Topduif wordt soepduif tijdens enkeltje België-Peking

Het stuift in duivenland. Voor de gespecialiseerde duivenwebsite komkom.be is er al dagen maar één onderwerp: de Chinese miserie, zoals ze het zelf noemen. In juli vertrokken 401 duiven van veilinghuis Pipa in Knesselare naar Peking. Alleen raakten ze niet zoals gepland tot bij hun Chinese kopers. Bij de beestjes zat onder andere Bolt, de sprintkampioen uit de til van Leo Heremans. In mei telde de Chinees Gao Fuxin het recordbedrag van 310.000 euro neer voor Bolt. Daarmee werd die de duurste duif ter wereld. Naast Bolt zaten er nog tal van prijsbeesten in de lading van Pipa naar Peking. Alles samen goed voor ruim 1,7 miljoen euro.

Vorige maand vertrok opnieuw een lading van 1.212 duiven vanuit België richting Peking. De verzenders waren verschillende handelaars uit België. Jo Herbots van Herbots in Halle-Booienhoven is een van hen. Hij wacht nog altijd op de vrijgave van 353 duiven. Hij spreekt van verschillende dure duiven. Een bedrag wil hij er niet op plakken. De waarde van zijn levering zou volgens onze informatie rond de 400.000 euro schommelen. "Wij zijn volop in onderhandeling met de Belgische ambassade", zegt Herbots. "Ik heb de indruk dat het de goede weg opgaat. Het moet ook. Het is mijn broodwinning." Ook Céline Sun heeft meerdere duiven in de geblokkeerde zending zitten. "Maar ik geloof eerlijk gezegd niet dat het snel opgelost zal zijn", zegt ze.

Joren Vandeweyer van Buitenlandse Zaken zegt dat de Belgische ambassade in Peking bezig is met de problematiek. "We bemiddelen volop met de Chinese autoriteiten in deze complexe zaak", bevestigt Vandeweyer. "De dieren zijn in China in beslag genomen in het kader van een onderzoek over invoerrechten." Over invoerrechten gesproken: op elke duif die China binnenkomt, moet de koper 10 procent invoerrechten en 13 procent btw bijpassen. Voor Bolt betekent dat invoerkosten van 75.330 euro. Vandeweyer zegt dat de bemiddeling met de Chinezen vruchten afwerpt. "Intussen zijn de eerste 401 duiven vrijgegeven."

"Klopt", zegt Nikolaas Gyselbrecht van Pipa. "Zondag zijn onze duiven inderdaad vrijgegeven na hetbetalen van een waarborg aan de Chinese douane." Een bedrag wil hij niet noemen, maar het is duidelijk dat het om een bedrag met zes cijfers gaat. "Maar we krijgen de borg terug zodra het onderzoek is afgelopen."

Gyselbrecht zegt dat de problemen voor hem eind juli begonnen. "Toen kreeg ik een telefoontje van K.R., de Belgische medewerker van het transportbedrijf dat de duiven voor 99 euro per stuk naar China vliegt. Hij zei dat er een probleem was. Volgens hem had de douane in Peking op een vlucht van 2.600 duiven net onze 401 duiven in beslag genomen. K.R. noemde het een probleem dat in onze manden certificaten zaten, met de echte waarde van onze duiven. Maar we doen dat al vijf jaar zo! Voor ons is dat marketing. De Chinezen zijn verzot op zo'n blinkend certificaat in het Chinees waarop staat dat zij de duif kochten, van welke verkoper en voor welke prijs. Er is daar niets geheims aan. Die bedragen komen ook overeen met het bedrag dat op onze exportfactuur stond. Voor ons was dus alles in orde. Maar K.R. klaagde dat de Chinese douane vijftig van die certificaten had ontdekt, goed voor 1,5 miljoen euro. Hij zei dat de douane ons daarvoor nog een officiële afrekening zou sturen."

