Direct naar artikelinhoud

Tandarts is een bedreigde soort

Er dreigt een tekort aan tandartsen, aangezien bijna de helft van de Vlaamse tandartsen binnen tien jaar met pensioen gaat en maar weinig jongeren hun plaats willen innemen.

Wie dringend van zijn tandpijn verlost wil worden, moet soms tot vijf weken wachten voor hij zich in de tandartsstoel kan nestelen. Als hij al vaste klant is bij de tandarts tenminste. Wie als nieuwe patiënt bij een tandarts aanklopt, wordt in een op de tien gevallen geweigerd. Zo blijkt uit een rondvraag die de Vlaamse Beroepsvereniging Tandartsen (VBT) deed bij 235 tandartsen. Zij zien het in hun wachtzalen alsmaar drukker worden. Omdat oudere mensen steeds langer hun eigen tanden behouden, maar ook omdat veel oudere collega's er de brui aan geven. En er is niet meteen beterschap in zicht.

Met zo'n 4.500 zijn ze momenteel, de Vlaamse tandartsen. Een kleine tweeduizend van hen is al tussen 52 en 55 jaar oud en bergt dus binnen tien jaar de tandboor voorgoed op. "Als er de komende jaren te weinig nieuwe tandartsen bij komen, dreigt er dus een groot tekort", waarschuwt VBT-voorzitter Yann Van Hoecke. Daar wringt het schoentje, want het aantal studenten die zich inschrijven voor studies tandheelkunde ligt tegenwoordig veel lager dan pakweg vijftien jaar geleden.

Van Hoecke begrijpt het wel. "Heel aantrekkelijk is ons beroep niet. Je moet altijd in de kleine oppervlakte van de mond werken. En niemand die je over de vloer krijgt, komt graag langs, want mensen associëren tandartsen alleen met spuiten en boren. Bovendien heb je een beperkt sociaal leven." Dat laatste is volgens Van Hoecke zeker zo sinds de start van de crisis. Patiënten die zich voorheen nog tijdens de werkuren vrijmaakten om naar de tandarts te gaan, doen dat nu na de werkdag. "Ik werk als vijftiger nog alle dagen tot 21 uur", aldus Van Hoecke.

Vervrouwelijking

Dit jaar studeren aan de KU Leuven net geen zeventig nieuwe tandartsen af. Zij nemen de lange werkdagen er blijkbaar bij, al is dat nog niet zeker. Jonge Vlaamse tandartsen steken namelijk regelmatig de grens over om in Nederland te gaan werken. Daar worden ze vaak beter vergoed, hoeven ze maar te werken tussen negen en vijf en kunnen ze een beroep doen op mondhygiënisten. Die nemen de preventieve taken, zoals het verwijderen van tandsteen, op zich, waardoor tandartsen zich kunnen concentreren op het uitdagender werk.

De 27-jarige Aline Bresseleers besliste toch in ons land aan de slag te gaan als tandarts. Voorlopig werkt ze naar eigen zeggen vijftig tot zestig uur per week in de groepspraktijk waaraan ze verbonden is. Zodra ze kinderen heeft, wil ze daar wel verandering in brengen. Dat is volgens de VBT ook een van de redenen waarom de druk op veel tandartsen stijgt: het beroep vervrouwelijkt stilaan en dat houdt in dat veel jonge tandartsen minder werken om voldoende tijd over te houden voor hun gezin. "Klopt", reageert Bresseleers. "Toen ik in 2008 afstudeerde in Gent, waren tien van mijn dertien collega's vrouwen. Wij werken nu eenmaal graag in een ritme dat ervoor zorgt dat onze kinderen ons nog herkennen."

Maar ook mannelijke tandartsen, vaak zij die al enige tijd in hun eigen praktijk doorbrachten, hebben soms zin om eens iets anders dan vier muren, een tandartsstoel en een rij tanden te zien. "Het beroep van tandarts is momenteel te eenzijdig", verklaart professor maatschappelijke tandheelkunde Jacques Vanobbergen (UGent). Tandartsen stimuleren om bijvoorbeeld projecten op te zetten in zorgcentra of wijkgezondheidscentra zou de aantrekkelijkheid van hun beroep naar zijn mening al veel verhogen. "Al is de beste manier om meer kandidaat-tandartsen te ronselen misschien de introductie van een tandarts in een populaire soap."

Avontuur

Misschien zijn de redenen die zijn collega Paul Lambrechts (KU Leuven) aanhaalt wel voldoende om het jonge volkje te overtuigen van een carrière in de tandheelkunde. "Mensen met pijn verzorgen, is zo mooi", verzekert Lambrechts. "Als tandarts moet je bovendien heel creatief zijn. Hoezo? Wel, aan de 32 tanden die je verzorgt, hangt altijd een andere patiënt. Dat maakt het tot een fantastisch avontuur."