Het charmante vissersdorpje Caleta de Famara met overal witte huisjes lijkt tijdens het laagseizoen wel verlaten.
it vulkanische eiland, gelegen langs de Afrikaanse westkust en deel uitmakend van de Canarische Eilanden, is een van de meest bijzondere plekken in de wereld. Geen enkel ander eiland kan uitpakken met zo’n natuurlijke looks, in grote mate te danken aan een strikt en uniek bouwbeleid. Giet boven dat sensationele en hallucinante landschap ook een fijn aanbod aan charmante dorpjes en alternatieve logies in eeuwenoude finca’s en je vergeet al snel dat de Canarische Eilanden enkel weggelegd zijn voor de massa- of pakketreistoerist.
“Lanzarote is zoals een kunstwerk zonder frame dat steeds verandert en beweegt”, beweerde César Manrique ooit. Deze Spaanse architect en kunstenaar is de grote held en voortrekker van Lanzarotes strikte bouwbeleid. In de jaren 1960 vocht hij voor het behoud van het natuurlijk en cultureel erfgoed van het eiland en integreerde hij zijn kunst en architectuur feilloos in het vulkanische landschap. Het was de geboorte van het concept arte y naturaleza, en in 1983 werd Lanzarote door de Unesco tot biosfeerreservaat uitgeroepen. Bijna 80 procent van het eiland is beschermd en er mag maximum vier verdiepingen hoog worden gebouwd. Bovendien moeten alle huizen en gebouwen in het wit worden geschilderd, en groene, blauwe of bruine raamkozijnen hebben. Natuurlijke materialen zoals lava zijn natuurlijk ook toegelaten.
Nu nog steeds zijn Manriques creaties de grote trekpleisters van het eiland. Denk maar aan de dromerige zwembaden van zijn villa in Jameos del Agua, het noordelijke uitkijkpunt Mirador del Río, de Jardín de Cactus in Guatiza en natuurlijk het beruchte restaurant El Diablo in het Timanfaya-vulkaanpark. Maar niet alleen Manrique, die in 1992 tijdens een auto-ongeval om het leven kwam, droeg Lanzarote in zijn hart. Filmmaker Pedro Almodóvar werd ook verliefd op dit eiland en nam er verschillende scènes voor zijn film Los abrazos rotos(De gebroken omhelzingen) op. Hij omschrijft de redding van Lanzarote van het massatoerisme als volgt: “César Manrique gaf in de jaren 1960 Lanzarote zijn identiteit op hetzelfde moment dat Franco het massatoerisme in Benidorm en Torremolinos introduceerde. Franco hechtte in die tijd niet veel belang aan de Canarische Eilanden zodat de eilandbewoners met meer vrijheid en onafhankelijk hun ding konden doen. Het resultaat kan je nu nog altijd zien en voelen.” Jammer genoeg bezweken de meeste andere Canarische Eilanden onder het gewicht van het massatoerisme terwijl Lanzarote spartelend en vaak met veel tegenwind van projectontwikkelaars, corrupte politici en Spaanse maffia zijn maagdelijk en authentiek karakter wou behouden. Onlangs stuurde Spanje nog zijn Guardia Civil naar het eiland om tientallen hogergeplaatste figuren, die via vriendjespolitiek het strikte bouwbeleid aan hun laars lapten, in de gevangenis te gooien. Het lijkt wel of de geest van Manrique nog steeds een oogje in het zeil houdt.
