Nefast voor economie en consument, of heisa om niets?
De bankenlobby waarschuwt voor een negatieve impact op onze economie als de Belgische regering de banken in ons land onder striktere regels plaatst dan de Europese richtlijn die in de maak is. Ook de consument zou dat voelen. Snijdt hun argumentatie hout of zijn het loze dreigementen? Lieven Desmet
1 Vanwaar die plotse heisa?
Minister van Financiën Koen Geens (CD&V) heeft zijn langverwachte voorstellen voor de hervorming van de bankensector voorgelegd aan het kernkabinet. Die wil nog voor kerst de voorstellen omzetten in wetgeving. Met de bankenwet moet de Belgische financiële sector versterkt worden om beter bestand te zijn tegen toekomstige crises.
De nieuwe bankenwet betreft in grote mate de omzetting van Europese wetgeving in Belgisch recht, maar onder meer ook de aanbevelingen van de Nationale Bank of het Internationaal Monetair Fonds worden mee in rekening gebracht. Een heel kluwen dus. En dan zijn er nog de politieke keuzes die maken dat de Belgische wet strenger zou worden dan wat Europa in petto heeft voor de banken.
2 Zullen de nieuwe Belgische regels voor iedereen - en dus ook de filialen van buitenlandse banken - gelden?
Neen. In ons land is zowat 80 procent van de banken in buitenlandse handen, of zijn het zogeheten bijkantoren van buitenlandse banken. Voor hen geldt de Belgische wetgeving niet, omdat ze hun hoofdkantoor in het buitenland hebben. Een mogelijkheid om te ontsnappen aan de strengere Belgische wet is bijgevolg een verplaatsing van het hoofdkantoor naar het buitenland.
Maar zo heet zal de soep niet gegeten worden. Er is geen onmiddellijke bedreiging dat pakweg KBC of Belfius eraan zouden denken om hun hoofdkantoor naar het buitenland te verplaatsen. Maar dat ze in vergelijking met de buitenlandse banken niet met dezelfde wapens strijden klopt wel.
3 Ben ik dan als consument beter af bij een buitenlandse bank?
Vraag is of die buitenlandse bank u wel als klant wil. Voor uw spaargeld zal zeker interesse bestaan. Maar weet dan wel dat u minder beschermd bent. Herinner u de Kaupthing Bank?
Voor de financiering van onze economie, die vooral uit kmo's bestaat, zal de interesse al veel minder zijn. Kredieten aan bedrijven zijn risicovol, en de kleine markt maakt dat hier geen schaalvoordeel kan gehaald worden. Ofwel halen ze hun neus daarvoor op, ofwel rekenen ze duurdere tarieven aan.
4 Worden deposito- en zakenbanken gesplitst?
Neen. Daar is geen meerderheid meer voor. De vraag is of de PS dat zal aanvaarden. De Franstalige socialisten ijveren al een tijd voor een radicale afsplitsing van het 'risicovolle' zakenbankieren, zodat die activiteit het spaargeld niet langer in gevaar zou brengen. De nieuwe bankenwet wil banken wel verbieden om nog transacties uit te voeren op financiële instrumenten, de zogeheten tradingactiviteiten. Voor de banken zitten daar net wel de lucratieve winsten.
5 Als ze minder winst boeken, zullen ze dus elders het geld halen?
Dat is zeker niet uit te sluiten. De rentabiliteit van de Belgische banken bedroeg vorig jaar amper 3 procent. En door deze aanpassingen zal dat er dus niet op verbeteren. De rente op uw spaarboekje verlagen is onwaarschijnlijk, want staat nu al historisch laag. Wel kunnen bijvoorbeeld tarieven voor een hypothecair krediet, of andere kredietverleningen duurder worden. Ook kredietverlening aan bedrijven kan duurder worden, of moeizamer toegekend worden.
6 En naar een lucratieve job in de financiële sector kan ik ook fluiten?
In ons land werken zowat 100.000 mensen in de banksector. De kans dat er gesneden zal worden in het personeelsbestand is reëel, want is nu al aan de gang. Door de kleinere winstmarges en de grotere kapitaalbuffers die de banken moeten aanleggen, moeten ze efficiënter gaan werken. Zo wordt er beknibbeld op het aantal kantoren, en op personeel.