Een labyrint van gangen en gaten
Het is een verjaardag die niemand zal vieren. De Syrische oorlog loopt nu al twee jaar. Wat begon als een manifestatie in Dera'a, in maart 2011, is verveld van een burgerprotest in een burgeroorlog. De steden Homs en Aleppo liggen aan puin en vormen een labyrint aan gangen en gaten. De straat als slagveld: de snipers, die zitten overal.
Soms kunnen we ze horen. En soms schelden we naar elkaar." Mohammed Jou was tot voor een paar maanden timmerman, ergens op het platteland, niet ver van Aleppo. Hij ruilde de hamer voor een wapen, en de nagels voor kogels. Jou werd rebel, in de dodendans tegen het regime van Assad, de president.
Hij dwaalt nu rond in Aleppo zelf, de kapotgeschoten stad, in het noordwesten van Syrië. Een spookstad met alleen puin en lege hulzen, waar niks of niemand nergens echt veilig is. En al zeker niet op straat. Daarom: de gaten in de muur. Uit vrees voor snipers slaan de rebellen bressen in de muren van de ontheemde Syriërs.
Meer dan één miljoen mensen zijn al gevlucht. Het land loopt leeg. Een huis is nu een schild. De deuren zijn weg. Er zijn alleen gaten, en een bel is niet nodig. Door het lint aan huizen draaft een leger aan rebellen. Door de gaten worden wapens gesjacherd, gewonden geëvacueerd, worden doden versleept. Want zelfs op straat is de dood niet veilig. Het schietgat als venster op de wereld. Met mortieren door dat kleine gat in de badkamer. Oorlog vanuit de zetel. De thuis als slagveld.
De grens tussen raken of geraakt worden, tussen dood en leven, tussen goed en kwaad is in Syrië weinig meer dan 10 centimeter. Een bakstenen muur. Daarom zegt Jou: "Soms kunnen we ze horen. En soms schelden we naar elkaar."
Het zijn de beelden die binnenkomen op redacties, al twee jaar lang. En altijd zijn er die gaten. Het zijn de blinde vlekken van de wereldpolitiek. Schieten en geschoten worden, als was het een videogame. Dolend in een stad vol schimmen.
Na twee jaar is het eindpunt nog altijd niet in zicht. De troepen van Assad verliezen bijna dagelijks terrein, maar hun weerstand is nog te groot om te breken. De dodentol staat op meer dan 70.000. And counting. Rebellen krijgen steun van jihadisten. Het maakt de uitkomst in Syrië alsmaar moeilijker te voorspelen. In de steden is er een netwerk van gaten en gangen, maar Syrië als geheel is weinig meer dan een labyrint.