Nederland is fiscaal paradijs voor popsterren
'You can't always get what you want', zongen de Rolling Stones veertig jaar geleden. Fiscaal haalde de groep echter wel zijn slag thuis. De Stones zijn al jaren legale belastingontduikers. En ze blijken lang niet de enigen, dank-zij belastingparadijs Nederland.
Muzikanten en andere auteurs van eigen bodem halen sinds vrijdag weer opgelucht adem. Toen kwam de regering terug op haar beslissing om de roerende voorheffing op auteursrechten te verhogen. Het fiscale voordeel dat Belgische artiesten vorige week wisten te behouden, verbleekt evenwel tegen het profijt dat internationale grootverdieners van de popmuziek in Nederland halen.
Zo is bekend dat The Rolling Stones en U2 hun zakenimperium jaren geleden bij onze noorderburen vestigden. Nederland heft immers geen belastingen op auteursrechten. De afgelopen tien jaar haalden Mick Jagger en Keith Richards op die manier bijna zestig miljoen euro aan royalty's binnen. En daar hoefden ze geen cent van af te staan, dankzij handige én legale constructies.
De Stones zouden jaarlijks slechts 1,6 procent belasting betalen op hun miljoenenopbrengsten. Om die situatie blijvend veilig te stellen, reist een legertje boekhouders en vier specialisten in immigratierecht constant mee met de groep.
Ook U2 Limited, eigenaar van de mastertapes en auteursrechten van de Ierse popgroep, vestigde zich zes jaar geleden in Nederland. Met die verhuizing voorkomt de groep dat ze belasting moet betalen in haar thuisland. In 2006 vatte de Ierse regering namelijk het plan op om de belastingvrije status van artiesten op te heffen.
Natuurlijk bestaan deze legale constructies niet alleen in de popmuziek. De Zweedse meubelgigant IKEA vestigde zijn hoofdkantoor al jaren in Nederland omdat het belastingklimaat milder is dan in Zweden. In augustus hevelden ze ook nog eens het eigendom van de merknaam over naar Nederland.
Daarnaast trok Microsoft eerder dit jaar weg uit Duitsland, omwille van rechtszaken over auteursrechten. Ze verplaatsten het Europese distributiecentrum in Nederland.
Morele vragen
Niet iedereen is daar even gelukkig mee. Zelfs bij zijn fans kreeg wereldverbeteraar Bono de wind van voren, omdat U2 de dans weinig solidair ontspringt in Amsterdam. En ook de Europese Commissie en de OESO beklagen zich al jaren over die fiscale exodus van grote ondernemingen.
Toch beklemtoont het ministerie van Financiën in Nederland dat alle (artistieke) multinationals keurig de wet naleven. Maar Xander van Uffelen, economieredacteur van de Volkskrant, stelt zich daar morele vragen bij. Hij noemde het "ethisch onaanvaardbaar voor internationale ondernemingen om legaal belasting te ontwijken via Nederland".
Met de economische crisis die heel Europa treft, lijkt een kentering op handen. Zit een invoering van de roerende voorheffing op auteursrechten er dan gauw aan te komen in Nederland? Volgens Bjorn Schipper, een van Nederlands bekendste muziekadvocaten, loopt het allicht niet zo'n vaart. "Aangezien Nederland een veilige haven is voor bekende internationale artiesten en grote bedrijven, zou de regering in de eigen vingers snijden door een minder gunstig belastingklimaat te creëren. Dan trekken de grote ondernemingen natuurlijk direct weg."