Langs de noordkust van het eiland, op een boogscheut van het aardige vissersdorpje Arrieta, woont in absolute harmonie met de omgeving de sympathieke Amerikaan John met zijn Duitse vrouw Steffi. “We zeilden zeven jaar de wereld rond, maar uiteindelijk keerden we naar Lanzarote terug. Er is geen betere plek en unieker eiland dan dit. Het licht, de landschappen, zijn ligging vlak naast Afrika met aan de overkant Zuid-Amerika, maar toch met de Spaanse nationaliteit en dito charisma.” Uit liefde voor het eiland renoveerde John jarenlang een tweehonderd jaar oude boerderij of finca met dikke, stevige muren die ook de buitenpatio met een fraai zwembad en oude olijfboom tegen de vaak stevige wind beschermen. Binnenin zijn er muren die tot tien meter hoog gaan en ingenieuze glaspartijen die licht binnenlaten maar toch de felle zon buitenhouden. Het terras achteraan kijkt uit op een enorme tuin waar cactussen, grote palmbomen en jasmijnstruiken groeien. Villa Guatiza bevindt zich in het stille dorpje Guatiza dat enkel gefrequenteerd wordt door bezoekers die naar de Jardín de Cactus komen. Voor de rest enkel locals die een van de twee bars bezoeken of het vers gebakken brood in de supermercado komen halen. “Vakantievierders die Villa Guatiza huren, willen meestal Lanzarote op hun eigen manier ontdekken. Het zijn, met alle respect, geen toeristen die zich aan het handje laten nemen, ze springen liever in hun eigen huurauto en trekken zelf op verkenning”, vertelt John. “Ook centraal en noordelijk Lanzarote zijn prachtig maar worden vaak over het hoofd gezien door toeristen. Ideaal voor wie van het authentieke karakter van het eiland wil proeven.”
Andere mooie logies in het noorden zijn de verzameling finca’s die de Duitse Claudia aanbiedt. Ze woont al jarenlang op Lanzarote en pendelt voor haar job nu en dan terug naar Duitsland. In haar portfolio zitten onder andere een bijna onvindbare en comfortabele finca in lavasteen met onbelemmerd uitzicht over een vallei en de zee, tot charmante appartementen in het stille en niet-toeristische dorp Mala. De gemeenschappelijke noemers in al deze finca’s zijn rust en stilte.
Op nog geen vijftien minuten rijden van Mala en Guatiza bevindt zich Teguise, de oude hoofdstad van Lanzarote. Let op, verwar deze niet met Costa Teguise, een toeristische enclave langs de oostkust met veel te grote hotels en te veel opeengepakte toeristen. Een oud fort torent hoog boven het witgekalkte dorpje uit dat een wirwar is van vaak autovrije straatjes en pleintjes. Het dorp bestaat vooral uit witgekalkte huizen met groene luifels en goed onderhouden pleintjes waar hoge palmbomen voor wat schaduw zorgen. Er is geen enkel plastic of opzichtig reclamebord te bespeuren. Ook nog een erfenis van de voorstellen van Manrique om Lanzarote schoon en authentiek te houden. Op zondag ruilt Teguise zijn low profile en stil karakter voor muziek, sfeer en veel volk dankzij de levendige curiosamarkt, de Mercadillo. Stalletjes met kleding, souvenirs, lokale producten en hebbedingetjes plus terrassen afgeladen vol met bezoekers. Om de bussen met toeristen te omzeilen, kom je best na de middag wanneer de rust over het stadje beetje bij beetje terugkeert. Ga iets drinken in Cafe Jaleo op het beschutte terras waar vaak live jazz wordt gespeeld en er meer lokale inwoners dan bezoekers van hun weekend zitten te genieten. Of bezoek Teguise op een andere dag wanneer enkel de krijsende zwaluwen en het plaatselijke groepje muzikanten in de Escuela de Música de sfeer bepalen.
Enkele kilometers verder, langs een indrukwekkende weg die zich naar de kust slingert, bevindt zich het excentrieke vissersdorpje Caleta de Famara. Dankzij een speciale stroming in de zee, de sterke wind en de vaak spectaculaire golven wordt deze plaats door een gemoedelijke surfergemeenschap ingepalmd. Het dorp zelf lijkt weggeplukt uit een Far Westfilm met overal zand op de grond en rijen witte huisjes die vooral tijdens het laagseizoen verlaten lijken. Trefpunt voor de moedige (kite)surfers en de locals zijn de bars op de zanderige hoofdweg zoals El Chiringuito de Famara. Lekker eten doe je in restaurant Sol met zicht over het strand en de oceaan. Proef hier de beroemde papas arrugadas con mojo, in zout gebakken kleine aardappeltjes die opgediend worden met mojo, een sausje gemaakt met veel look, olijfolie en andere ingrediënten die kleur en smaak geven. Vraag er een vers gegrilde vis, calamar of octopus bij en een flesje lokale witte malvasía-wijn en je voelt je de koning te rijk. Op het strand van Famara zelf kom je niet om te zonnebaden want de wind is hier meestal te sterk en dit is het domein van de surfers.
