'Barbiepop heeft geen invloed op zelfbeeld meisjes'

HET NIEUWS

Storm in speelgoedland. Het onrealistisch slanke lichaam van speelpop Barbie zou jonge meisjes met een vertekend zelfbeeld en schoonheidsideaal opzadelen. Fabrikant Mattel pareert de aanzwellende kritiek. 'Kinderen vergelijken zichzelf niet met hun poppen', vertelde barbiedesigner Kim Culmone dinsdag in Het Laatste Nieuws. Is dat zo?

DE FACT CHECK

Be who you want to be, be B-A-R-B-I-E. Speelgoedfabrikant Mattel bedacht in 2006 een smeuïge reclameslogan in aanloop naar de vijftigste verjaardag van 's werelds bekendste barbiepop: Barbie. Hoewel de vrijgevochten blondine al meer dan één miljard keer over de toonbank is gegaan, leggen vandaag steeds meer critici en psychologen Barbie het vuur aan de schenen. De 'absurd magere poppen' zouden schadelijk zijn voor het zelfbeeld van jonge meisjes. Mattel lacht de aantijgingen weg en weigert de proporties aan te passen. De slanke lijnen zijn volgens de speelgoedfabrikant gemaakt zodat de kleertjes beter zouden passen.

Bovendien vergelijken kinderen zichzelf toch niet met hun speelpoppen, beweert Mattel. Experimentele studies hebben echter aangetoond dat jonge meisjes zichzelf wel degelijk spiegelen aan modepoppen zoals Barbie (Anschutz & Engels, 2010). Meisjes van vijf tot acht jaar die langdurig blootgesteld worden aan de slanke maten van hun lievelingspoppen, hebben aanzienlijk minder zelfvertrouwen en zijn minder tevreden met hun eigen lichaam in vergelijking met de controlegroep (Dittmar et al., 2006).

Het wordt pas écht problematisch als jonge meisjes het gepercipieerde slanke schoonheidsideaal gaan 'internaliseren'. In dit geval gaat men ervan uit dat men zich pas gelukkig en aantrekkelijk kan voelen wanneer de eigen lichaamsmaten overeenstemmen met die van het plastic idool (Thompson & Stice, 2001). Die hardnekkige overtuiging uit zich in veranderend gedrag en verhoogt het risico op eet- en gewichtsproblemen aanzienlijk (Anschutz & Engels, 2010; Dittmar et al., 2006).

Let wel: er is geen causaal verband tussen de proporties van speelpoppen en het zelfbeeld van jonge meisjes. Het vertekend zelfbeeld en het mogelijk daaruit voortvloeiend gewijzigd eetgedrag worden namelijk ook beïnvloed door andere factoren. De mate van blootstelling aan televisieprogramma's en reclame bijvoorbeeld (Anschutz & Engels, 2010). Hoe langer kinderen hieraan blootgesteld worden, hoe groter de kans om de waargenomen lichaamsvormen als de standaard te gaan beschouwen. Ook de leeftijd speelt een rol: hoe jonger de meisjes, hoe groter de kans op dit effect (Dittmar et al., 2006).

Bovendien zijn kinderen met een laag zelfbeeld extra gevoelig voor beïnvloeding. "Kinderen die gepest worden, of te weinig aandacht krijgen van hun ouders kunnen het belang van slankheid overwaarderen", zegt Lien Goossens, die op dit onderwerp doctoreerde aan de Universiteit van Gent.

DE CONCLUSIE

Het zelfbeeld van jonge meisjes die langdurig met barbiepoppen spelen wordt wel degelijk aangetast. De twee gegevens correleren met elkaar maar het is geen causaal verband. De mate van beïnvloeding is eveneens afhankelijk van bijkomende factoren zoals de sociale omgeving, de mate van blootstelling aan televisieprogramma's en reclame, en de unieke persoonlijkheid van elk kind. Mattel minimaliseert het effect. Daarom besluiten we: niet waar.

Wilt u een bericht in de media gecheckt zien? Stuur een mail naar jochenveys@hotmail.com