Rijke Grieken investeren hun geld in chique Londense huizen

Opwinding onder de Londense makelaars vorig jaar lente: een rijke Griekse bankier wilde misschien wel 75 miljoen euro besteden aan een huis in Londen en hij wilde er flink vaart achter zetten. Tot een koop kwam het nooit. Enkele maanden later liet de Griekse staat beslag leggen op de noodlijdende bank van Lavrentis Lavrentiadis, de Proton Bank. En nu onderzoekt de Griekse overheid de activiteiten van de bankier om te kijken of hij misschien in het geheim geld naar het buitenland heeft gesluisd.

De flirt van Lavrentiadis met de Londense vastgoedmarkt heeft de belangstelling gewekt van de Griekse overheid, die diep in de schulden zit en wanhopig op zoek is naar zwart geld waarop zij beslag kan leggen. Op verzoek van de Griekse regering hebben de Britse financiële autoriteiten Athene onlangs een lijst gegeven met de namen van ongeveer vierhonderd Grieken die sinds 2009 onroerend goed in Londen hebben gekocht of verkocht.

Griekse ambtenaren bekijken nu of de mensen op de lijst, onder wie vooraanstaande zakenlieden, bankiers, rijke reders en sportlieden, mogelijk belasting hebben ontdoken. "Deze mensen hebben geld en we hebben hun namen, maar we weten nog niet of zij de wet hebben overtreden", zegt Haris Theoharis, een ambtenaar van het Griekse ministerie van Financiën.

Belastingontduiking

De Griekse regering moet onder druk van haar buitenlandse geldschieters 13,5 miljard euro vinden via verhoogde belastingen en bezuinigingen. Ze wil dat de rijksten ook een deel van die last dragen. Uit onderzoeken blijkt dat de Griekse overheid misschien wel 30 miljard euro misloopt aan belastinginkomsten. Een aanzienlijk deel van dat bedrag is door welvarende Grieken naar het buitenland gesluisd, buiten het bereik van de financiële storm die over hun eigen land raast.

Afgelopen week is de regering van premier Antonis Samaras een onderzoek begonnen naar de bankrekeningen van ruim dertig politici om te kijken of zij schuldig zijn aan belastingontduiking. Pijnlijk voor de regeringscoalitie van Samaras is dat een van de mensen op die lijst parlementsvoorzitter Evangelos Meimarakis is. Meimarakis is een voormalige minister van Defensie. Hij is al eerder in verband gebracht met een witwasschandaal, waarbij ook twee andere ex-ministers betrokken zouden zijn.

Naast Londen blijken ook Singapore en Georgië geliefde toevluchtsoorden voor rijke Grieken die hun kapitaal in veiligheid willen brengen. Die landen zijn, evenals Zwitserland, minder bereid om met Athene gegevens over onroerend goed te delen dan de Britse autoriteiten. Vooral voor Griekse reders is het al decennia een gewoonte om er een statig pand in dure Londense wijken als Belgravia of Mayfair op na te houden, bij wijze van verzekering tegen de onzekere economie van hun eigen land. Maar sinds 2008, toen de financiële problemen van Griekenland aan de oppervlakte kwamen, hebben ook andere Griekse beleggers belangstelling gekregen voor de Londense vastgoedmarkt.

"De Grieken zijn in paniek. Ze weten niet wat ze met hun geld moeten doen", zegt Sandy Triantopoulou-von Croy van EPPC, een makelaardij die veel met Grieken werkt. Een collega-bankier van Lavrentiadis, Theodore Pantalakis, veroorzaakte een storm van verontwaardiging toen bekend werd dat hij 8 miljoen euro naar het buitenland had overgemaakt met de bedoeling een huis in Londen te kopen. Pantalakis stelt dat de autoriteiten wisten van de transactie en dat hij normaal belastingen heeft afgedragen.

Ook middenklasse

Het Griekse geld, samen met dat van rijken uit China, Rusland en andere landen, heeft de luxesector van de Londense onroerendgoedmarkt laten floreren ondanks - of misschien juist dankzij - de financiële crisis. Volgens de vastgoedfirma Savills hebben buitenlandse investeerders sinds 2006 ruim 25 miljard euro gestoken in dure Londense huizen. Het hoogtepunt was in 2011, toen buitenlanders voor liefst 7,5 miljard euro aan huizen opkochten. Makelaars verwachten dat de vraag dit jaar niet zal afnemen, gezien de economische onzekerheid in de eurozone.

Griekse ambtenaren schatten dat ongeveer 250 rijke Grieken in 2010 ruim 100 miljoen euro hebben geïnvesteerd in luxepanden in Londen. Maar natuurlijk was niet iedereen op zoek naar een huis van 75 miljoen euro, zoals Lavrentiadis. Volgens makelaar Von Croy ligt de gemiddelde prijs die haar cliënten betalen iets boven de 1,5 miljoen euro.

Opvallend is dat nu ook Griekse artsen, advocaten en accountants bij Londense makelaars aankloppen. Voor bescheiden appartementen tellen zij bedragen neer tussen de 300.000 en 500.000 euro. Volgens onderzoeken ontduikt juist dit segment van de Griekse bevolking op grote schaal de belastingen in Griekenland. Economen van de Universiteit van Chicago berekenden dat de welgestelde Grieken - en niet de allerrijksten - in 2009 voor liefst 28 miljard euro aan belastingen ontdoken.

Athene erkent dat het Londense onroerend goed in Griekse handen slechts het topje van de ijsberg is: in 2011 sluisden Grieken 6 miljard euro naar het buitenland. De cijfers voor dit jaar zullen nog erger zijn: alleen al in de eerste jaarhelft verdween 5 miljard euro naar het buitenland.