Ouders slikken 'sexy' prinses Merida niet
Met een boezem, zwierig haar en een elegante jurk transformeerde Disney de stoere Pixar-prinses Merida tot een liefelijk popje. Geen alleenstaand geval, want steeds meer meisjesspeelgoed krijgt een sexy metamorfose.
Pixars eerste vrouwelijke hoofdpersonage, prinses Merida uit de film Brave, werd geroemd om haar ongetemde, prachtig geanimeerde haren en sterke karakter. De prent verscheen een jaar geleden, maar afgelopen maand 'kroonde' Disney, dat Pixar beheert, Merida tot lid van de Disney Princess-merchandisinglijn. Daarin verenigt Disney verschillende vrouwelijke heldinnen als Sneeuwwitje, Belle en Pocahontas. Net als haar collega's kreeg Merida een glitterjurk aangemeten. Haar rode krullenbos veranderde in golvende manen. Haar expressieve ogen werden van een laagje make-up voorzien en onder haar jurk prijkte een bescheiden boezem. De vrijgevochten tienerprinses was plots een slanke, sexy en volwassen vrouw die haar pijlen en boog thuis liet. Het merchandisingteam hulde haar in een strakke jurk. Vreemd, want in Brave scheurt Merida een te nauwe jurk kapot als die haar verhindert pijl en boog te hanteren.
Ouders startten een petitie tegen Merida's nieuwe look op de website amightygirl.com. Dit onlineportaal verzamelt boeken, films en speelgoed die positieve vrouwelijke rolmodellen meegeven aan kinderen. "Merida was de prinses waar veel meisjes en ouders op zaten te wachten: een sterk, zelfverzekerd en zelfredzaam meisje", staat in hun pamflet te lezen. Ondertussen tekenden 228.000 mensen de petitie. Disney krabbelde haastig terug. Het bedrijf stelt dat de Merida in haar feestjurk slechts een tijdelijke versie is, ter ere van haar 'kroning' tot Disneyprinses. "Ze blijft dezelfde sterke en vastberaden Merida uit de film", klinkt het in een verklaring aan NBCNews. "Zelfs een tomboy kleedt zich op voor een trouw of een speciale gelegenheid", schokschoudert het merchandisingteam.
Duizenden gadgets
Een van de prominentste proteststemmen kwam van regisseuse en animator Brenda Chapman. Ze won als eerste vrouw ooit een Academy Award voor Beste Animatiefilm met Brave. "Ik begrijp dat ze de lichamen van poppen niet voor elk personage veranderen, maar dit is een tekening. Een tekening die bovendien op duizenden gadgets terecht zal komen. Ik vind deze beslissing ontstellend en onverantwoord tegenover jonge meisjes", zei ze in de Marin Independent Journal.
"Disneymarketing en hun oversten zouden zich moeten schamen. Wat ze met Merida hebben gedaan is afgrijselijk. Als kleine meisjes dit leuk vinden omdat deze versie meer glitter heeft, is dat fijn en goed. Maar onbewust slorpen ze de sexy look van het nieuwe figuurtje op. Merida werd gecreëerd om dat patroon te doorbreken. Ze is een personage met inhoud en niet gewoon een mooi gezichtje dat wacht op romantiek."
Chapman zette haar krabbel onder de petitie. Ze werd tijdens de creatie van Brave opzijgeschoven voor regisseur Mark Andrews. Opmerkelijk, want de regisseuse kwam zelf met de plot van de film op de proppen. Voor het personage van Merida inspireerde ze zich op haar dertienjarige dochter. De officiële reden van haar ontslag luidde: "artistieke meningsverschillen". Chapman liet later verstaan dat vooral haar feministische aanpak niet in de smaak viel bij de studio.
De Merida-make-over is lang niet de enige in zijn soort. De Chinese Disney-'prinses' Mulan trekt in haar titelfilm verkleed als man ten strijde, ze knipt haar haren af en veegt met veel plezier de geishamake-up van haar gezicht. Toch prijkt ze als elegant prinsesje op beddenhoezen, mappen en talloze gadgets in Disneys prinsessenlijn. Disney mag dan koploper zijn, de filmstudio staat niet alleen in deze aanpak. Ook de stoere avonturierster Dora the Explorer ruilt in de speelgoedwinkels haar short en sneakers voor een prinsessenjurk. Veel speelgoedrages uit de jaren tachtig en negentig kregen het afgelopen decennium een nieuwe, sexy look. De Troll Doll is een voorbeeld. Deze kleine bruine mannetjes met bolle ogen en opstaand haar waren enorm populair in de jaren zestig en kenden nieuwe successen in de jaren zeventig en negentig. De popjes werden opnieuw gelanceerd in 2003 onder de naam Trollz. De makers veranderden de schattige mannetjes in meisjes met het lichaam van een tiener en gaven hen strikjes in de wilde haren. Ook de popjes bij Polly Pocket kregen een 'sexy' metamorfose. Hun kinderlijke gelaat en lichaamsbouw maakten plaats voor een kleinere variant van Barbie.
Tienermeisje
Hetzelfde lot verging de schattige Strawberry Shortcake en Hollie Hobby-lappenpop die succes oogstte in de jaren zeventig. Beide figuurtjes hadden oorspronkelijk een kinderlijk uiterlijk, maar kregen het lichaam van een tienermeisje. Speelgoedfabrikanten slaagden er zelfs in de meisjesachtige My Little Pony, een plastic pony met pastelkleurige manen en hartjes op zijn kont, te veranderen in een langbenig fuchsia figuurtje met make-up. De eigenzinnige gelaatsuitdrukkingen van de Cabbage Patch Kids uit de jaren tachtig kregen een lieflijker, karakterloos gelaat.
Lego brengt al sinds 1994 een roze meisjeslijn uit. Destijds heette de serie Belleville, vandaag doopt het Deense merk de lijn om tot Lego Friends. De meisjesdozen bevatten grotere figuurtjes die aan Barbie doen denken en minder bouwstenen. Voorlopig liet Disney nog niet weten hoe de merchandise-Medina er dan wel gaat uitzien.