Maar ook de onderkoning van België heeft niet de eeuwige jeugd. Van Ypersele is inmiddels 76. Te oud om nog een nieuw regnum in te gaan. Met de machtsoverdracht hoort volgens het protocol ook een personeelswissel gepaard te gaan, tenzij de nieuwe koning daar anders over beslist. Tussen Filip en Van Ypersele is ook weinig liefde verloren. Allicht gaat die gespannen verhouding terug tot de dood van Boudewijn, toen Filip in de waan verkeerde dat hij zijn oom zou opvolgen. Dat hij niet de eerste opvolger was, heeft hij uit de pers moeten vernemen.
Zwaargewicht
De Morgen vernam van een bron in het paleis dat Frans Van Daele binnenkort Jacques Van Ypersele opvolgt als kabinetschef van de koning. Dat is geen verrassing: zijn naam zingt al langer rond. Frans Van Daele is een gepensioneerd topdiplomaat met een indrukwekkende staat van dienst. Hij was onder meer ambassadeur in Italië en de VS, maar ook bij de EU, de VN-Veiligheidsraad en de NAVO. In 2012 beëindigde hij zijn carrière als kabinetschef van Europees president Herman Van Rompuy. Van Daele is dus een absoluut zwaargewicht: met zijn ervaring op de internationale scène is hij de ideale man om Filip, die behoorlijk impulsief durft te reageren, te behoeden voor al te grote uitschuivers.
Van Daele is een Vlaming met een uitgesproken CD&V-stempel. In het tweetalige België spreekt het voor zich dat in het kabinet van de koning naast Van Daele iemand komt te staan die het communautaire en levensbeschouwelijke evenwicht helpt te bewaren. De kandidaat die premier Elio Di Rupo enkele maanden geleden naar voor schoof, was Jean-Louis Six. Six, een vrijzinnig diplomaat met een PS-etiket, is een bestuurder van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling in Londen. Hij is ook een intimus van Laken. In de jaren negentig was hij economisch adviseur van Boudewijn, Albert én Filip.
Van Daele en Six hebben in het verleden al samengewerkt. Over hun samenwerking was Van Daele altijd bijzonder lovend. Of Six de adjunct-kabinetschef van Van Daele wordt, is niet duidelijk. "Er zijn nog wel wat functies te vergeven", zegt de bron in het paleis. Six zelf sluit niks uit, maar bevestigt evenmin. Six zelf houdt de boot af. Er zijn nog andere vrijzinnige Franstaligen die in aanmerking komen, suggereert hij. "Persoonlijk zou ik niet te veel geld inzetten op mezelf."