Direct naar artikelinhoud

De Ideale Wereld in China

Niemand is werkloos en iedereen krijgt gratis eten, huisvesting, onderwijs en gezondheidszorg. Droom of doembeeld? Bekijk de expo The South Street Village van fotograaf Franky Verdickt en oordeel zelf.

Hier en daar behoorlijk lelijk, overal ongelooflijk druk en vreselijk kapitalistisch." Voilà, China in een notendop volgens de Brusselse fotograaf Franky Verdickt. "Iedereen die ooit in China is geweest, zal dat beamen. China mag dan een communistisch land zijn, alles draait om hoeveel geld je hebt. Erg vreemd. Daarom besloot ik op zoek te gaan naar het ideologische China. Naar de utopische basisgedachte van de Volksrepubliek. Al snel belandde ik in Nanjiecun: het laatste maoïstische dorp van China. Daar wonen zo'n drieduizend mensen in grauwe woonblokken. Op het binnenplein staan standbeelden van Stalin, Lenin, Marx en Mao. De fabriek en de landbouwgrond zijn eigendom van het dorp. Werken is verplicht, maar in ruil krijg je gratis eten, huisvesting, elektriciteit, telefoon, tv, kleding, onderwijs en gezondheidszorg. Nanjiecun is atypisch voor China. 's Avonds is het stil en nergens zie je reclameborden. Er is geen stress of competitie. Heerlijk rustig, maar ook fucking saai."

Tijdens zijn vier bezoeken aan Nanjiecun maakte Verdickt de fotoreeks The South Street Village: een verzameling landschappen, portretten en stillevens. De beelden ogen desolaat, een tikje tries-tig en soms zelfs surrealistisch. "De locaties en de mensen bestaan echt, ik heb ze gefotografeerd in Nanjiecun. Maar de beelden zijn gemonteerd. Niets is toevallig. Noem het gerust: geënsceneerde documentaire of gereconstrueerde realiteit. Net als iedereen droom ik van een ideale wereld. In de realiteit is dat onmogelijk, maar in mijn foto's kan ik die utopie wél realiseren."

Voor een extra bevreemdende sfeer fotografeerde Verdickt alle landschappen 's nachts. De bewoners portretteerde hij in een lokale fotostudio. Achteraf 'plakt' hij ze in de landschappen. "De mensen op de foto moet je zien als types. Het gaat om Het Koppeltje of De Arbeidster, niet om hun individuele persoonlijkheid. Dat idee komt van de Duitse fotograaf August Sander, die begin vorige eeuw de maatschappij probeerde vast te leggen door alle types te fotograferen, zoals 'de metselaar' en 'de rouwende vrouw'."

Als fotograaf is Verdickt een laatbloeier. Ooit werkte hij als ingenieur elektromechanica. Daarna reisde hij vier jaar lang de wereld rond. Eenmaal terug in België schreef hij zich in aan Sint-Lukas in Brussel waar hij in 2007 cum laude afstudeerde. Hij was toen 36. Sindsdien reist hij voor zijn reportages de hele wereld rond: Egypte, Georgië, Albanië en Turkije, maar vooral China. "Ik ben al heel vaak in China geweest. Het land fascineert me. Omdat ik een tijdje een Chinese vriendin had, leerde ik de cultuur van binnenuit kennen. Of China het land van de toekomst is, durf ik niet te zeggen. Maar van hun nieuwsgierigheid, motivatie en optimisme kunnen we zeker iets leren. De Chinese welvaart is trouwens relatief: 40% van alle middelen is in handen van 0,05% van de bevolking. De kloof tussen arm en rijk is immens. Maar ondanks die ongelijkheid en de focus op het kapitalisme blijven Chinezen dromen van een egalitaire maatschappij waarin alles eerlijk verdeeld is. Je ziet het: diep vanbinnen zit er nog een vleugje communisme."

Nog tot 24 april in Galerie Gaggarin, Saincletteplein 4 in Brussel, open op vrijdag en zaterdag van 13 tot 19u. Het boek kost 35 euro