Merkel biedt excuses aan voor 'kebabmoorden'
De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft in een toespraak in het Konzerthaus in Berlijn haar excuses aangeboden aan de nabestaanden van tien mensen. Die zijn vermoedelijk vermoord door een neonazi-organisatie.
Even wordt haar stem feller. "Kunt u zich voorstellen hoe dat is?", vraagt de 25-jarige Semiya Simsek, dochter van de vermoorde Enver Simsek, bitter aan de zaal: "We konden niet in rust afscheid nemen, we konden niet met een rein geweten slachtoffer zijn. Steeds bleef de last dat iemand uit de familie het gedaan kon hebben. Steeds bleef er twijfel dat mijn vader een crimineel kon zijn geweest."
Semiya Simsek houdt de scherpste rede, donderdag in het Konzerthaus in Berlijn bij de nationale herdenking van de tien neonazistische moorden. Ze spreekt als een van de drie nabestaanden, die na bondskanselier Merkel aan het woord komen. Merkel zelf had kort ervoor bij de bijeenkomst van 1.400 man, die op televisie te volgen was, haar excuses voor 'deze schande voor het land' aangeboden.
Want dat er grote fouten zijn gemaakt, niet alleen in het onderzoek, maar ook hoe er met de nabestaanden is omgegaan, staat ook voor Merkel vast. Pas in november 2011 zijn de neonazi's Uwe Mundlos en Uwe Böhnhardt ontdekt, die tussen 2000 en 2006 negen migranten en een politieagente vermoorden. De nabestaanden zijn jarenlang in onzekerheid gebleven of werden zelf beschuldigd. Suggesties dat rechts-extremisme het motief kon zijn geweest, werden door justitie verworpen.
De 38-jarige Enver Simsek was het eerste slachtoffer. Hij had een bloemenhandel in de deelstaat Hessen. Op 9 september 2000 ging hij naar Nürnberg om een collega te vervangen. Hij werd met acht schoten neergehaald en stierf twee dagen later in het ziekenhuis. Zijn 14-jarige dochter werd direct door de politie gevraagd of haar vader wapens bezat. Haar moeder en diens broer werden verdacht. Er werd gesproken over drugshandel.
Weinig nabestaanden bleken gisteren te willen spreken, al zitten er enkele in het Konzerthaus tussen regeringsleden in. Voor Semiya Simsek, die als enige ook een paar interviews gaf, ligt dat anders. Zij ziet de herdenking 'als de eerste keer dat ik kan vertellen wat de moord voor ons heeft betekend'.
Haar verhaal toont hoe groot de gevolgen van de ontdekking in november zijn. "Ik heb over integratie nooit vragen gesteld", zegt Simsek, die in Duitsland opgroeide en perfect geïntegreerd is. Maar sinds ze heeft ontdekt dat haar vader is vermoord omdat hij geen Duitser was, heeft ze het vertrouwen verloren.
In haar rede zegt ze: "Weggaan kan geen oplossing zijn." Ze roept op tot een andere denkwijze bij politici en burgers om "te verhinderen dat het anderen ook overkomt". Zelf heeft ze echter besloten Duitsland te verlaten en in Turkije te gaan wonen, het land van haar vader.