Gutman moet nog veel uitleggen
In Washington zijn voormalige agenten belast met een herziening van onderzoeken die sinds 2011 gevoerd werden naar VS-ambassadeur Howard Gutman 'wegens contacten met prostituees'. Wat pleit voor en wat tegen Gutman? Maarten Rabaey
Wat is de precieze aantijging tegen ambassadeur Gutman?
In de loop van 2011 voerde een agent van de Special Investigations Division (SID) van het Bureau of Diplomatic Security (dat klachten over diplomatiek personeel behandelt) een onderzoek naar VS-ambassadeur Howard Gutman. Dat bleek vorig jaar toen een team van het Office of the Inspector General (OIG), het auditteam van Buitenlandse Zaken, een routinedoorlichting deed van SID-onderzoeken.
"Een SID-agent was in Brussel om een apart onderzoek te doen toen hij werd geïnformeerd over mogelijk crimineel gedrag waarbij de ambassadeur in België betrokken was", schreven zij in een memo. "De agent begon zijn eigen onderzoek en had vernomen dat de ambassadeur routinematig zijn veiligheidsdetachement dumpte om naar seksuele gunsten van zowel prostituees als minderjarigen te dingen."
Wie is de bron van het oorspronkelijke onderzoek?
Een bron bij het huidige onderzoek meldde gisteren aan CNN dat veiligheidsagenten hadden gerapporteerd dat ze Gutman 's nachts zijn residentie zagen verlaten zonder iemand te verwittigen. Toen ze hem volgden, zagen ze hem een park in gaan dat bekendstaat om 'illegale activiteiten'. Zo goed als zeker gaat het om een verwijzing naar het Warandepark, tegenover zijn woning, dat bekendstaat als nachtelijke ontmoetingsplek voor homo's.
Maar, nog volgens de CNN-bron, zagen ze de ambassadeur "nooit seksuele handelingen verrichten". Gutman werd in Washington wel op het matje geroepen maar ontkende iets fout te hebben gedaan. Hij legde uit "soms ruzie te hebben met zijn vrouw, lucht nodig te hebben en naar het park te gaan omdat hij dat fijn vindt".
Waarom duikt het onderzoek nu op?
De memo is gelekt door de advocaten van spijtoptant Aurelia Fedenisn, lid van het OIG-auditteam. Ze is boos dat het onderzoek naar Gutman verdween in het eindrapport van het OIG, dat in februari verscheen. Advocaat Damian Mathias uit Dallas, Texas: "Fedenisn was lid van een taskforce van ervaren speurders, persoonlijk betrokken bij het onderzoek naar de Brusselse zaak. Alles wat zij vroegen was dat deze zaak ernstig werd onderzocht. Dat is onder druk van de hiërarchie niet gebeurd. We spreken dus over een cover-up van mogelijk wangedrag. Dat het onafhankelijke OIG nu externe specialisten moet inhuren om de zaak alsnog te herbekijken, zegt veel, niet? Mijn cliënten verwelkomen elke herziening die de zaak uitspit, al vinden we het ook too little & too late."
Wie is de klokkenluidster?
Aurelia Fedenisn had 26 jaar ervaring als special agent bij het State Department toen ze eind vorig jaar met pensioen ging. Voor het Bureau of Diplomatic Security onderzocht ze strafrechtelijke zaken, contraspionage en fraudeverdenkingen naar personeel, zowel in de VS als in het buitenland. Van 1981 tot 2001 werkte ze ook als reserveofficier bij de militaire inlichtingendienst. Ze sprak onlangs over de zaak met tv-zender CBS, maar mag nu geen interviews meer geven.
Hoe reageert ambassadeur Gutman?
De ambassadeur houdt het voorlopig bij zijn verklaring van dinsdag. Hij is "woedend en bedroefd" over de "ongegronde" aantijgingen. "Om de vier jaar die ik trots in België gediend heb besmeurd te zien, is verschrikkelijk. Ik woon bij een fantastisch park in Brussel waardoor je kunt wandelen om naar verschillende locaties te gaan en ik heb op geen enkel moment enige ongepaste activiteiten ondernomen."
Hoe reageert het State Department?
Woordvoerster Jen Psaki kreeg dinsdag op haar briefing een spervuur van vragen over Gutman. Door journalisten daartoe aangespoord weigerde ze de ambassadeur volledig uit de wind te zetten. "Dit is een zaak waarin we uiteraard elke beschuldiging van wangedrag ernstig nemen en we onderzoeken het grondig", klonk het, al benadrukte ze: "Dit zijn beschuldigingen, geen besluiten, vandaar het onderzoek." Het State Department zei eerder ook dat sommige aantijgingen eerder "ongegrond" bleken, en gebaseerd bleken op "geruchten of roddels".
Hoe reageert Gutmans omgeving?
Een naaste oud-medewerker reageert geschokt. "Te gek voor woorden en dit komt helemaal niet overeen met zijn karakter. De ambassadeur weet ook dat hij zijn lijfwachten niet zomaar kan wegsturen. Ik vermoed achter de klacht een politieke afrekening. Hij is in de VS niet erg populair bij de rechtsconservatieve Joodse Republikeinen, omwille van zijn verzoenende standpunten over de Israëlisch-Palestijnse kwestie."