Assange moet geen vervolging vrezen in VS
De Verenigde Staten zullen waarschijnlijk geen vervolging instellen tegen Julian Assange, de oprichter van klokkenluiderssite WikiLeaks. Assange bracht de Amerikaanse regering in grote verlegenheid door geheime documenten te publiceren.
Het besluit geen aanklacht in te dienen, is nog niet officieel. Maar volgens de krant The Washington Post heeft het ministerie van Justitie feitelijk al geconcludeerd dat de kans klein is dat Assange wordt vervolgd, zolang niet kan worden aangetoond dat hij meer heeft gedaan dan alleen het openbaar maken van de geheime stukken.
In Amerika wordt een scherp onderscheid gemaakt tussen degene die lekt en degene die publiceert. Het eerste is strafbaar, het tweede niet. Dat heeft te maken met het Eerste Amendement uit de grondwet, dat de vrijheid van meningsuiting en de pers waarborgt. Nooit is er iemand veroordeeld die geheime stukken had gepubliceerd, maar wel kreeg eerder dit jaar de militair Bradley Manning een gevangenisstraf opgelegd wegens het laten lekken van een grote hoeveelheid militaire en diplomatieke stukken.
Het door Manning gelekte materiaal werd door WikiLeaks naar buiten gebracht en is gepubliceerd in The New York Times en de Britse krant The Guardian. Dat is ook een van de redenen, zeggen justitieambtenaren, dat wordt afgezien van het vervolgen van Assange. Want als was besloten dat hij strafbaar had gehandeld, dan hadden ook gerechtelijke stappen tegen die kranten moeten worden genomen.
Dat zou in Amerika ongetwijfeld zijn uitgelegd als een aanval op de 'heilige' persvrijheid en als een breuk met het verleden. In 1971 verwierp het Hooggerechtshof de poging van president Nixon om de publicatie van de 'Pentagon Papers' met geheime militaire informatie over de oorlog in Vietnam tegen te houden. "Voor het ministerie is het in het onderzoek naar Julian Assange steeds een probleem geweest dat het niet mogelijk is hem te vervolgen voor het publiceren van informatie zonder dat dezelfde theorie wordt toegepast op journalisten", zegt Matthew Miller, een voormalige justitiewoordvoerder.
Zweden
Het onderzoek van Justitie naar Assange heeft ruim drie jaar geduurd. Al van tevoren schatten juristen de kans op vervolging klein in, gezien het Eerste Amendement. Assange bevindt zich in Londen in de ambassade van Ecuador, het land dat hem politiek asiel heeft verleend. Hij wordt gezocht door Zweden op verdenking van seksueel misbruik. Zijn aanhangers zijn bang dat als hij naar Zweden gaat, hij wordt uitgeleverd aan de VS. Maar Miller zegt dat die zaak niets met de Amerikanen te maken heeft.