Huurders hebben het almaar moeilijker
Bijna de helft van de huurders spendeert een derde van hun inkomen aan wonen. De groep die moeite heeft met betalen, wordt groter. Ook kopers krijgen het moeilijker.
Pascale Lenaerts (46) rekent het even uit. De studio die ze op haar 20ste huurde, kostte 4.000 frank per maand (99,16 euro), alle kosten inbegrepen. Ze verdiende toen 30.000 frank (743,68 euro). Vandaag verdient ze als dispatcher 1.200 euro en betaalt ze voor haar woning 350 euro per maand. Daar komt 150 euro bij voor gas en elektriciteit, en een jaarlijkse factuur voor water van zo'n 400 euro. "Ik kom gewoon veel minder ver met mijn geld."
De groep huurders die meer dan een derde van hun inkomen aan wonen spendeert, is toegenomen tot bijna de helft. In 2005 was dat nog 32,9 procent van alle huurders op de privémarkt. In Vlaanderen hebben vandaag 146.000 gezinnen moeite met het betalen van de woonkosten, zo blijkt uit een onderzoek van het Steunpunt Wonen van de Vlaamse Overheid. Ook kopers hebben het moeilijker: ruim een kwart besteedt vandaag meer dan een derde van het inkomen aan hun lening, vergeleken met 21,7 procent in 2005.
Bijna drie kwart van de Vlamingen heeft een eigen woning, 17,7 procent huurt op de privémarkt. Zes procent huurt een sociale woning, meer dan honderdduizend gezinnen staan hiervoor op de wachtlijst. Ook Pascale Lenaerts wachtte drie jaar. "Maar met drie inwonende kinderen zou het nog jaren duren voordat ik aan de beurt kwam, door het gebrek aan woningen voor grote gezinnen. In een particulier immokantoor zei men dat ik minstens 2.000 euro netto zou moeten verdienen om kans te maken op een huis in de categorie van 600 euro."
Er zijn gewoon te veel kandidaten voor te weinig woningen, zegt ze. "Ik begrijp dat een huisbaas vrij is om zijn huurders te kiezen. Maar als alleenstaande met kinderen sta je onder aan de ladder. Tweeverdieners zonder kinderen of huisdieren komen eerst. En vreemdelingen hebben het nog moeilijker."
Het Netwerk tegen Armoede spreekt samen met het Vlaams Huurdersplatform en Samenlevingsopbouw van 'een Vlaamse wooncrisis'. Het tekort aan sociale woningen en een gebrek aan goede huurwoningen zorgt voor een veel hoger armoederisico bij huurders, zeggen zij.
Maar de overheid, zowel de Vlaamse als de federale, trekt volop de kaart van de eigenaars, zegt Peter Heirman (Netwerk tegen Armoede). Steunpunt Wonen berekende dat in 2012 bijna 2 miljard is besteed aan overheidssteun voor kopers, terwijl slechts 344 miljoen naar het huurbeleid ging.
Vanaf 1 juni wordt de Vlaamse overheid bevoegd voor de woonbonus. De verenigingen hopen die het budget eerlijker zal verdelen tussen kopers en huurders. Vlaanderen heeft vanaf juni 1,7 miljard euro te besteden, in plaats van de huidige 650 miljoen euro.