Facebook voert met nakende Europese verkiezingen strengere regels in voor politieke advertenties

In reactie op eerdere (verkiezings)schandalen, opgejaagd door een negatieve publieke opinie, en onder toeziend oog van waakhonden en wettenmakers trekt Facebook de teugels opnieuw strakker aan. 

Om de tijdlijn van gebruikers schoon te houden van misleidende advertenties en sabotage-campagnes lanceert het grootste sociale mediabedrijf ter wereld een nieuw wapen in de strijd: politieke adverteerders in de Europese Unie moeten zich vanaf vandaag registreren, hun handel en wandel is straks na een paar clicks voor iedereen te zien.

“Om buitenlandse inmenging te voorkomen, moeten adverteerders gevestigd zijn in het land waar ze hun advertenties plaatsen en ze moeten zich kunnen identificeren”, zegt Richard Allan, beleidsdirecteur van Facebook, in een toelichting op de maatregelen. “In onze bibliotheek kan straks iedereen precies zien hoeveel geld er is gespendeerd door adverteerders, welke advertenties er geplaatst zijn,  waar de advertenties aangeboden zijn.”

_{(Artikel gaat verder na de foto)}

De strikte regels en extra transparantie volgen na diverse schandalen over (buitenlandse) beïnvloeding van verkiezingen en referenda, over nepnieuws en manipulatie. Facebook is bezig met een inhaalslag. Het aantal inhoudelijke controleurs staat inmiddels op 30.000, de algoritmes om schadelijke inhoud te helpen weren worden voortdurend aangescherpt, met wisselend succes. Zo is de video van de moskee-aanslag in Christchurch bijna 4000 keer via Facebook bekeken, ook slaagden diverse media er de afgelopen jaren in om nep-advertenties door de keuring te krijgen. “We hebben veel geleerd”, klinkt het nu monter bij de Facebook-top. 

De registratie van politieke adverteerders op Facebook en Instagram is vanaf vandaag vrijwillig, maar als stok achter de deur heeft het platform zelf ook alle kandidaten, partijen en verkiezingsthema's in kaart gebracht. Zo moeten eventuele misleidingspogingen via ‘undercovercampagnes’ aangepakt worden. Alle niet-geregistreerde advertenties worden vanaf medio april geweerd. 

Allan: “Als we merken dat advertenties, bijvoorbeeld via thema's als klimaat of immigratie, zonder registratie toch een bepaalde partij of kandidaat steunen, wordt de advertentie geblokkeerd. Als ze toch door willen, moeten ze eerst door het registratieproces.” Maar er kunnen altijd foute advertenties doorheen glippen, erkent Allan. “Het zal niet foutloos zijn, dus daarom hebben we ook de mogelijkheid voor gebruikers om inhoud te rapporteren.” 

Hoe lastig het is om transparantie af te dwingen, toonde nieuwssite Buzzfeed onlangs nog aan. De site beschrijft hoe een voormalige freelance journalist van 30 in Groot-Brittannië in z'n eentje achter de groep Britain's Future zit, een club die voor maar liefst 350.000 pond aan Facebook-advertenties inkocht over de brexit, voornamelijk berichten die een vertrek uit de EU toejuichen. 

Dat werpt de vraag op hoe Facebook kan voorkomen dat grote lobbyclubs via ‘katvangers’ alsnog undercover campagnes kunnen voeren. 
Allan gaat ervan uit dat de verplichte transparantie goed gedrag afdwingt: “In veel EU-landen is het een misdaad om onder valse naam een campagne te draaien, en de bewijzen daarvoor zijn dan straks zeven jaar lang terug te vinden in onze bibliotheek. We werken dan graag met overheden samen om fraudeurs aan te pakken.”