Aan de overkant van het zwarte, fijne zandstrand, bijna tegen de flank van de indrukwekkende berg die Famara afboordt, ligt een verzameling bungalows. Als een witte enclave bijna. Ze zien er erg minimalistisch en Scandinavisch uit en werden hier in de jaren 1970 neergepoot om low-keytoerisme in Lanzarote te introduceren.
Epicuristen duiken dan weer centraal Lanzarote binnen met zijn excentrieke wijnbouw die nergens anders ter wereld te vinden is. De weg van Teguise naar La Geria is een indrukwekkend zwart maanlandschap met minikraters, gestolde lavastromen en vervaarlijke vulkanen op de achtergrond. Wanneer je La Geria nadert, ontdek je hoe aan lokale wijnbouw wordt gedaan: de wijnstokken worden door cirkelvormige muurtjes omgeven om ze te beschermen tegen de constante passaatwind. De buitenranden van het lavaveld vormen een uniek wijngaardterroir. In meer dan driekwart van de wijngaarden staan malvasía-druiven aangeplant die frisse, witte wijnen voortbrengen.
Een van de grote bodega’s is Stratus, met een nieuwe wijnkelder en betaalbaar, opgewaardeerd restaurant. Kleinere bodega’s zijn onder andere El Grifo en Los Bermejos waar je ook kunt proeven en wijn kopen natuurlijk. Het logo van de familiewijngaard El Grifo, dat een griffioen voorstelt, werd trouwens ontworpen door Manrique zelf. De weg door centraal Lanzarote slingert zich verder door het steeds veranderende, vulkanische landschap. Verloren rijden doe je niet snel, daarvoor is het eiland te klein. Regelmatig kom je een groepje fietsers tegen die hier in dit perfecte klimaat trainen voor triatlons. Zopas vond hier de zoveelste Ironman plaats waarbij 1.500 deelnemers de natuurlijke elementen op en om het eiland trotseren. Lanzarote is gerenommeerd om zijn uitstekende condities en landschappen om sporters klaar te stomen of in vorm te houden. Het dorpje La Santa langs de westkust heeft het beroemde La Santa Sport-resort met olympisch zwembad en een van de enige immergroene grasmatten van het eiland.
Wie kleinschaliger wil logeren in centraal Lanzarote kan terecht in het charmante hotelletje El Caserío de Mozaga, een witgekalkte, negentiende-eeuwse finca in het midden van het eiland. De oude melkerij werd met liefde gerenoveerd en behield zijn authentieke elementen, antiek meubilair incluis. De terrassen geven uit op het zwarte vulkaanlandschap en het bijbehorend restaurant met metershoog raam is een goede plek om de verfijnde keuken van Lanzarote te proeven.
Een mooie route gaat van Tinajo naar en door het nationale park van Timanfaya. Grote delen van dit beschermd gebied kan je met de auto bezoeken terwijl een ander deel enkel met een speciale sightseeingbus te bezichtigen is. Het overdonderende landschap van het park ontstond in de achttiende eeuw toen enorme vulkaanuitbarstingen op het eiland plaatsvonden. Het resultaat zijn 32 kraters en een landschap waar het nu nog steeds naar zwavel ruikt. Waarom bezoekers niet zomaar overal mogen rondlopen? Op veel plaatsen in het park is de aardkorst amper twee meter dik en temperaturen van meer dan 400 graden zijn onder deze dunne laag gestolde lava geen uitzondering.
