De ratrace
De sterktes en zwaktes van de zes Democratische en zes Republikeinse challengers
naar het Witte Huis
DEMOCRATEN REPUBLIKEINENDEMOCRATEN
Hillary Clinton
(senator, New York)
Hillary Rodham Clinton (1947)
Ex-advocate en first lady van 1993 tot 2001. Nu senator voor de Democratische Partij in de staat New York. Kandidaat om de eerste vrouwelijke president van de VS te worden.
STERKTES:
l Identiteit: nationale en internationale Witte Huiservaring als first lady.
l Imago: enorme naambekendheid, waardoor ze het meeste campagnegeld verzamelde van alle kandidaten.
l Geolied en professioneel campagneteam en -netwerk: de meeste van haar medewerkers staan al meer dan tien jaar aan haar zijde.
l Ex-president Bill Clinton als stemmentrekker.
l Persoonlijkheid: sterke vrouw. Lief wanneer het kan, kattig als het moet. Bleef pragmatisch en stoïcijns tijdens Lewinsky-affaire, het slippertje van Bill met stagiaire Monica dat destijds leidde tot een mislukte afzettingsprocedure.
l Ook eigen politieke ervaring: verkozen als senator in de nieuwe meerderheid.
l Professioneel: ex-advocate, grote dossierkennis.
l Binnenlandse politiek: campagne speelt geargumenteerd in op angst voor recessie. Kan haar leiderschapservaring in Witte Huis uitspelen als garantie voor een sterkere economie om vastgoedkredietcrisis en jobverlies door globalisering het hoofd te bieden. Wil evenwicht zoeken tussen protectionisme en vrijhandel. Sinds jaar en dag pleitbezorgster voor universele gezondheidszorg in plaats van het huidige onbetaalbare privésysteem.
l Buitenlandervaring: ls first lady reisde ze 79 keer officieel naar het buitenland. Tot haar opmerkelijkste interventies behoren verzoeningsgesprekken tussen Noord-Ierse katholieke en protestantse vrouwen, een indrukwekkende toespraak op de VN-vrouwenconferentie in Peking (1995) en bezoeken aan onveilig geachte oorlogsgebieden in Bosnië en Kosovo. Ze diende volgens Witte Huismedewerkers ook als 'klankbord' wanneer Bill Clinton belangrijke beslissingen moest nemen.
ZWAKTES:
l Haar Irak-standpunt: Hillary stemde voor de oorlog, terwijl een groot deel van de Democratische basis er tegen was. Ze heeft ook geen duurzaam alternatief voor de huidige chaos in Irak.
l Binnenlandse politiek: in 1993 leidde Hillary als first lady een task force die wetgeving op poten zette om universele gezondheidszorg te voorzien voor alle Amerikanen. De wetgeving werd nooit aanvaard. Nu ze van dit thema opnieuw een prioriteit maakt zal op haar vroeger falen hard worden gehamerd.
l Geen baanbrekende wetgevende initiatieven als senator.
l Debatuitglijder: eerst voor, dan tegen rijbewijzen en de facto legalisering van illegale buitenlanders in haar kiesdistrict New York.
l Geen bruggenbouwer met de Republikeinen. Roept in peilingen meer negatieve stemmen op dan een Obama of een Edwards. In een nationale Associated Press-peiling in december was 47 procent van de ondervraagden tegen haar kandidatuur gekant. Zo'n kleine marge kan haar partij parten spelen als de Republikeinen uitpakken met een centrumkandidaat die hengelt naar twijfelende kiezers.
l Echtgenoot Bill. Haar politieke tegenstanders zullen niet aarzelen om de mislukte beleidskeuzes tijdens het presidentschap van Bill Clinton uit te buiten met negative campaigning. Ook de Lewinsky-affaire, de betrokkenheid van de Clintons in het omstreden mislukte vastgoedproject Whitewater en de zelfmoord van hun vriend-adviseur Vince Foster dreigen in moddergevechten gebruikt te worden.Barack Obama
Barack Obama (1961) zit sinds 2004 in de Senaat voor Illinois. Kan de eerste zwarte president van de VS worden. Hij is de jongste kandidaat voor de verkiezingen.
