Borstkanker slaat het hardst toe in België
In België krijgen relatief gezien meer vrouwen borstkanker dan waar ook ter wereld. Dat heeft te maken met de genen, maar wellicht ook met de vele dieselwagens die over onze wegen rijden. 'In de borsten zitten veel kankerverwekkende stoffen.'
Borstkanker is de meest voorkomende kanker in België. In 2012 ontdekten artsen bij 10.337 vrouwen een tumor, terwijl er 2.523 aan de gevolgen van de ziekte bezweken. Dat blijkt uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie van de Verenigde Naties. Voor hun Globocan-project legden experts de cijfers van 184 landen naast elkaar.
Ons land legt daarbij bedroevende cijfers voor. Nergens anders ter wereld komt de ziekte zo vaak voor: van de 100 pasgeboren meisjes zullen er 11,63 voor hun 75ste getroffen worden door borstkanker. Iets beter scoort België wat betreft het overlijdensrisico, al zijn we ook daar nog altijd koploper in West-Europa. Zo zullen op 100 meisjes er 2,22 overlijden aan borstkanker.
Voor de komende jaren voorspelt de Wereldgezondheidsorganisatie weinig beterschap. In 2015 zullen 10.780 vrouwen borstkanker krijgen en zullen er 2.634 aan overlijden. "We moeten ons daar zorgen over maken", zegt oncoloog Jacques De Grève (UZ Brussel). "Al wil ik er wel aan toevoegen dat we uitgebreid screenen. Daardoor worden veel kankers gediagnosticeerd die zich wellicht niet ontwikkelen tot levensbedreigende gezwellen."
Van alle borstkankers is 15 tot 25 procent veroorzaakt door de genen. Van de overige tumoren is de oorzaak vooralsnog onbekend. De Grève: "Wel hebben we aanwijzingen en vermoedens. Voeding speelt een rol en de Belgen eten nog altijd te vet. Ook de hormoontherapieën tijdens en na de menopauze, die tien à twintig jaar geleden nog veelvuldig voorkwamen, zijn betrokken."
In de vrouwenborst kunnen zich veel kankerverwekkende stoffen concentreren, meent De Grève. Denk daarbij aan dioxine, maar ook aan verfverdunners en bijproducten van brandstof. Daarbij gaat het vooral om diesel. Gynaecoloog Hendrik Cammu (Vrije Universiteit Brussel): "Veel van zulke slechte stoffen hechten zich vast in het vetweefsel. Zij blijven daar langdurig aanwezig en werken in op de celdeling, wat tumoren kan veroorzaken."
Dat ook diesel daarin een rol speelt, is vooral voor ons land slecht nieuws. Bijna nergens anders rijden er relatief zo veel dieselwagens rond: van de 5,44 miljoen personenwagen vielen er in 2012 liefst 3,4 miljoen onder die noemer.
"Dat diesel nu goedkoper is dan benzine staat haaks op ons gezondheidsbeleid", zegt Cammu. "Het is onverantwoord om een ziekmakend product voor minder geld te verkopen dan een brandstof die geen schadelijke effecten heeft."
Daar verandering in brengen, zou volgens Cammu en De Grève beterschap kunnen brengen. Al zal dat in de cijfers pas binnen enkele decennia zichtbaar zijn.
De Grève: "Tegelijkertijd moeten we proberen om andere oorzaken te achterhalen, maar daar zijn jarenlange epidemiologische studies voor nodig. Zo hopen we in kankers te kunnen zien hoe de genen zich muteren om zo terug te kunnen gaan tot de veroorzaker. Dat wordt evenwel een werk van lange adem."