Herkansing voor HEREXAMEN

Enkele laatste examens compleet verprutst? Vandaag zal de delibererende klassenraad vaak in juni al beslissen of de leerling toch mag overgaan naar het volgende jaar of het jaar moet overdoen. Een herexamen tijdens de zomervakantie of vlak voor de start van het nieuwe schooljaar is uitzonderlijk. Maar daar komt door de modernisering van het secundair onderwijs en de voorgenomen drastische afname van het zittenblijven verandering in. Het organiseren van een herexamen zal niet langer ontmoedigd worden, zo geeft minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) aan.

"Tot nu toe ontmoedigde de onderwijsinspectie herexamens en kregen scholen die ze te veel organiseren daar negatieve opmerkingen over tijdens hun doorlichting. Herexamens zullen in de toekomst vaker mogelijk zijn, maar wel niet op vraag van de leerling zelf. Het zal nog steeds de klassenraad zijn die ertoe beslist als zij eind juni menen dat ze te weinig informatie hebben om een eindoordeel over een leerling te vellen."

Het lijkt misschien alsof er niet zo veel verandert. Maar dat is allerminst het geval. Hoewel de herexamens officieel nooit zijn afgeschaft, worden ze wel nog maar zelden aangeboden. Onderwijsspecialist Koen Daniëls (N-VA) sprak vorig jaar al de hoop uit dat meer leerlingen een tweede kans zouden kunnen krijgen.

"Vandaag zijn er alleen maar herexamens als een leerling bijvoorbeeld ziek is geweest. Maar wat doe je met een leerling die bijvoorbeeld door een slechte voorbereiding een te laag cijfer haalt? Geef je die een A-attest, waardoor andere hardwerkende leerlingen het gevoel krijgen dat tekorten sowieso gedelibereerd worden en de leerling in kwestie overgaat, maar bepaalde onderdelen niet beheerst? Of geef je een C-attest (zittenblijven; RA) waarna de ouders en leerling in kwestie niet meer openstaan voor een inhoudelijk gesprek omdat de leerling zich niet ten volle heeft kunnen bewijzen? Een herexamen is dan op zijn plaats. Als de leerling daarvoor slaagt, is iedereen tevreden en kan de leerling zonder vertraging verder. Als het niet lukt, zal er tenminste op een serene wijze een andere oplossing kunnen worden gezocht."

Volgens Daniëls krijgt de klassenraad met dit besluit opnieuw een belangrijk instrument in handen. Zij kunnen zo de lastige discussie tussen een A- of een C-attest uit de weg gaan. "We zullen meer herexamens gaan zien. Klassenraden zullen nu 'eindelijk' zeggen. Herexamens zijn praktisch en uitvoerbaar. Het is bovendien een overheidsinvestering die nul euro kost en die de ongekwalificeerde uitstroom - want leerlingen krijgen de kans om te leerstof te beheersen en wel over te gaan - terugdringt."

Waar de Vlaamse Scholierenkoepel vorig jaar enthousiast reageerde, lieten de onderwijsnetten verstaan dat zij het herexamen liever niet in volle glorie zagen terugkeren. Zo stelde Katholiek Onderwijs Vlaanderen dat de evaluatie van een leerling niet beperkt mag zijn tot een momentopname bij een examen. Het veelvuldig toelaten van herexamens zou volgens topman Lieven Boeve die visie in gevaar brengen. Nu geeft Boeve aan dat het herexamen niet noodzakelijk overal terugkeert, zelfs al staat het opgenomen in het akkoord over de modernisering. "Wat verschuift, is de insteek. Vroeger werd het zo weinig mogelijk georganiseerd. Nu zullen de herexamens alleen opduiken waar het echt nodig is. Maar het kan niet de bedoeling zijn om ze weer overal in te voeren."

'Er verandert weinig in de praktijk'

Ook Raymonda Verdyck, bestuurder van het Gemeenschapsonderwijs (GO!), meent dat er in de praktijk niet al te veel zal veranderen. "Als de remediëring tijdens het jaar niet heeft geholpen, dan zal een herexamen ook geen soelaas bieden. Wij zijn wel blij dat het voortaan kan. Zo kan ik mij voorstellen dat klassenraden ertoe overgaan als leerlingen niet slagen voor de finale toets, maar de leerkrachten wel het gevoel hebben dat zij het met extra zelfstudie wel kunnen halen. In zulke gevallen kan het herexamen helpen. Maar ik ga ervan uit dat onze scholen niet elke leerling met een onvoldoende een herexamen gaan geven."