'Een hit is pas een hit als hij ook in karaokebars wordt gezongen'

The Kooks zijn in korte tijd uitgegroeid tot een van de populairste popgroepen uit Groot-Brittannië. 'Naive' werd twee jaar geleden het soort instant classic dat al gauw een hele carrière overschaduwt, maar wanneer we de groep ontmoeten in de Londense Konkstudio, waarnaar de cd genoemd is, laat zanger Luke Pritchard er weinig twijfel over bestaan dat die ene hit slechts het begin was. 'We zouden graag een cd maken die het succes van Thriller koppelt aan de culturele impact van The Velvet Underground. En dat zit erin, denk ik.'

DOOR BART STEENHAUT / FOTO ALEX VANHEE

Het is een grijze, druilerige dag in Londen. Hier, in een onopvallend grijs gebouw aan Tottenham Lane, zitten The Kooks aan de opvolger te werken van Inside In/Inside Out, hun debuut-cd, waarvan er wereldwijd inmiddels meer dan twee miljoen werden verkocht. In de hoop de magie van toen opnieuw te vatten is het Britse viertal teruggekeerd naar de Konk Studios, waar ze destijds als onbekend groepje hun eerste passen in de muziek zetten. Het gastenboek van Konk oogt indrukwekkend. Snow Patrol heeft hier opgenomen. En Robbie Williams. Kylie Minogue zelfs. Maar wie hoopt hier veel luxe te vinden komt bedrogen uit. Het huis heeft nog het meest weg van een kraakpand, en de ontspanningsruimte heeft, behalve een tafeltennistafel, weinig te bieden. De televisie, geen flatscreen, biedt keuze uit twee zenders, waarvan een voortdurend door sneeuw wordt verstoord. De kamerplanten zijn op sterven na dood en in de oude sofa's zijn sigarettengaatjes gebrand, wellicht een herinnering aan het zoveelste verveelde rockgroepje dat hier tussen twee takes door de verveling probeerde te verdrijven.

Zanger Luke Pritchard en gitarist Hugh Harris hebben het laat gemaakt gisteravond. Het was al na twaalven toen ze de studio verlieten, en achteraf zijn ze nog doorgezakt, waardoor ze vandaag een uur te laat op de afspraak verschijnen. Maar niet getreurd, beiden zijn in opperbeste stemming en hebben er geen moeite mee om al wat nummers te laten horen waar ze momenteel de laatste hand aan leggen. Die klinken bij een eerste indruk kort, bondig en verrassend explosief: hoekige gitaarpopsongs zonder overbodige franjes die al zijn afgelopen voor je gedachten de kans krijgen om af te dwalen. "We hadden ongeveer tachtig nummers voor de nieuwe cd, en daar zijn er uiteindelijk twintig van opgenomen. En de meeste daarvan hebben we het voorbije jaar al live uitgeprobeerd. De reactie van het publiek is een belangrijk selectiecriterium geweest."

We zitten in een half verduisterde kamer met een glas lauw Belgisch bier. Harris ligt met z'n voeten op een enorm mengpaneel, maar maakt er geen geheim van dat hij alleen de knopjes beheerst waarop zijn eigen instrument is aangesloten. De eerste keer wilden The Kooks hier opnemen in de hoop Kinkszanger Ray Davies te ontmoeten, die eigenaar is van de studio. Dat lukte, en tijdens een partijtje pool bleek de peetvader van de britpop zelfs bereid een duet in te blikken met de jonge groep. Alleen, het kwam er niet van, en hoewel ze hier nu terug zijn, hebben ze Davies deze keer niet aan zijn belofte herinnerd. "Davies heeft zijn kans gehad", zegt Pritchard, op een toon die niet meteen suggereert dat hij een grapje maakt. "Met Davies is het zoals met mijn ouders: ik weet nooit wat ik ertegen moet zeggen. Niet dat mijn maag samentrekt, zoals dat bij meisjes vaak gebeurt wanneer ze ons ontmoeten, maar toch. Die man is wel een levende legende, hé? Hoe doe je dat, een gesprek aanknopen met iemand die een heel hoofdstuk van de popmuziek heeft geschreven? Daar ben ik eigenlijk nog altijd niet achter." De groep is niettemin doelbewust naar deze plek teruggekeerd. "Omdat hier een heel huiselijke sfeer hangt", legt Harris uit. "De akoestiek is geweldig, en er zit karakter in dit huis. Soul. En dat vind je niet zo vaak."

Toch voelt Pritchard dat er een en ander veranderd is: The Kooks zijn geen groentjes meer. "De vorige keer waren we gewoon het zoveelste kutgroepje dat hier wat nummertjes kwam opnemen. Maar als je eerste plaat een succes is en je maakt een tweede, gelden er andere regels. Je wordt strenger beoordeeld, bent je naïviteit kwijt. Het voordeel van de twijfel is vandaag voor andere bands voorbehouden. Dat merken we nu al bij de critici. En wellicht straks ook bij het publiek, wanneer we weer op tournee gaan. We zullen ons moeten bewijzen, laten zien dat het succes van de eerste plaat geen toevalstreffer was."