"We voelden dat het verhaal rammelde en dat werd enkele dagen later ook bevestigd", zegt Gyselbrecht. "Bleek dat onze duiven in Peking wel degelijk waren geklaard. Ze waren dus wél door de douane geraakt. Het transportbedrijf kon ons niet veel later ook een bewijs hiervan voorleggen. Ook de Belgische douaneattaché van Peking kreeg van de Chinezen die bevestiging. Ik heb hun medewerker daarmee geconfronteerd. Hij paste zijn verhaal in een vingerknip aan en zei toen dat zijn Chinese zakenpartner(Qiwen Zhang, die de duiven in China uitklaart, BJM)geld onder tafel had betaald om de duiven vrij te krijgen. De duiven stonden volgens hem bij Qiwen Zhang maar mochten niet weg zolang de afrekening niet was vereffend. Hij zei dat we de zaak verder moesten afhandelen met die Chinees. In een telefoongesprek met Qiwen Zhang bleek snel waar het om draaide: hij zei dat hij ons probleem kon oplossen voor 750.000 euro. We hebben meerdere keren om officiële documenten gevraagd in verband met het beslag door de douane. We kregen nooit ook maar één papier en dus geen bewijs. Als we die 750.000 euro niet betaalden, dreigde hij ermee onze duiven te verkopen. We werden afgeperst! Hij stelde ons meerdere keren voor om in China te gaan onderhandelen over dat bedrag."

Uiteindelijk plooide Gyselbrecht voor die laatste vraag. "Omdat we als makelaar-tussenpersoon een verantwoordelijkheid dragen tegenover de koper", zegt hij. "We hebben enkele bodyguards gehuurd, omdat we daar natuurlijk vreesden voor onze veiligheid. We wisten niet in welk wespennest we terecht zouden komen." De Belgen hadden een afspraak op het domein waar de transportfirma van Zhang is gevestigd. "We hebben aangedrongen, maar de Chinees wilde ons niet vertellen waar onze duiven waren. Omdat we een bewijs wilde zien dat ze nog in leven waren, heeft hij ons uiteindelijk wel enkele foto's getoond. Zo kwamen we te weten dat onder andere Bolt nog in leven was. Omdat we die 750.000 euro niet wilden betalen, stelde hij zijn eis bij: eerst zakte hij tot 460.000 euro, later tot 400.000 euro. Daarop zijn we vertrokken."

Daags na het bezoek van Nikolaas Gyselbrecht werd Qiwen Zhang gearresteerd in Peking. Al zijn eigendommen en middelen zijn naar verluidt in beslag genomen. "Blijkbaar hield de Chinese politie hem al langer in de gaten", zegt Gyselbrecht. Met de arrestatie van Qiwen Zhang botste het Chinese gerecht ook op de 401 duiven van Pipa. Sindsdien waren de beesten aangeslagen.

De transportfirma, Hartrodt, is karig met commentaar. "Het is een complexe zaak. Op een dag zal het wel opgelost raken. Laat de wet nu haar werk doen", zegt Tim Van Praet. K.R., de medewerker van Hartrodt die Pipa belde, wordt door de website Komkom.be m et naam en toenaam aangewezen als de vervalser van de duivendocumenten. Ze zeggen dat hij topduiven op papier liet transformeren tot soepduiven door hun waarde terug te brengen naar 23 dollar. K.R. ontkent in alle toonaarden. Zijn advocaat Joris Vercammen: "Mijn cliënt ontkent ten stelligste elke vorm van schriftvervalsing of medewerking daaraan. We bekijken hoe we kunnen reageren tegen de website. Want die is weinig genuanceerd en ronduit lasterlijk." De transportfirma heeft na alle heisa de samenwerking met K.R. verbroken.

K.R. zelf is weinig onder de indruk. "The show must go on. Er zijn transportbedrijven genoeg", zegt hij. Met de problemen in Peking beweert hij niets te maken te hebben. "Ik weet ook niet hoe de vork in de steel zit in China. Mijn partner kan ik al enkele weken niet bereiken. Hij neemt zijn gsm niet op." K.R. zegt dat niemand hem officieel heeft gezegd dat die in de cel zit in Peking. "Eind oktober plan ik naar Peking te vliegen. Om de situatie van dichterbij te bekijken."

Niet alle duiven van Pipa overleefden het avontuur. Vijf vogels kwamen om. Bolt en zijn duurste vrienden zitten intussen wel bij hun kopers.

Intussen maken de handelaars van de ruim 1.200 duiven die nog altijd vastzitten zich wel zorgen over hun verkochte duiven. Céline Sun: "Een duif is nog altijd een levend dier. Elke duif die verhuist naar China wordt daar eerst dertig dagen in quarantaine gehouden. Die periode is intussen al enkele dagen voorbij. We kunnen alleen hopen dat de dieren goed verzorgd worden. Natuurlijk zijn we bang. Dit is zo vervelend, want wij hebben ons werk gedaan. Ik garandeer u: wij hebben de juiste documenten meegeleverd", zegt Sun. "Er moet onderweg naar of in China iets zijn gebeurd. Maar wat?"