De homo's hebben het altijd gedaan: Amerikaan predikt, Oeganda luistert

In maart 2009 reist de Amerikaanse predikant Scott Lively samen met enkele gelijkgezinden naar Oeganda om er een conferentie over homoseksualiteit te organiseren. Lively is een rabiate homofoob. Zeker met zijn boek The Pink Swastika zorgde hij voordien al voor controverse. In dit werk schuift hij het nazisme in de schoenen van de homobeweging. Ook de hedendaagse holebi-organisaties moeten volgens Lively beschouwd worden als neonazi's.

In zijn andere boek, The Poisoned Stream, stelt Lively holebi's verantwoordelijk voor alle historische gebeurtenissen waarbij bloed vloeide: gaande van de Spaanse Inquisitie tot het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime. Volgens Lively vormen holebi's ook de voorhoede van een destructieve promiscuïteit die net als in Europa en de VS de traditionele waarden en het klassieke gezin onderuithaalt.

Voor de VS zijn zijn opvattingen vaak te extreem. En dus is Lively elders op zoek gegaan naar een publiek. "Ik ben mijn blikveld gaan verruimen", vertelde hij ooit in een interview in de National Journal. "Ik ga naar landen die nog wel een conservatieve cultuur hebben en waarschuw de mensen dat links in de VS, Canada en Europa steeds verder oprukt. Uiteindelijk moeten de morele landen een consensus vormen en de linksige agenda van mijn land terugdraaien."

In Oeganda kan Lively rekenen op een krachtige mobilisatiemachine. Allerlei kerken van de Pinksterbeweging kennen er al enkele jaren een enorm succes en zorgen ervoor dat Lively's conferentie door duizenden mensen wordt bijgewoond.

"Die conferentie was het begin van een antihomobeweging die uiteindelijk tot de huidige wet leidde", zegt Moses Kimbugwe van de Oegandese holebi-organisatie Spectrum. "Er is een rechtstreekse link tussen Lively en de antihomowet. Na zijn conferentie verspreidde de antihomopropaganda zich via allerlei pinksterkerken en familieverenigingen over het hele land. Het evangelische parlementslid David Bahati diende zijn antihomowetsvoorstel in, waarin op dat moment nog stond dat homoseksuelen de doodstraf verdienden. Het hek was van de dam: de ideeën van Lively leken niet meer tegen te houden." Bahati is trouwens secretaris van The Family, een Amerikaanse evangelische organisatie.

Kimbugwe benadrukt dat het regime van president Museveni de antihomowetgeving voor politieke doeleinden gebruikt heeft. De jongste jaren kampt Oeganda met zware economische en politieke problemen die regelmatig voor grote frustratie bij de bevolking zorgen. "Net als Lively zeggen machtige Oegandezen dat holebi's verantwoordelijk zijn voor de teloorgang van de samenleving. Holebi's zijn de perfecte zondebokken. Bovendien trekt al het gedoe rond de nieuwe wet de aandacht weg van problemen als corruptie, werkloosheid en economische achteruitgang."

Maatschappelijke versnelling

Jan Beddeleem, mensenrechtenexpert bij holebi-organisatie WISH: "Amerikaanse predikers als Lively maken ook handig gebruik van de morele paniek die al enkele jaren in Oeganda heerst. Daarmee bedoel ik dat veel jongeren via internet en sociale media veel beter over de wereld geïnformeerd zijn dan hun ouders, die nog erg traditioneel denken. Net als in Europa in de jaren zestig voelen ouders, kerkleiders en andere traditionele krachten dat ze hun grip op de jeugd aan het verliezen zijn.

"De traditionelen kunnen de maatschappelijke versnelling niet volgen en grijpen in paniek naar radicale maatregelen. Het is geen toeval dat naast de antihomowet ook een antiporno- en een antirokjeswet is goedgekeurd."

Scott Lively ontkent dat hij de rechtstreekse aanstoker is van wat hij zelf "een te strenge antihomowet" noemt. In een recent persbericht zegt hij dat de Oegandese wet "een slechte benadering" is om homoseksualiteit te bestrijden. "Ik geloof meer in preventie en rehabilitatie, niet in repressie. We moeten holebi's vergiffenis en medelijden schenken. " Lively zegt dat hij eerder voorstander is van de Russische antihomowet, die volgens hem enkel de propaganda van homoseksualiteit beteugelt (een 'nuance' die in Rusland weinig verandert aan het feit dat holebi's systematisch vervolgd worden, KoV).

Mogelijk heeft Lively's milde kritiek op de Oegandese wet ook wel te maken met een proces dat in de VS tegen hem is aangespannen. De organisatie Sexual Minorities of Uganda daagde hem voor de rechtbank wegens aanzetten tot haat. Lively heeft geprobeerd dit proces met allerlei procedurele technieken tegen te houden, maar een rechter besliste onlangs dat er wel degelijk grond is om hem te vervolgen.