'Ons leven werd een job met lange nachtshifts'

et scheelde geen haar of Franz Ferdinand had, net als Neil Young en Slayer, Pukkelpop moeten afzeggen. Zondagmiddag, op het Sziget-festival, schoot een stukje pindanoot in de keel van frontman Alex Kapranos (41). Daarop raakte de zanger bijna in een anafylactische shock. Allergiespuiten moesten in allerijl worden aangerukt. "Geef Alex een applausje, want hij ligt op zijn sterfbed", grapte zijn goede vriend Ryan Jarman van The Cribs later tegen het publiek.

Zo'n ellendige vaart liep het niet voor Kapranos. Maar het laatste sacrament werd wél bijna uitgesproken voor Franz Ferdinand. De nieuwe plaat Right Thoughts, Right Words, Right Action was volgens de groep zelfs "de ultieme overlevingstest".

Jullie plaats op Pukkelpop hing van deze nieuwe songs af.

Kapranos: "Zo mag je het stellen. Tijdens onze laatste tour in 2009 waren we alleen nog professioneel met elkaar bezig. Hoogoplopende ruzies hadden we zelden, maar oprechte vriendschap kon je het ook al lang niet meer noemen. Franz Ferdinand was een job met lange nachtshifts geworden. (zucht) Dat was dus ons leven. Die veranderde mentaliteit bleek in de weg te staan van onze creativiteit. Toen stelde ik de groep voor een ultimatum: we zouden proberen een superieure plaat te maken. En als dat niet lukte, moesten we het lef hebben om er gewoon het bijltje bij neer te leggen."

Deden jullie daarom zo stiekem over de opnamen?

"Bands die bewust een low profile profiel aanhouden, frustreren fans natuurlijk. Maar voor ons was dat noodzakelijk. Vandaag staat het modieus om een cameraploeg in de studio toe te laten die elke artistieke scheet en hik vastlegt. Of er wordt verwacht dat je op zijn minst een dagelijkse update geeft via Twitter en Facebook. Maar dat was te riskant. We moesten ons in alle rust concentreren op onze overlevingsstrategie."

Franz Ferdinand is natuurlijk altijd een groep met een missie geweest.

"Precies. Toen we begonnen, wilden we muziek maken waar meisjes op konden dansen. 'Take Me Out' en 'The Dark of the Matinee' waren ambitieus én succesvol in dat opzet, geloof ik. Je kon de gitaarlijn ook meezingen: het recept voor een hit."

Op jullie laatste plaat, Tonight: Franz Ferdinand, experimenteerden jullie dan weer met elektronica. Die missie was geen onverdeeld succes.

"Ik ben trots op al onze platen. Maar op de ene toch iets meer dan op de andere (lacht). De beste songs zijn als wilde katten: ze hebben de natuurlijke aanleg om in achterafsteegjes te vechten met andere straatkatten. Misschien was Tonight wel een iets te gesofisticeerde huiskat. Die overleeft moeilijker op straat."

De nieuwe single 'Right Action' is een terugkeer naar de roots. In die song zing je trouwens ook: 'Come home. Practically all is nearly forgiven.' Op welk groepslid sloeg die zin?

"(lacht) Ik ben een gentleman, die vecht geen ruzies uit in songs. 'Kom naar huis. Praktisch alles is bijna vergeven' haalde ik bij het kattebelletje op een vergeelde ansichtkaart. Ik was toevallig bij een inboedelverkoop toen een berg prentbriefkaarten mijn aandacht trok. De eigenaar had duidelijk heel wat hoeken van de wereld gezien. Alle ansichtkaarten waren onbeschreven, op één na: daar stond die mysterieuze zin op gekribbeld. Ik vond het prachtig, omdat je er in één klap een eigen verhaal bij kon fantaseren. Zoals jouw verhaal dus."

Gitarist Nick McCarthy beschreef jou ooit als Jekyll én Hyde. Gaf hij daarmee aan dat er een psychopaat in de groep huist?

"Nick zei dat zo'n tien jaar geleden, in de nasleep van onze doorbraak. Iedereen wilde toen een stukje van me. Heel moeilijk voor een introverte kerel zoals ik. Sommige mensen verwarden die schuchterheid met arrogantie. Hij nam het daarom nogal onhandig voor me op (lacht). Weet je: het is niet omdat je elke avond met een acrobatische schaarsprong van de drums af springt, en tegelijk een dramatisch gitaarakkoord aanslaat, dat je ook een heldhaftige spraakwaterval bent op feestjes. De smalltalk tijdens zulke gelegenheden herleidt me trouwens nog altijd tot een sociale kreupele."

Je noemt jezelf ook een laatbloeier. Spijt van alle verloren tijd?

"Intussen ben ik een tamelijk succesvolle veertiger, en een gelukkige laatbloeier. Maar in de jaren negentig speelde ik in elfendertig groepjes, die nooit van de grond kwamen. Toen ik 27 was - de iconische sterfleeftijd van vele rocksterren - raakte ik zwaar gefrustreerd. Ik verkocht nauwelijks honderd plaatjes en dacht, heel dramatisch: als ik nu sterf, kraait geen haan naar me. Die onrust verdween pas toen ik miljoenen platen begon te slijten (lacht). Eigenlijk is het goed dat succes me pas als dertiger in de schoot werd geworpen. Op mijn zeventiende was ik ongetwijfeld volkomen doorgedraaid, of had ik mezelf van kant gemaakt. Geen greintje spijt, dus."

Right Thoughts, Right Words, Right Action verschijnt op 26 augustus bij V2.

Franz Ferdinand speelt vanavond op Pukkelpop.