Miley Cyrus choqueert, maar de jeugd blijft braaf

De eighties brachten Madonna, toen was er Britney Spears, vervolgens waren het Rihanna en Lady Gaga die vakkundig aanschurkten tegen de grenzen van het publiek fatsoen. De laatste weken is het Amerikaanse tieneridool Miley Cyrus die olie op het vuur gooit. Ook zangeressen van de oude garde Sinead O'Connor en Annie Lennox mengden zich in het welvoeglijkheidsdebat. Moeten we al wat bloot en provocerend is gaan bannen van de buis, nu popsterren al zelf de moraalridder gaan uithangen?

Niets om ons zorgen over te maken, volgens pedagoog Pedro De Bruyckere van de Arteveldehogeschool. "Het grootste gevaar van dit soort mediahetzes is de creatie van een 'moral panic'. Mensen beginnen zich vragen te stellen, zoals een Annie Lennox die daarin meestapt, en daardoor ontstaat er nog meer aandacht voor een in feite te verwaarlozen probleem. Overseksualisering is een thema dat om de zoveel jaar terugkomt, terwijl we nog nooit zo'n brave jeugd hebben gehad als nu. Nog nooit waren er zo weinig tienerzwangerschappen. Drank- en drugsgebruik bij minderjarigen is gedaald. Jonge meisjes beseffen wel degelijk hoe geseksualiseerd die videoclips zijn. Als er al een negatieve invloed is, dan zien we dat dat het meest gebeurt bij een heel kleine groep van meisjes die al problemen hebben."

Amerika in shock

Het begon met het kronkelende optreden van Cyrus' in vleeskleur gehulde bips, dat de voorbije maanden beter bekend werd als 'twerken'. Dat deed ze op het podium van de MTV Music Awards met 'Blurred Lines'-zanger Robin Thicke, die zelf versteld leek te staan van wat hem overkwam. Wie gekeken heeft, zag een met verstomming geslagen Will Smith mét kroost op de eerste rij, en vervolgens ging heel Amerika collectief in shock. Ook de laatste videoclip van Cyrus, 'Wrecking Ball', waarin ze bij momenten poedelnaakt op een sloopkogel door het beeld zweeft, zette veel kwaad bloed bij verontwaardigde ouders, die de voormalige kindster beschuldigden van misbruik van feminisme.

Cyrus liet zich naar eigen zeggen voor het filmpje inspireren door 'Nothing Compares 2U' van Sinead O'Connor. "Ik wilde er tegelijk stoer en mooi uitzien", zegt het tieneridool in het Amerikaanse magazineRolling Stone. Niet naar de zin van O'Connor, die vorige week scherp uithaalde naar de tiener in een open brief. Ook oud Eurythmicszangeres Annie Lennox deed een duit in het zakje. Op Facebook gaf ze te kennen voor vrijheid van meningsuiting te zijn, maar genoeg te hebben van jonge popsterren die bijna naakt over het podium kronkelen. Op de BBC-radio pleitte ze zelfs voor een soort filmkeuring voor muziekvideo's, want "hoe zorg je ervoor dat kinderen daar niet aan blootgesteld worden? Het is zo krachtig. Je wilt je zeven jaar oude dochters niet overal zien staan 'twerken'."

Achterhoedegevecht

Een videoratingsysteem is niet meteen zinvol volgens De Bruyckere. "In de praktijk is het al zo dat veel zenders bepaalde videoclips overdag niet uitzenden, en dan nog blijft het een achterhoedegevecht omdat de meeste jongeren die clips op YouTube bekijken. Hoe sterker je het verbiedt, hoe meer ze het willen."

Dat klopt, zegt Monica Cambon van Jim TV. Als music scheduler screent ze wekelijks of nieuwe videoclips wel geschikt zijn voor hun doelpubliek. "Pikante videoclips worden enkel getoond van 12 uur 's nachts tot 5 uur 's ochtends. "Dat zijn de meest aangevraagde clips. Vanaf één na twaalf staat de telefoon roodgloeiend."