Vlaanderen in Actie? Vlaanderen raakt geen stap verder

"Zelfs over een speerpunt als onderwijs krijgt de minister zijn regering niet op één lijn." Oppositielid Marleen Vanderpoorten (Open Vld) trok woensdag hard van leer tijdens een debat in het Vlaams parlement. Minister Pascal Smet (sp.a) moest zich verantwoorden voor de harde kritiek van coalitiepartner N-VA. De oppositie rook bloed. Over een gebrek aan munitie kon ze alvast niet klagen.

Het zat er nog maar eens bovenarms op tussen N-VA en sp.a. Nadat Bart De Wever (N-VA) in juni vorig jaar de onderwijshervorming publiekelijk afschoot op televisie, was het deze week de beurt aan partijgenoot Kris Van Dijck (N-VA). Volgens Van Dijck wordt de invoering van een brede eerste graad, waarbij de tussenschotten tussen aso, bso en tso vervallen, niet gesteund door de leerkrachten. Smet, van zijn kant, zette de deur meteen al open voor een overdracht naar de volgende legislatuur. Exit grote hervorming.

Smet op het blazoen

Het onderwijsdebat is tekenend voor de huidige Vlaamse regering. Doe zelf even de test: welke grote hervormingen heeft de regering de voorbije jaren doorgedrukt? De kans dat een lange stilte volgt, is groot. Logisch. De hervorming van het secundair onderwijs, Oosterweel, Uplace of de tarieven bij De Lijn: het lijstje van onvoltooide hervormingen dikte de voorbije jaren aardig aan. Vandaag wordt het toekomstplan 'Vlaanderen In Actie' (VIA), dat nog niet al te veel grote successen heeft opgeleverd, voor de zoveelste keer geheroriënteerd.

De mislukkingen zijn een smet op het blazoen van de Vlaamse regering. Jarenlang zette de regering zichzelf in de markt als het toonbeeld van goed bestuur en beleid. Ze kreeg daarvoor een stevig duwtje in de rug door het uitblijven van een federale regering. De boodschap: als de ene federale crisis de andere opvolgt, dan kunt u altijd nog terugvallen op de Vlaamse regering. Een imago dat de regering steeds minder kan blijven cultiveren.

Dat verkiezingskoorts het beleid bemoeilijkt, is normaal. Het hoeft niet te verwonderen dat "big bangs", zoals aangekondigd in het onderwijs, uitmonden in "kleine stapjes". En dat het nog moeilijker wordt met de "moeder aller verkiezingen", waarbij zowel op Vlaamse, federale als Europese volksvertegenwoordigers zal worden gestemd, is ook normaal. Maar bij deze Vlaamse regering begint de stilstand extreme vormen aan te nemen.

In de aanloop naar verkiezingen heeft de regering twee opties. In de eerste plaats kun je elke partij om de beurt laten scoren. Op die manier kan elke minister met zo veel mogelijk verwezenlijkingen naar de kiezer trekken. Maar de leden van de regering-Peeters beletten elkaar het spelen. Het resultaat is een catenacciospel waarin oude afrekeningen op elkaar worden gestapeld.

Impasse of perceptie?

Met als gevolg dat niemand zijn slag thuishaalt. De sp.a zal haar achterban niet kunnen plezieren met een grondige hervorming van het secundair onderwijs. De Vlaamse kindpremie, een eis van N-VA, zal er ook niet komen. Of de Vlaamse hospitalisatieverzekering er komt, is nog maar de vraag.

Minister-president wil Kris Peeters (CD&V) wil op zijn beurt de boel bijeenhouden. Zelf noemt Peeters de impasse "een kwestie van perceptie". Peeters is dan ook de grootste uitdager van N-VA-boegbeeld Bart De Wever. Peeters wil bewijzen dat een politicus ook met goed bestuur en met een niet-confronterende stijl de verkiezingen kan winnen. Dat hij in de populariteitspols de hoogte houdt van De Wever, sterkt hem in die overtuiging.

"De regering heeft in elk groot dossier al een akkoord bereikt. Ook in het onderwijsdebat staan we schouder aan schouder. De oppositie gelooft dat misschien niet, maar we zullen het laten zien. Ik hoop zeker tot in januari te kunnen blijven beslissen. Hopelijk zelfs tot februari", benadrukt Peeters.

De komende maanden staan nog veel belangrijke dossiers op de agenda. Zo is de hervorming van het onderwijs nog niet helemaal verloren. Daarnaast zijn er de begroting voor 2014 en de heroriëntering van VIA. Nog veel beslissingen te nemen. Alleen zullen de coalitiepartners elkaar het licht in het ogen moeten gunnen.