Gaat Guantánamo op slot?
Het einde lijkt eindelijk nabij voor Guantánamo. De Amerikaanse president Barack Obama ontvouwde gisteren zijn langverwachte sluitingsplannen voor de gevangenis tijdens een persconferentie.
Er worden geen specifieke plaatsen benoemd waarnaar de in totaal 91 gevangenen die nu nog in de gevangenis verblijven worden overgeplaatst. Op Amerikaanse bodem zouden dertien locaties in aanmerking komen voor de opvang van 56 onder hen. Welke landen bereid zijn de 35 overigen op te nemen, is niet bekendgemaakt.
De kosten van de overdracht en de sluiting zouden 475 miljoen dollar (430 miljoen euro) bedragen. De gevangenis op Cuba kost de VS nu zo'n 445 miljoen dollar (403 miljoen euro) per jaar. Ze sluiten zou een jaarlijkse besparing van 80 miljoen dollar (72,5 miljoen euro) met zich meebrengen, waardoor de kosten van de verhuizing en sluiting binnen enkele jaren zou zijn terugverdiend.
Te duur
Obama zei dat hij dit hoofdstuk wil afsluiten voor hij in januari als president opstapt. Volgens Obama ondermijnt het detentiecentrum de nationale veiligheid en de Amerikaanse waarden. Obama zei dat hij op veel weerstand - in zowel binnen- als buitenland - is gestuit bij zijn pogingen om het kamp te sluiten. "Ik werk hier al zeven jaar aan en heb er ontelbare uren aan besteed. Het is nu tijd om Guantánamo te sluiten. Ik wil mijn opvolger er niet mee opzadelen. Ik hoef niet herkozen te worden, dus ik hoef geen rekening te houden met politieke gevoeligheden."
Het is maar zeer de vraag of Obama zijn langgekoesterde plan voor elkaar krijgt. In het Congres zijn tijdens Obama's aantreden meerdere wetten aangenomen die het huisvesten van de Guantánamo-gevangenen onmogelijk maken. South Carolina, Kansas en Colorado hebben al aangegeven dat ze niet zitten te wachten op gevangenen in hun staat. "Ik blijf het overplaatsen van gevangenen naar waar dan ook in de VS blokkeren", zei senator Jerry Moran van Kansas.
Amnesty International laat in een reactie weten blij te zijn met Obama's inzet om Guantánamo eindelijk te sluiten, maar noemt het overplaatsen van gevangenen naar de VS "roekeloos en onverstandig". "De mogelijkheid van een nieuw, parallel systeem van levenslange opsluiting in de VS zonder aanklacht schept een gevaarlijk precedent. Het zou een verwoestende klap voor de basisprincipes van het strafrecht betekenen."
Toen Obama in 2009 president werd, zei hij al dat het kamp binnen een jaar dicht moest. Het gevangenenkamp is te duur en speelt door zijn wereldwijd slechte naam jihadisten alleen maar in de kaart, vindt Obama.
Het is een erfenis van zijn voorganger George W. Bush en diens ook in de VS omstreden 'war on terror'. Om buitenlandse terreurverdachten elk recht te ontzeggen, werden ze opgesloten in de Amerikaanse marinebasis op Cuba. Het Amerikaanse recht zou er niet gelden, omdat het geen grondgebied van de VS is.