'Ons medicijn is niet voor Indiërs, wel voor rijke westerlingen'
'Het medicijn Nexavar is niet voor Indiërs, maar voor westerse patiënten die het zich kunnen veroorloven.' Die opgemerkte uitspraak van Bayerbaas Marijn Dekkers zorgt voor beroering. 'Gezondheid is een mensenrecht.'
De uitspraak van Marijn Dekkers, de topman van het Duitse concern Bayer, is ongemeen hard. India schendt volgens Bayer het patentrecht omtrent Nexavar, een levensverlengend medicijn bij nier- en leverkanker. Het patent voor dat medicijn loopt tot 2021, maar India heeft een lokaal farmabedrijf Natco Pharma in Hyderabad de toestemming gegeven om het medicijn zelf te produceren.
Argumentatie van de Indiërs is dat Bayer zulke hoge prijzen vraagt zodat niemand in India dat medicijn kan betalen. De kostprijs zou zo'n 4.000 euro bedragen, terwijl een doorsneegezin in India moet rondkomen met 57 euro per maand. De Indiase producent kan Nexavar leveren voor 101 euro per maand.
Apotheker
Bayer spant een rechtszaak aan. En schermt met de bekende stelling van de farma-industrie: producenten hebben nood aan rechtszekerheid omtrent hun octrooi en hebben nood aan de inkomsten om onderzoek en ontwikkeling voor nieuwe medicijnen mogelijk te maken.
India verwijst echter naar een clausule in de Patents Acts. Die stelt dat als een product de bevolking onvoldoende bereikt (wegens de hoge prijs in dit geval) de overheid een dwanglicentie kan toekennen aan een Indiase producent. Bayer krijgt dan 6 procent van de opbrengst.
Bogdan Vandenberghe, directeur van 11.11.11: "India is de apotheker van de derde wereld. Het land produceert veel generische geneesmiddelen en verkoopt die zelf door aan de onderontwikkelde landen. Ook in de aidsdiscussie heeft het land het voortouw genomen om dergelijke dwanglicenties mogelijk te maken. En dat is maar goed ook: gezondheid is een mensenrecht."
Farmalobby
De Nederlandse Europese politica Judith Sargentini (GroenLinks) ergert zich aan de farmalobby. "Ze willen alleen hun belangen veiligstellen. Dat twee miljard mensen geen toegang hebben tot essentiële geneesmiddelen, is blijkbaar bijzaak."
Ook Europarlementslid Ivo Belet (CD&V) zegt dat er enorme bedragen mee gemoeid zijn. "Het is onze plicht als Europees Parlement om een evenwicht te vinden tussen beide belangen. Intellectueel eigendomsrecht is belangrijk, maar octrooien kan je niet voor eeuwig en drie dagen beschermen."
Dekkers zelf vindt dat zijn uitspraak uit de context is gehaald. "Bayer wil alle mensen laten delen in de medische vooruitgang, ongeacht hun afkomst of inkomen", reageert hij. "Maar dit was een rechtstreekse aanval tegen het intellectueel eigendom van Bayer. De bescherming van dat eigendom is fundamenteel om nieuwe innovaties te financieren. Fabrikanten van generieke geneesmiddelen hebben een cruciale en belangrijke rol, die ik erken. Maar generieke bedrijven investeren niet in onderzoek en ontwikkeling, noch in innovatieve behandelingen."