Veldslag in Istanbul

De situatie bleef gisterenavond erg chaotisch. Vele duizenden nieuwe betogers stroomden toe om positie in te nemen tegenover de oproerpolitie, maar werden meteen weer met traangas verdreven.

Met bulldozers had de politie rond acht uur 's ochtends de eerste barricades geruimd die de voorbije tien dagen door de actievoerders met stalen dranghekken en bouwmaterialen waren opgetrokken. Daarop openden ze het vuur met rubberkogels, schoten traangasgranaten af en spoten met hoge waterdruk betogers van het plein.

Enkelingen gooiden met brandbommen naar de politiemacht. Het grootste deel betogers reageerde echter vreedzaam en probeerde met een menselijke ketting de oprukkende agenten tegen te houden. Vergeefs. Het leegstaande Atatürk-cultuurcentrum, dat al dagen werd bezet door demonstranten, werd door de politie ingenomen. De enorme spandoeken met anti-Erdogan-slogans die van het dak naar beneden waren gelaten, werden verwijderd.

Omsingeling

De agenten begonnen daarop aan een omsingeling van het nabijgelegen Gezipark, waar het hoofdkwartier en het alternatieve 'dorp' van de actievoerders is gevestigd met allerlei faciliteiten - van winkeltjes tot een verpleegpost, een concertpodium en zelfs een bibliotheek. Talrijke jongeren kampeerden er ook in tentjes.

In de loop van de namiddag werden ze bestookt met traangas en schokgranaten. Toch bleef een groot deel van de aanwezigen er standhouden. Tijdens dat 'beleg' werden volgens het coördinatieplatform Taksim Solidariteit tientallen betogers gewond. Opgeroepen ambulances raakten door de chaos niet ter plaatse.

In de daaropvolgende uren tot 's avonds bleven de confrontaties voortduren. Sommige betogers gooiden traangasgranaten terug naar de politie maar keilden ook met stenen en andere projectielen. "De stenengooiers zijn oncontroleerbare keetschoppers, soms erg jong, waarvan niemand weet of ze tot een groep behoren", zegt de door ons gecontacteerde Franse fotograaf Fabrice Gruson ter plaatse. "Ook sommige anarchisten hebben geweld gebruikt, wat jammer is voor de vreedzame bezetters van het Gezipark."

Niet alleen op het plein greep de politie gisteren in. Meer dan vijftig advocaten die een solidariteitsactie voor Gezipark hielden in de Istanbulse Çağlayan-rechtbank werden door de politie erg hardhandig in een ruimte gedreven en tijdelijk vastgehouden.

Vrijheid aan banden

De onrust begon eind mei toen de oproerpolitie een vreedzame sit-in van milieuactivisten in het Gezipark al met traan- en pepergas uiteendreef. De actievoerders verzetten zich tegen de plannen van premier Tayyip Erdogan om op de plek van het park een replica te bouwen van een Ottomaanse kazerne, een moskee, een winkelcentrum en een opera.

Het verzet evolueerde snel naar een nationaal gedragen opstand tegen het autoritaire beleid van Erdogan, na drie opeenvolgende verkiezingsoverwinningen al meer dan tien jaar aan de macht. Volgens zijn tegenstanders legde zijn regering talrijke burgerlijke vrijheden aan banden ten koste van de scheiding tussen kerk en staat. Zo werd het recentelijk verboden om na tien uur 's avonds nog alcohol te kopen of te schenken. De Turkse vrouwen zijn ook in toenemende mate het slachtoffer van genderdiscriminatie.

Sinds het begin van de protesten vielen in verschillende steden - naast Istanbul ook Ankara, Izmir en Adana - al drie doden en meer dan vijfduizend gewonden.