Om de inspiratieplek van filmmaker Almodóvar te ontdekken, trek je verder langs de zuidkust naar het vissersdorp El Golfo. Hier nam de regisseur de scène met Penélope Cruz op. Stel je Cruz in een innige omhelzing voor vlak langs de groenachtige vulkanische lagune die via ondergrondse gangen met de oceaan verbonden is. De groen-giftige kleur van de lagune komt door algen die in dit unieke ecosysteem groeien. Wie goed zoekt, vindt groene, glimmende kristallen, olivine, die ook als sieraad worden gebruikt. Na El Golfo vind je langs de zuidkust de andere grote toeristische centra van Lanzarote. Playa Blanca en Puerto del Carmen zijn een wereld apart. Zet de niet-toeristische route verder op het vulkanische, zwarte zandstrand van Playa Quemada waar je in een van de restaurantjes iets kan gaan eten. De huizen reiken bijna tot aan de zee en door de hoge, klifachtige bergen op de achtergrond is de baai goed beschermd en perfect om er een duik in te nemen. Wanneer je ’s avonds na het zwemmen plaatsneemt op een van de twee terrasjes, zie je het kleine, witte dorpje vlak aan het zwarte zandstrand terwijl de zon achter de indrukwekkende bergen duikt. Hef het glas op César Manrique en alle andere moedige zielen die van Lanzarote een van de meest speciale pleisterplekken op de wereld hebben gemaakt.
Praktisch
Algemeen
•We vlogen naar Lanzarote met Thomas Cook Airlines dat nog tot 30 oktober rechtstreeks vanuit Brussel op woensdag en zaterdag vliegt. Vluchtprijzen vanaf 285 euro per persoon, heen en terug, inclusief alle taksen, maaltijd en frisdrankje aan boord. Zoek de goedkoopste vluchtprijzen via de promozoeker op www.thomascookairlines.com.
•Vervoer ter plekke: de beste manier om Lanzarote te ontdekken is met de huurwagen. De wegen liggen er heel goed bij, ideaal voor een vrij rustige rijstijl. Ook een grote plus: de benzine is er een stuk goedkoper dan bij ons. Met Sunny Cars huur je vanaf 166 euro voor een week een comfortabele auto met airco. Helemaal plezierig is het om met een Suzuki Jimny Jeep het eiland te verkennen voor 415 euro per week. Huurauto’s van Sunny Cars zijn 100% verzekerd en ter plaatse betaal je geen onaangename extra’s, www.sunnycars.be.
•Niet te missen trekpleisters op Lanzarote: www.centrosturisticos.com.
•Meer informatie in het Nederlands over wijn uit Lanzarote: http://ivv-vl.skynetblogs.be/ post/6411168/wijn-en-lanzarote-een-kwestie-van-passie.
Eten & Drinken
•Teguise: Café Jaleo, Calle Flores 1, Teguise
•Caleta de Famara: restaurant Sol, www.restaurantesolfamara.com
•Bodega Stratus: www.stratvs.com
•Bodega El Grifo: www.elgrifo.com
•Bodega Los Bermejos: www.losbermejos.com
Logeren
•Villa Guatiza: een villa voor een week huren voor twee personen kan vanaf 1.190 euro. Inbegrepen zijn een culinaire starterskit, linnen, handdoeken, wifi, fietsen, surfboard,… In de villa kunnen vier volwassenen en twee kinderen logeren, www.villaguatiza.com.
•Finca’s huren in het onbekende noorden van Lanzarote: check de Nederlandstalige website www.lanzarote-finca.com. Hier huur je vakantiehuizen vanaf 35 euro per dag voor twee personen.
•Bed & breakfast Caserío de Mozaga: een tweepersoonskamer vanaf 69 euro per persoon, www.caseriodemozaga.com.
•Ecologisch logeren in yurts en villa’s: vanaf 75 euro voor twee personen, www.lanzaroteretreats.com.