Dat succes blijft in belangrijke mate toe te schrijven aan 'Naive', een nummer dat Pritchard al op zijn vijftiende schreef, en inmiddels een classic is geworden die zowel door Lily Allen als Mutya van Sugababes werd gecoverd. "Ik denk dat we ons succes te danken hebben aan het feit dat we songs schrijven over thema's waar onze generatie mee bezig is. Fijn, natuurlijk, dat we hits hebben. Maar mijn grootste ambitie is toch: iets maken wat in elke karaokebar op de jukebox staat. Pas dan is een hit écht een hit. En dat vind ik belangrijker dan wat platina aan de muur."

Niettemin geeft Pritchard toe dat 'Naive', en nadien ook 'She Moves in Her Own Way', zijn leven drastisch ondersteboven heeft gehaald. En dat het aanvankelijk lang niet vanzelfsprekend was om beide voeten op de grond te houden. "Het is allemaal wat te snel gegaan", knikt hij. "De kunst bestaat erin om je niet tegen al de verlokkingen te verzetten die het succes meebrengt. Je kunt de excessen beter omarmen. Er is niks mis met wat meisjes en een beetje drugs, af en toe. Alleen, muziek blijft uiteraard de basis. Het zou anders liggen mochten we zonder reden bekend zijn geworden, wat je vandaag alsmaar vaker ziet. Maar zodra we met z'n vieren samen muziek maken, vallen al die nevenverschijnselen weg. Dan zijn we nog steeds datzelfde groepje van drie jaar geleden."

En bekend zijn heeft kennelijk niet alleen voordelen. "Het is fijn wanneer iemand na afloop van een concert komt zeggen hoe goed het was", lacht Pritchard, "maar tegenover elk compliment staat een zeikerd die koste wat het kost kwijt wil dat hij me een lul vindt. Ik blijf het moeilijk hebben met het feit dat wildvreemden een uitgesproken mening over me hebben, al besef ik dat het eigenlijk zo hoort wanneer je met iets creatiefs naar buiten komt. Dan móét je eigenlijk wel extreme reacties uitlokken. Dat houdt ons alert, ook."

De nieuwe nummers geven niettemin aan dat The Kooks er vandaag een andere levensstijl op na houden dan voor de internationale doorbraak. Pritchard schrijft over het wankele evenwicht tussen jongens en meisjes, het voortdurend onderweg zijn en thuis missen. "Vrouwen spelen een prominente rol in mijn leven, maar dat heeft niets te maken met het feit dat ik in een rockgroep speel. Daar is élke jongen van mijn leeftijd mee bezig. Ik veronderstel dat jouw relatie een wezenlijk onderdeel van je leven uitmaakt? Wel, bij mij is dat niet anders. Dat verandert niet wanneer je een paar miljoen platen hebt verkocht."

Straks gaat de groep weer de baan op, en dan duurt het doorgaans nooit lang voor de routine op de loer ligt. "De vorige keer hebben we een jaar aan een stuk elke avond dezelfde songs gespeeld. Dan moet je al uit goed hout gesneden zijn om op de duur niet de automatische piloot in te schakelen. Eigenlijk verschilt optreden niet zo gek veel van een kantoorbaantje: je doet iedere dag precies hetzelfde. Alleen moeten wij na elke shift weer doorrijden naar een ander land. En dan valt het wel eens voor dat je bonsoir zegt wanneer je eigenlijk voor een zaal vol Duitsers staat. Dat zijn gênante momenten die beter niet te lang in je hoofd blijven malen."

Met dergelijke aspecten van het vak hadden The Kooks, nochtans studenten aan de muziekschool waar ook Amy Winehouse, Kate Nash, Katie Melua en Lily Allen hun internationale opmars begonnen, geen rekening gehouden. "Wanneer je als jonge tiener fantaseert over hoe het is om in een popgroep te zitten, ga je er altijd van uit dat alles van een leien dakje zal lopen", zegt Pritchard. "Ik dacht dat ik de gelukkigste vent ter wereld zou zijn mocht ik ooit twee miljoen platen verkopen. Maar inmiddels hébben we twee miljoen platen verkocht, en mijn problemen zijn dezelfde gebleven. Goed, er zit wat meer cash in mijn portefeuille, en dat is niet onaangenaam. Maar dat wil niet zeggen dat alles in mijn privéleven op wieltjes loopt. Of dat ik zonder hoofdpijn wakker word na een nachtje bier hijsen in de pub. Waar ik bovendien wordt lastiggevallen omdat ik een bekende kop heb."

