Cameron: 'Strijd tegen gangs wordt nationale prioriteit'
'Dit gaat niet over armoede, maar over cultuur. Een cultuur waarin geweld wordt verheerlijkt en waarin het altijd gaat over rechten, nooit over plichten.' Dat zei de Britse premier David Cameron in het Lagerhuis op een spoeddebat over de onlusten.
Meer dan ooit is de strijd tegen de gangcultuur een 'nationale prioriteit', zei Cameron. De regering houdt desondanks vast aan bezuinigingen op de politie. Labour en de Londense burgemeester Boris Johnson hadden opgeroepen om dit plan te herzien.
Een paar dagen geleden dronk Cameron nog cappuccino's in Toscane, terwijl Boris Johnson aan het kanovaren was in Noord-Amerika. Pas toen in Londen de noodtoestand nabij was, keerden ze terug. Te laat, volgens velen. "Ze negeerden een basale politieke wet", schreef politiek strateeg John McTernan in The Daily Telegraph, "namelijk dat wanneer je weet dat je iets moet doen, je dit maar het beste uit vrije wil kunt doen".
De confrontatie met radeloze winkeliers en bange burgers verliep onwennig, niet alleen voor Cameron en Johnson, maar ook de liberaal-democraat Nick Clegg en Labours Ed Miliband. Geen van hen heeft echt met de voeten in de sociale modder gestaan. Margaret Thatcher, dochter van een groenteboer, wist in elk geval waar ze het over had toen ze de woorden "Oh, those poor shopkeepers" uitsprak bij het aanschouwen van het puin na de rellen in 1981.
In Westminster probeerde Cameron tegenover een teruggeroepen parlement zelf autoriteit uit te stralen. Hij beloofde dat bedrijven en burgers zoveel mogelijk schade vergoed zullen krijgen en zei even geen "phoney human rights concerns" te kunnen hebben aangaande het verspreiden van foto's van plunderaars en andere repressieve maatregelen. Tevens beloofde hij te onderzoeken of het stilleggen van modern communicatieverkeer aanvaardbaar is als blijkt dat het bijdraagt tot rellen. Hij doelde hiermee vooral op het pingen met Blackberry's.
Jeugdbendes vervangen ouders
Oppositieleider Miliband had ervoor gekozen om de rellen niet te gebruiken om de bezuinigingen aan te vallen. Eerder hadden Ken Livingstone en Harriet Harman, twee oudgedienden in zijn partij, beweerd dat het snijden in sociale voorzieningen en het verhogen van het collegegelden hebben bijgedragen aan de sociale onrust. Dat leverde veel kritiek op, zeker toen bleek dat het voornaamste motief van de plunderaars hebzucht was en weinig te maken had met maatschappijkritiek.
In plaats daarvan zette Miliband vraagtekens bij de plannen om het aantal dienders te verminderen. Eerder had Boris Johnson, tot ergernis van zijn politieke vriend op 10 Downing Street, al opgeroepen om het politiebudget in tact te houden.
Volgens Cameron leidden deze bezuinigingen er niet per se toe dat er minder 'bobbies on the beat' zullen zijn, het Engelse equivalent van 'blauw op straat'. Hij wees erop dat de bezuinigingen vooral het administratieve gedeelte van de politie zal treffen.
Beide leiders waren het erover eens dat teveel jongeren opgroeien in gebroken gezinnen. Voor sommigen vormen jeugdbendes een alternatief voor een ouderlijk huis. "In teveel gevallen zal het de ouders van deze kinderen een zorg zijn waar hun kinderen uithangen, laat staan dat ze weten wat ze aan het doen zijn. Sommige ouders waren de afgelopen week zelf te druk met plunderen."