De ‘soft power’ van Ahmet Davutoglu

Ahmet Davutoglu is een academicus in hart en nieren en stond niet bepaald te springen om in de politiek te gaan toen de AKP, die in 2002 werd verkozen, hem een job aanbood. In plaats van een regeringsfunctie koos hij ervoor professor te blijven aan de universiteit van Marmara en extern advies te bieden aan Erdogans nieuwe partij. Newsweek Türkiye schreef onlangs dat hij in 2007 haast opnieuw voltijds academicus was geworden, maar dat een aanval van de PKK op een militaire post (waar dertien soldaten bij om het leven kwamen) hem had overtuigd de AKP te blijven bijstaan. Davutoglu zou een van de politici worden die aan de basis liggen van de recente toenadering in Turkije, die de Koerdische minderheid meer rechten en vrijheden geeft en die nu dreigt te verzanden door het verbod op de pro-Koerdische partij DTP. Al die tijd werkte Davutoglu achter de schermen en werd hij soms ‘de geheime minister van Buitenlandse Zaken’ genoemd. In mei van dit jaar werd hij dan ook de échte minister van Buitenlandse Zaken. Al in 1999, drie jaar voor hij aan de slag ging als adviseur Buitenlandse Zaken voor de AKP, zette Davutoglu zijn visie op de positie van Turkije uiteen in zijn boek Strategic Depth: Turkey’s International Position. Daarin schreef hij over een beleid waarin problemen met de buurlanden tot het verleden behoorden. De ‘zero problems’-theorie was revolutionair voor Turkije, dat altijd een beleid had gevoerd waarin het zich verdedigend opstelde tegenover buurlanden als Iran, Irak en Syrië.De strategische visie van Davutoglu plaatst Turkije als geopolitieke factor niet aan de buitengrenzen van de EU, de NAVO of Azië. Volgens Davutoglu moet Turkije gezien worden in het hart van Eurazië. Dat zou zorgen voor een band met strategisch belangrijke regio’s in het Midden-Oosten, de Kaukasus en de Balkan. Davutoglu schrijft in zijn boek dat de internationale positie van Turkije moet evolueren van land aan de rand tot een centraal land, en tenslotte een globale actor.Davutoglu vindt dat de Turkse diplomatie moest evolueren van eendimensionaal en passief naar een dynamisch en multidimensionaal. Hijzelf zette alvast de juiste toon, door om de haverklap op te duiken in het buitenland. In oktober alleen al bezocht hij dertien landen, een record. Hij werd al bewierookt in de Arabische media, onder meer in de krant Al-Hayat, die in Londen gevestigd is. “U draagt ideeën, aspiraties, oplossingen en medicijnen in uw bagage”, schreef een columnist, die zich afvroeg of Davutoglu niet ook een oplossing voor Libanon kon bedenken. “U bent een venster op de toekomst.” Davutoglu wordt kregelig als wordt gesuggereerd dat zijn politiek om toenadering te zoeken tot Arabische landen en het Midden-Oosten Turkije afkeert van het westen. Hij zegt dat dat commentaren zijn van personen die Turkije zijn nieuwe rol in de regio niet gunnen. (AE)