STERKTES:
l Persoonlijkheid: charismatisch en erg intelligent, volgens sommigen 'een nieuwe John F. Kennedy'.
l Identiteit: erg jonge presidentskandidaat, zoon van een Keniaanse vader en een blanke moeder.
l Professioneel: burgerrechtenadvocaat, grote dossierkennis over grondwet en mensenrechten zoals zijn voorbeeld Martin Luther King.
l Imago in binnenland: appeleert zowel bij het brede publiek als bij minderheden, omdat hij zich niet laat verleiden tot het verdelende thema 'ras'. Obama benadrukt in debatten dat elke Amerikaan gelijk is voor de wet.
l Imago in het buitenland: in staat een brug te slaan tussen VS en de nu vervreemde moslimmassa's. Was meteen tegen de Irak-oorlog. Pragmatisch en diplomatisch inzake Iran en Noord-Korea.
l Centrumfiguur, kan zowel linkse als rechtse kiezers bekoren. Kan erg belangrijk worden om twijfelende kiezers te overtuigen. Brede kijk op religie.
l Visie: schreef al twee boeken en had daar geen ghostwriter voor nodig.
* Brede steun: campagnefondsen stromen erg vlot binnen, zit Hillary met dollars op de hielen.
ZWAKTES:
* Erg korte politieke ervaring in Washington: dient nu slechts in zijn eerste termijn als senator. Eerder diende hij enkel op het niveau van de staat Illinois.
* Geen praktijkervaring met de VS-diplomatie van het State Department of met het Pentagon.
* Komt soms braaf over in debatten. met zijn politieke tegenstanders.JOHN EDWARDS
John Edwards (1953), voormalig senator van North Carolina, was Democratisch kandidaat voor het vice-presidentschap in 2004. Samen met presidentskandidaat John Kerry verloor hij toen van de huidige president Bush.
STERKTES:
* Ervaring als kandidaat-vicepresident. Leerde het klappen van de zweep in de campagne van 2004. Was eigenlijk populairder dan John Kerry. Achteraf luidde de kritiek dat bij een omwisseling van de rollen ze een kans hadden gemaakt tegen Bush.
* Zuiderling: in staat om met zijn flamboyante redneckimago ook kiezers in traditionele republikeinse 'red states' te bekoren. Dat wordt door zijn campagne slim uitgespeeld met een gezond, optimistisch populisme dat in het Zuiden meer zal aanspreken dan de voorzichtige aanpak van Clinton of Obama.
* Binnenlandse politiek: verdediger van traditionele Democratische belangengroepen, zoals vakbonden.
* Buitenlandse politiek: nam afstand van zijn stem die de oorlog in Irak in 2002 goedkeurde.
* Elizabeth: John Edwards vrouw kan Bill Clinton naar de kroon steken als populairste eega van een presidentskandidaat. Bij Elizabeth werd na de campagne van 2004 borstkanker vastgesteld, die eerder dit jaar terugkeerde. Haar ziekte valt ironisch genoeg samen met belangrijk verkiezingsthema: de onbetaalbare gezondheidszorg. Door hun strijdlust wekken ze ook sympathyvotes op.
ZWAKTES:
* Binnenlandse politiek: in huidig tijdsgewricht wellicht te traditioneel links voor het huidige kiezerspubliek.
* Buitenlandse politiek: nauwelijks praktijkervaring.
* Financieel zwak: Clinton en Obama snoepten de interessantste fundraising voor zijn neus weg.
BILL RICHARDSON
Bill Richardson (1947), de gouverneur van New Mexico, een voormalig Congreslid, VN-ambassadeur en minister
STERKTES:
* Uitstekend diplomaat, diende als VS-ambassadeur bij de VN en onderhandelde namens de VS nog met Saddam Hoessein en Fidel Castro.
* Ervaring en kennis over dé uitdaging van de 21e eeuw: energie. Hij was minister van Energie onder president Bill Clinton.
* Spaanstalig. Als zoon van een gemengd Mexicaans-Amerikaans huwelijk spreekt hij aan bij de Latinogemeenschap, die dit jaar voor het eerst meer kiezers kan afvaardigen dan de Afro-Amerikanen.
* Vertrouweling van de Clintons. Als hij de voorverkiezingen overleeft, is hij een potentiële running mate voor Hillary en dus voor het vicepresidentschap.
ZWAKTES
* Weinig naambekendheid en weinig diplomatieke finesse, spreekt dikwijls uit het hart zonder gevolgen van zijn uitspraken in te schatten.
* Schamele campagnegelden
Zijn ook nog in de running maar hun kansen slinken met de dag: Joe Biden (1942), VS-senator uit Delaware, voorzitter Senate Foreign Relations Commission én Chris Dodd (1944), een senator uit Connecticut. Kampen allebei met gebrek aan bekendheid en fundraising die achterop hinkt.