‘Assad wil democratische kracht totaal vernietigen’
Nu de Syrische president Bashar al-Assad zijn legertanks op de burgerbevolking heeft afgestuurd, komt de opstand in een ultieme fase. Goed wetende dat hij nu meer dan ooit een internationale paria is, rest Assad nog maar één optie: de totale onderdrukking van de oppositie en het herstel van een nog strengere dictatuur. De internationale gemeenschap heeft alle grip op Assad verloren en kan alleen nog met sancties dreigen.
Vorige week deed president Assad nog een poging om de opstand tegen zijn regime geweldloos te onderdrukken: zijn regering maakte een einde aan de 48 jaar durende noodtoestand en beloofde de oppositie meer bewegingsruimte. Maar het manoeuvre mislukte, overal in het land bleven tienduizenden opposanten op straat komen om het ontslag van de president te eisen.
Afgelopen vrijdag nam Assad dan de beslissing om de opstand met alle mogelijke middelen neer te slaan. Militairen kregen het bevel om de massabetogingen met scherp geschut uit elkaar te drijven. Daarbij vielen minstens 95 doden, waardoor de balans sinds het begin van de demonstraties op meer dan 350 doden kwam te liggen.
De jongste dagen trok Assad zijn keuze voor gewelddadige onderdrukking systematisch door. Op zondag maakten zijn troepen dertien doden in de noordwestelijke stad Jabla, gisterochtend koos hij voor de weg van het disproportioneel geweld: Assad stuurde 5.000 militairen en een zevental zware T-55-tanks op de burgers van het oppositiebolwerk Deraa af. Deraa begon gisteren steeds meer op de onfortuinlijke Libische stad Misrata te lijken: schietende tanks in de straten, militairen die vuren op alles wat beweegt, sluipschutters op de daken. “Legereenheden trekken door de stad”, vertelde een inwoner. “Er komt maar geen einde aan het geluid van machinegeweren en artillerie.” Volgens andere burgers hingen er donkere rookwolken boven de stad. “Angstaanjagend. Dit bewijst dat de overheid niemand zal sparen om de wil van het volk en de drang naar vrijheid in de kiem te smoren.”
Barbaarse oorlog
Opvallend was dat de militairen zo snel als mogelijk de controle veroverden over de belangrijkste moskeeën van de stad. Het was daar waar de jongste weken regelmatig werd opgeroepen tot verzet. “Maar de minaretten van onze moskeeën zijn ook belangrijke communicatiemiddelen om hulpverleners duidelijk te maken waar de gewonden liggen”, zegt een bron.
De meeste inwoners probeerden zo goed en zo kwaad als dat kon te schuilen in hun huizen. Maar een aantal jongeren speelde een levensgevaarlijk kat-en-muisspel met de militairen. Ze daagden de veiligheidstroepen uit en zetten het op een lopen telkens als de tegenstander begon te vuren.
Hoeveel slachtoffers bij de aanval op Deraa zijn gevallen, zal pas de komende dagen duidelijk worden. “Ik telde minstens 25 lijken in de straten”, zei een ooggetuige. “Maar hoeveel mensen er vandaag gestorven zijn, kan ik niet zeggen. Het is te gevaarlijk om de lichamen van straat te halen. Zowel de doden, de stervenden als de gewonden blijven achter op straat.”
Zowel voor de Syrische bevolking als voor de wereldopinie is nu duidelijk dat Assad, net als de Libische leider Kadhafi, uit is op een totale oorlog met zijn eigen bevolking. De vooraanstaande oppositieleider Suhar al-Atasssi drukte het als volgt uit. “De overheid is een baarbaarse oorlog begonnen om de democratische krachten totaal te vernietigen.”
Sancties onvermijdelijk
De leiders van diverse grootmachten beseffen dat met Assad geen geweldloos compromis meer mogelijk is en bereiden sancties tegen het regime voor. De Amerikaanse president Barack Obama was de eerste om met een aantal doelgerichte straffen te dreigen: bevriezing van de financiële tegoeden van Assad en zijn entourage, en een verbod voor Amerikaanse zakenlui om nog langer met Syrië handel te drijven. Belangrijke Europese lidstaten als Groot-Brittannië, Duitsland en Frankrijk sloten zich daar bij aan, en de kans bestaat dat de VN-Veiligheidsraad vandaag nog over de kwestie samenkomt. “Sancties zijn nu onvermijdelijk geworden”, zo verwoordde een Europees diplomaat het. “Maar het probleem is wel dat we dan geen enkele grip meer hebben op Assad. De tijd van diplomatieke manoeuvres en geweldloze compromissen is voorbij.”