Geachte heer De Meyere, Beste Jo,

ondag zaten we in het ouderlijke huis allemaal samen gezellig naar de tv-bewerking van Achter de Wolken te kijken. Toneel op het scherm. Het leek wel vroeger. Buiten bitter koud, binnen lekker warm. Met de levensvragen van twee ex-geliefden op leeftijd sloop de heimwee naar die ouderwetse familieavonden voor de buis de huiskamer binnen. Er heerste een ingetogen bijna sacrale stilte toen jij met Chris Lomme, dat andere theatermonument, een masterclass in de podiumkunsten doceerde. Tot moeder een beetje te luid de glazen bijvulde en kordaat overging tot de orde van de dag. "Ik wil me nergens mee bemoeien, maar je moet me toch eens uitleggen waarom je Jo nooit hebt geschreven", sprak ze streng. "De carrière van die man is niet te schatten. Wat een acteur! Wat een vent!". Naast verontwaardiging hoorde ik vooral eerbied en bewondering. Dat verbaasde me een beetje want doorgaans is ze de nuchterheid zelve. Een sterke vrouw met beide voeten stevig in de realiteit en dus amper begaan met de schijnwereld die ons in feuilletons en realityreeksen als het echte leven wordt verkocht.

Voor haar is televisie - "ik heb wel wat anders te doen" - niet meer dan een triviale bijzaak. Zenderoverschrijdend kijkt ze naar actualiteitsprogramma's, documentaires of Britse detectives. De rest wordt verketterd als oppervlakkig en afstompend kijkvoer. Niet zelden gebracht door dames en heren waarvan de geldingsdrang omgekeerd evenredig is aan hun talent. Slechts Jeroen Meus - "al blijf ik erbij dat hij veel te veel boter gebruikt" - en Ben Crabbé - "geestig ventje met een onweerstaanbare naturel" - mogen zich in enige clementie verheugen. Maar voor jou heeft ze altijd een zwak gehad, Jo. Jij ligt al meer dan een halve eeuw in 'de bovenste schuif'. Ze leerde je kennen dankzij Arlette, je betreurde echtgenote. Een van haar zeldzame oud-leerlingen - "ik weet nog goed toen die twee begonnen te vrijen" - waar ze lang contact mee hield. Ik ben er bijna zeker van dat ze al je voorstellingen bij het NTG heeft gezien en dat ze enkel voor jou naar de herhalingen van Flikken kijkt.

Dankzij moeder durf ik je eindelijk te schrijven. Bewondering, respect en schroom hebben veel te lang in de weg gestaan. Al blijft het een moeilijke oefening om een van mijn absolute helden met een zekere familiariteit te bejegenen. Want hoe benader je in 's hemelsnaam een instituut dat een groot deel van je kijkersbestaan heeft gedomineerd? Een stuk cultureel erfgoed dat lang de status van huis-tuin-en-keukenvedette is ontgroeid en zich niet alleen achter, maar hoog boven de wolken bevindt. Bovendien weet ik dat je, in tegenstelling tot veel van je collega's, helemaal niet opgezet bent met eerbetoon en aandacht. Bescheiden - "Ik heb niets te vertellen. Ik doe gewoon mijn werk" - superster op jaren. Maar het is sterker dan mezelf, Jo. Ook goede wijn verdient af en toe een krans. Zeker een 'grand cru classé' als jij. Ooit voorbestemd als sociaal werker maar al vroeg en meteen ongeneeslijk besmet door de acteursmicrobe.

We gaan ver terug jij en ik. Net als drie miljoen anderen volgde ik elke zondagavond trouw in zwart-wit de avonturen van Herman Coene in de moeder aller Vlaamse tv-series. Getormenteerde boerenzoon met gebrild studiehoofd uit de patriarchaal bestierde Donkelhoeve. Een 'nerd avant la lettre'. Gemaakt voor het priesterschap, maar door de aardse verlokkingen van de Gabriëlles en Elza's van deze wereld van het hemelse pad afgedwaald. Sinds Wij heren van Zichem ben je nooit meer weggeweest. Ik zag hoe je uiteindelijk toch het habijt aantrok en in Nederland eeuwige roem verwierf als de aandoenlijke kapelaan Erik Odekerke in Dagboek van een herdershond. Eind zeventiger jaren Vlaanderens succesvolste exportproduct. De 'Hollanders' liepen storm voor dat acteurtje uit Eeklo, dat na elf jaar vaste dienst bij het NTG als freelancer de grenzen van zijn talent wou aftasten, alvorens zich te bekeren tot het keurkorps van het dramatische gezelschap van de openbare omroep.

Goed voor een carrière van bijna vijftig jaar en meer dan 150 rollen op de scène, scherm of witte doek. Even overtuigend in De Meeuw van Tsjechov als als journalist Constant Reynaert in De bossen van Vlaanderen, de onheilspellende Alexander Vorlat in Stille waters of de zich boven god en gebod verheven voelende baron Gustave De Haeck in De zaak Alzheimer. En dan hebben we het nog niet eens over je geüniformeerde rollen. Begonnen als brandweeradjudant Maurice - "Alstublieft hé zeg!" -, Haegeman in Alfa Papa Tango en via de BOB in Heterdaad opgeklommen tot de enigmatische commissaris John Nauwelaerts in het kijkcijferkanon Flikken. Als succesvol grossier in sterke karakterkoppen speelde je een 'Merckxiaans' palmares bij elkaar. De enige echte 'kannibaal' onder de acteurs. Net als Eddy een levende legende.

Jij kent mij niet. Ik jou wel. Door al die 'serieuze' rollen word je vaak voor een droogstoppel versleten. Ik weet wel beter. Trouw en graag luisterde ik naar Het boerenparlement waarin je met Martin De Jonghe wekelijks op de radio de onnozelaar uithing. Ik kan tophits als 'Och here, mijn vogelke' en 'Blote Poepe' nog steeds op simpel verzoek foutloos ten gehore brengen.

Lijdzaam zag ik je het opgeklopte circus van 'Flikkendag' ondergaan, maar ook hoe je moeiteloos en vol overgave het strenge uniform inruilde voor het clownspak. Jarenlang heb ik me tijdens de Gentse Feesten te pletter gelachen in theater Tinnenpot waar je met doldwaas cabaret de goegemeente op de banken kreeg en een immer afgeladen zaal bij 'Gent es schuune' tot ontroerende samenzang wist te bewegen. Jammer dat het afgelopen is. Zou je er niet toch nog een jaartje bij doen? Je weet - "ik blijf doorspelen tot de dood. Acteren is mijn leven" - dat het bloed uiteindelijk toch kruipt waar het niet gaan kan.

Met plezier vernam ik dat je het aangekondigde televisiepensioen voor onbepaalde tijd hebt uitgesteld dankzij een hoofdrol in de Witse-opvolger Salamander. Nu al kijk ik met ongeduld uit naar deze als een stevige politieke thriller aangekondigde Vlaamse fictie. Let wel een beetje op jezelf, Jo. Neem niet te veel hooi op je vork want we hebben je nog jaren nodig. Ik moet je veel groeten doen van moeder en wens je voor dinsdag een hele fijne 73ste verjaardag toe.