De brexit is als een van de minder bevlogen stukken van Shakespeare
Benno Barnard is schrijver en dichter. Hij woont in een Engels dorp.
De brexit is als een van de minder bevlogen stukken van Shakespeare, Cymbeline bijvoorbeeld. De koning haalt allerlei stommiteiten uit en het verhaal loopt zowel goed als slecht af; het is een soort tragische komedie, die bij gebrek aan inspiratie veel te lang duurt. Maar de taal blijft grandioos.
Mijn eigen standpunt over de brexit is min of meer ongewijzigd: een kleine meerderheid in mij is voor, een grote minderheid tegen, ik lijk dus sprekend op mijn geadopteerde vaderland.
Ondertussen gaat het leven alhier verder.
De loodgieter kwam en wees erop dat het door mijn vrouw gewenste stopcontact in de badkamer wettelijk verboden was. Wat wilde ik ook, allemaal het gevolg van de onuitstaanbare bemoeizucht van Brussel, evenals de gaten in het wegdek en het slechte humeur van zijn vrouw. In ernst, dat stopcontactverbod was de schuld van Europa.
Ik heb het opgezocht: het is een Engelse wet, die met de EU niets te maken heeft.
Mijn zoon had op zijn universiteit geen loodgieter besteld, maar wel Jacob Rees-Mogg, voor een lezing over de brexit. De beminnelijke antiquiteit vertelde over een boer in Noord-Somerset, zijn kiesdistrict. Er was in december een koe gestorven; boeren moeten dan een formulier bezorgen aan het ministerie van Landbouw, afdeling boviene tragedies. Hij deed dat, maar de brief verdwaalde in de kerstpost en arriveerde pas in januari. De boer kreeg een boete van honderden ponden. Hij deed zijn beklag bij zijn MP, Rees-Mogg dus, die de zaak aankaartte bij de bevoegde dienst. “Die boer heeft gelijk”, sprak een onkreukbare functionaris. “Maar ik moet die boetes opleggen van de EU.”
In Engeland kun je over iedere boete discussiëren, in Europa niet.
Een kleine meerderheid in mij is voor de brexit, een grote minderheid tegen, ik lijk dus sprekend op mijn geadopteerde vaderland
Nog een anekdote: ik was enigszins verdwaald in een volkswijk in Leicester, die vrijwel exclusief bewoond bleek door orthodoxe Pakistaanse moslims, hier en daar gepointilleerd door witte vlekken: obese blanken van de alleronderste sociale laag. Ik stapte uit omdat ik een straatnaam niet kon lezen. Een vrouw in een nikab passeerde, zag me, wendde haar hoofd af en bedekte de ogen van het kind aan haar hand, om het te beschermen tegen mijn ongelovige zichtbaarheid.
Roma’s
Ik deelde deze ietwat choquerende belevenis met mijn vriend en buurman Darryl. “Dat is nu een van de redenen waarom ik voor de brexit heb gestemd”, zei hij. Ik sprak hem tegen: mensen uit de voormalige koloniën vielen immers niet onder het vrij verkeer van personen binnen de EU en hun vestiging was louter een zaak van de Britten zelf.
Toevallig werd diezelfde avond een documentaire op televisie uitgezonden over de immigratie van Roma-zigeuners uit Oost-Europa – mensen die zich vooralsnog op basis van hun paspoort vrij in het Verenigd Koninkrijk kunnen vestigen. Ongeveer een kwart miljoen Roma hebben daarvan tot dusverre gebruikgemaakt, waarmee dit land curieus genoeg de grootste Roma-populatie van Europa heeft.
Ze werden geïnterviewd, zowel voor hun vertrek als in de weken na hun aankomst. Het hoofd van de meeste families bleek het Britse sociale systeem goed te kennen: je moest één dag ergens gewerkt hebben om je eerste uitkering te kunnen aanvragen. Een overgrote meerderheid van de Roma leefde op benefits; iemand verklaarde pas terug te willen keren naar Roemenië als hij 50.000 pond had gespaard, dan kon hij daar een huis bouwen. Een en ander kost de Britse staat honderden miljoenen ponden per jaar, nog gezwegen van de gratis gezondheidszorg.
Een van de Roma zei al lachend dat de Engelsen wel een beetje gek waren om zo goed voor ze te zorgen. Ik snap die Roma wel. Was ik een van hen, ik deed hetzelfde.
Darryl belde na afloop. “Deze wantoestanden zijn nu toch wel de schuld van de EU”, zei hij. Dat kon ik niet ontkennen.
“Maar”, zei ik, “ze leven daarginds in erbarmelijke omstandigheden, dat heb je zelf kunnen zien.”
“Natuurlijk. En ik ben niet hardvochtig. Maar op den duur stort ons hele sociale systeem in. Landen moeten uiteindelijk toch voor hun eigen bevolking zorgen?”
Racisme
Dat kon ik evenmin ontkennen. Het schrijnendste van de documentaire waren de commentaren van de blanke onderlaag in de straten waar de Roma zich hadden gevestigd: natuurlijk was het racisme niet van de lucht, een uitgelokt, bijna opgelegd racisme, dat ik als welgestelde plattelander comfortabel kan gaan zitten veroordelen.
Allemaal het gevolg van de onuitstaanbare bemoeizucht van Brussel, evenals de gaten in het wegdek en het slechte humeur van zijn vrouw
Hoe luidt nu de conclusie van mijn anekdotiek?
Dat de helft van de problemen de schuld van de EU is.
En dat Blijvers en Vertrekkers allebei voor de helft gelijk hebben.
En dat de hopeloos verdeelde bevolking in Shakespeares zwakste stuk niet toevallig wordt vertegenwoordigd door een hopeloos verdeeld parlement.