Meer cohousing in Vlaanderen: mooi in theorie, onhaalbaar in de praktijk

Vanya Verschoore, projectverantwoordelijke van cohousingorganisatie de Bazuin, stelt zich vragen bij Muyters' uitspraken. "Ik vind het vreemd om uit de mond van een minister te horen dat cohousing de toekomst is, als je weet dat lokale overheden de ontwikkeling van een project meestal dwarsbomen. Dat we moeten samenwonen om ruimte uit te sparen is ook geen vernieuwende visie. Er zijn actiegroepen die dat idee al jaren promoten. Bovendien blijft Muyters vaag. Hij heeft het alleen over extra ruimte, terwijl cohousing ook de duurzaamheid verbetert en ecologische voordelen biedt."

Luk Jonckheere, voorzitter van de vzw Samenhuizen, meldt dat cohousing op een heleboel problemen stuit. "Door de strikte wetgeving is het bijvoorbeeld moeilijk om een geschikt terrein te vinden. Er is altijd wel een regel die ons verbiedt om een bepaalde locatie te gebruiken. Bovendien is ook het kostenplaatje hoog. Wie aan cohousing wil doen, moet een woning kopen, wat voor velen niet haalbaar is. Het is vooralsnog niet mogelijk gezamelijke woningen te huren."

Jonckheere vindt het hoopgevend dat de regering het potentieel van cohousing heeft ontdekt. "Toen wij begonnen met cohousing, moesten we een ware strijd voeren om een project op te richten. Misschien zal het nu heel wat vlotter verlopen. Zelf woon ik in het allereerste cohousing complex. Ondertussen is er nog een project opgestart, en staan er vier in de steigers. Volgens mij zal het nu niet lang meer duren voor er meer volgen."

Federico Bisschop, voorzitter van de vzw Cohousingplatform, is minder optimistisch gestemd. "Het is goed dat Muyters het debat op gang heeft getrokken, maar de discussie blijft voorlopig in het ijle hangen. Ik acht de kans dat de regering met concrete voorstellen komt heel klein. Als de overheid echt iets wil doen, moet ze de ontwikkeling van projecten ondersteunen. Nu is de volledige bouwwereld nog afgestemd op private woningen en appartementen. Het is moeilijk om particulieren voor iets anders in te schakelen. De regering zou bepaalde gebieden voor cohousing moeten voorbehouden."

Regels aanpassen

Muyters vindt dat het tijd wordt dat de mentaliteit van de Vlaming verandert. Het moet gedaan zijn met de huisje-boompje-tuintje-droom. Bisschop is het daar niet mee eens. "Het is het beleid dat ervoor moet zorgen dat het aanbod om aan cohousing te doen groot en aantrekkelijk genoeg is. Ook de regelgeving moet veranderen. De sociale huisvestingsmaatschappijen zitten bijvoorbeeld vast in een keurslijf van wetten, waardoor ze geen gemeenschappelijke ruimtes kunnen creëren."

Professor ruimtelijke planning Georges Allaert zegt dat Muyters cohousing te simplistisch voorstelt. "Het is niet voldoende dat de minister het idee oppert, er moeten ook strategieën bedacht worden die cohousing op lange termijn mogelijk maken. Als er geen subsidies komen zal het altijd kleinschalig blijven. De overheid kan samenhuizen dan wel promoten, ze moet de projectontwikkelaars nog altijd meekrijgen. Die staan aan de kantlijn te kijken, en kiezen voor de meest winstgevende projecten. De termijn van Muyters loopt binnen een jaar af. Ik vraag me af of hij in die tijd een beleidslijn zal uitzetten. Daarvoor moet hij ook samenwerken met de andere bevoegde ministers, zoals minister van Wonen Freya Vandenbossche (sp.a). Pas als iedereen in de Vlaamse regering op dezelfde lijn zit, is cohousing een haalbare kaart."