Te koop: EXTRA ZINTUIG
Nood aan een zesde zintuig? Dan kunt u weldra terecht bij Cyborgnet, een bedrijf van de Brit Neil Harbisson, ook bekend als de man-machine die kleuren hoort. Wereldwijd lopen er al zo'n 8.000 'grinders' rond, techneuten die hun eigen lichaam upgraden.
Met de microchip in de ene hand opent hij zijn voordeur, garagepoort en brievenbus. Met zijn andere hand start hij zijn wagen. Timm Rombouts, een IT'er uit Antwerpen, liet twee chips inplanten die je normaal in smartphones vindt. Denk aan een kleine, zwarte rijstkorrel, met een holle naald ingebracht tussen duim en wijsvinger. "Al heb ik dat aan de huisarts overgelaten", glimlacht hij. "Ik wilde niet het risico lopen dat het zou ontsteken. Maar je voelt of ziet er niets van. Vergelijk het met een onderhuidse piercing. Eentje waardoor je niet langer je sleutels hoeft mee te zeulen."
Wereldwijd zijn er naar schatting 8.000 grinders of 'upgraders', do it yourself-cyborgs die hun lichaam via chips van extra opties voorzien. Je wagen of laptop ontgrendelen met je wijsvinger, een parkeerticket betalen met je arm: volgens insiders is het 'de toekomst van de menselijke evolutie'.
Kijk maar naar de Amerikaan Amal Graafstra, die op zijn populaire blog nu ook een nieuw soort chips verkoopt om betalingen uit te voeren, "ideaal voor wie geen kleingeld op zak heeft". Hij opereert online onder de vlag Dangerous Things, een sneer naar al wie de veiligheid van chips in twijfel trekt. "Velen zien het lichaam als iets heiligs waar je niet aan raakt", stelde hij eerder op het TEDx-podium. "Wij, biohackers, zien het lichaam als een SUV die je kunt upgraden. Iets cools en flexibels."
Gewenning
Of zoals de Britse adept Neil Harbisson het in de Nederlandse krant NRC verwoordt: "Via onze zintuigen doen we kennis op over de wereld. We hebben er vijf gekregen van de natuur. Waarom zouden we er geen zesde of zevende bij nemen?" Hij lanceert weldra het bedrijf Cyborgnet, dat elektronische zintuigen te huur of te koop aanbiedt.
Zelf herken je Harbisson aan de kleine antenne in zijn hoofd, waarmee hij kleuren 'hoort'. Een erfelijke ziekte maakte dat hij tot zijn 22ste enkel grijs zag. Nu, op zijn 34ste, heeft hij zijn extra zintuig zo op scherp gesteld dat hij ook infraroodtinten hoort die het menselijke oog niet registreert. "Elke dag maak ik even verbinding met de camera's van het International Space Station om te horen hoe het infrarood in de ruimte klinkt", vertelt hij. "Mensen beseffen niet dat de ruimte vol kleuren zit."
Dan zullen de zintuigen in zijn winkel toch een pak eenvoudiger zijn, licht hij nog toe. "Het gaat om instapmodellen die je gewoon aan en af kunt doen." Zoals een oorbel die begint te trillen als je naar het noorden kijkt, om een kompas overbodig te maken. Of een implantaat dat signaleert of er iemand achter je staat, zoals parkeersensoren nu al bij wagens doen. Ingewikkeld en duur is dat niet, meent Harbisson. "De sensor die je ervoor nodig hebt, zit ook in haardrogers. Voor minder dan 30 euro kun je een cyborg worden."
Zijn ook populair bij grinders die indruk willen maken op feestjes: magneetjes in het lijf. Je voelt er elektromagnetische velden mee en je wordt op slag een trekpleister voor kleine ijzeren voorwerpen.
Worden we met het verouderen vaak vanzelf halve cyborgs - denk aan een hoorapparaat of pacemaker - dan gaat het hier nog wel een stap verder, duidt Bram Vanderborght, professor robotica (VUB). "De sensoren worden kleiner, de mogelijkheden zogoed als onbeperkt. Gaat het over implantaten, dan denken we nu vooral aan mensen met een handicap. Maar wie zal tegenhouden dat dit voor iedereen kan, voor mensen die zichzelf willen uitbreiden? Tenslotte ben jij baas over je lichaam. En hoevelen zijn nu al niet vergroeid met hun smartphone of slimme horloge? Op termijn ongetwijfeld voer voor een ethisch debat."
Geheugenstick
Over de veiligheid van de do it yourself-chips maakt Vanderborght zich geen grote zorgen. Hij ziet vooral gevaar in een teveel aan upgrades. "Als we alsmaar meer opties en zintuigen gaan toevoegen, kan ons brein dat dan wel aan? Akkoord, hersenen zijn plastisch, maar er zijn toch grenzen aan de hoeveelheid informatie die we kunnen verwerken. Aan de andere kant: vaak is het een kwestie van gewenning. Bij de eerste 3D-films wankelden velen met barstende hoofdpijn de bioscoopzaal uit. Dat zal intussen ook al verbeterd zijn, puur omdat ons brein het gewoon wordt."
Wel een heikel punt volgens robotica-experts is de privacy. Want wie leest mee wat er op jouw chip staat? Timm Rombouts, die zijn medisch dossier in zijn hand meedraagt, is er nochtans gerust op. "'Mensen kunnen je toch kraken?'", hoor ik weleens. "Maar dan zou die hacker mijn hand al moeten vasthouden en de lezer erop leggen. Mijn chips zijn niet leesbaar op een afstand. Ze kunnen me dus niet hacken zonder dat ik het geweten heb. (lacht)"
Of hij er nog eentje zou willen, zo'n extra zintuig? "Het spreekt me wel aan", knikt hij. "Doe mij maar een usb-stick om mijn geheugen uit te breiden. Zo'n extern geheugen zou wel handig zijn. En in afwachting daarvan hoop ik op een rijbewijs en fitnesspasje in chipvorm. Dan mag ik met een gerust hart behalve mijn sleutels ook al die kaarten vergeten."