Al wil Pritchard niet klagen, omdat hij beseft dat zoiets potsierlijk klinkt. "Weet je wat het is? Als je een berg beklommen hebt, geniet je wel even van het uitzicht. Maar terwijl je daar staat, begin je toch al te dromen van al de toppen om je heen die nog hoger zijn. Dus soms lijkt het of ik teleurgesteld ben, omdat ik al een nieuw doel heb gesteld. Wie ter plaatse trappelt, gaat achteruit."

Als de muziek van The Kooks al iets teweeg moet brengen, dan is het dat zoveel mogelijk mensen zich er goed bij voelen. Dat lijkt wat klef, maar Pritchard meent het. "Als ik voor een zaal sta waar een paar duizend fans woord voor woord mijn teksten meezingen, geeft dat een enorme kick. Al die verschillende gezichten, die verschillende leeftijden en sociale achtergronden... Een concert is een van de weinige evenementen waar iedereen gelukkig is en elk klasseverschil wegvalt. Een goede popsong maakt iedereen gelijk."

Op de vraag hoe hoog ze de lat voor zichzelf gelegd hebben, hoeft Pritchard niet lang na te denken. "We zouden graag een cd maken die het succes van Thriller koppelt aan de culturele impact van The Velvet Underground. In dat opzicht denk ik dat we enkel Arctic Monkeys als concurrenten hebben. Muzikaal is wat ze doen niets nieuws onder de zon, maar Alex Turner schrijft wel geniale teksten. Daar kun je niet omheen." Het gesprek belandt als vanzelf bij de sfeer die momenteel heerst onder de nieuwe vloot jonge Britse rockgroepen die de voorbije jaren zijn doorgebroken. Die is, zo blijkt, niet om over naar huis te schrijven. "De Beatles en de Stones probeerden elkaar voortdurend de loef af te steken, maar buiten de muziek waren dat vrienden. En de concurrentiestrijd was gebaseerd op een diep wederzijds respect. Dat is helemaal weg nu. Vandaag komt het er kennelijk alleen nog op aan om zoveel mogelijk krantenkoppen te halen. Het oorlogje dat tijdens de hoogdagen van de britpop door Blur en Oasis werd uitgevochten, staat daarbij model. Al ken ik nogal wat groepen die, voor de publiciteit, de hetze vandaag zelf in scène zetten."

The Kooks doen daar naar eigen zeggen niet aan mee, al zit het al een tijdje scheef met Razorlight, en werd ook dat geschil deels in de media uitgevochten. "Een teken van deze tijd, vrees ik", zucht Harris. "In de jaren zestig zat iedereen goed in zijn vel en deed iedereen onbezorgd waar hij zin in had. Vandaag draait de economie vierkant, en is de maatschappij ook op sociaal vlak compleet verzuurd. Met als gevolg dat bijna iedereen van onze generatie paranoïde is geworden. Als Johnny Borrell ons afbrandt in interviews, heeft dat niets te maken met het feit dat hij ons bloed wel kan drinken. Want zo goed kennen we elkaar niet. Dat komt gewoon omdat hij onzeker is, bang dat er straks een nieuwe band komt die de zijne overschaduwt. Terwijl, dat is allemaal nergens voor nodig, want hij speelt in een goede groep. Kijk, toen wij begonnen waren we ook competitief. We hadden ons tot doel gesteld een plaat te maken die even goed was als de debuut-cd van Oasis. Maar dat kwam gewoon omdat we allemaal gék waren op die muziek. Terwijl, vandaag haalt iedereen elkaar naar beneden uit zelfbehoud. Je weet wel: 'The Kooks zijn een waardeloze groep, dus daar moet je niet naar luisteren.' Wel, daar pas ik voor. Sterker nog, hoe scherper de de concurrentie staat, hoe beter we daarvan worden. Als ik een fantastisch nummer op de radio hoor, motiveert me dat om zelf iets te maken wat nog meer indruk maakt." Pritchard hoort zijn eigen betoog en lacht om zoveel ambitie. En dan, zonder verpinken, loopt hij naar het mengpaneel en zet 'See the Sun' op, het nummer dat ze eergisteren hebben afgewerkt. "De impact van de Velvets, en de verkoopcijfers van Michael Jackson", herhaalt hij. "Volgens mij zit het erin."

Konk van The Kooks verschijnt dit weekend bij EMI. Op 18 april staat de groep in de Ancienne Belgique. Dat concert is al geruime tijd uitverkocht.

Zanger Luke Pritchard:

Je kunt de excessen die het succes meebrengt beter omarmen. Er is niks mis met wat meisjes en een beetje drugs, af en toe

Luke Pritchard:

Een concert is een van de weinige evenementen waar iedereen gelukkig is en elk klasseverschil wegvalt. Een goede popsong maakt iedereen gelijk